Γκεόργκι Δημητρώφ: Οποιος δε θέλει να 'ναι το αμόνι, πρέπει να γίνει το σφυρί!

Σαν σήμερα πριν 72 χρόνια (2 Ιουλίου 1949) φεύγει από τη ζωή ο Βούλγαρος κομμουνιστής ηγέτης, στέλεχος της Κομμουνιστικής Διεθνούς.

Ιστορική έχει μείνει η απολογία του στη δίκη της Λειψίας

Ο Γκεόργκι Δημητρώφ (1882 - 1949) υπήρξε στέλεχος του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Παιδί εργατικής οικογένειας από τη νοτιοδυτική Βουλγαρία, δούλεψε ως στοιχειοθέτης σε τυπογραφείο και αναδείχθηκε σε συνδικαλιστής ηγέτης. Εντάχθηκε στο Βουλγαρικό Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα το 1902 και προσχώρησε στην επαναστατική - μαρξιστική πτέρυγά του με επικεφαλής τον Ντίμιταρ Μπλαγκόεφ, τους λεγόμενους «στενούς σοσιαλιστές». Το 1903, οι «στενοί σοσιαλιστές» δημιούργησαν ξεχωριστό κόμμα. Το 1915 ως εκλεγμένος βουλευτής στο κοινοβούλιο αντιτάχθηκε στην ψήφιση των πολεμικών πιστώσεων. Γι' αυτό το λόγο φυλακίστηκε μέχρι το 1917. Το 1919 το κόμμα των «στενών σοσιαλιστών» μετονομάζεται σε Κομμουνιστικό Κόμμα Βουλγαρίας και εντάσσεται στην Κομμουνιστική Διεθνή. Μετά την επικράτηση της δικτατορίας του Τσάνκοφ στη Βουλγαρία, ο Γκ. Δημητρώφ διέφυγε στο εξωτερικό, ενώ καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο. Εμεινε στη Σοβιετική Ενωση μέχρι το 1929. Στη συνέχεια, ταξίδεψε στη Γερμανία, χρησιμοποιώντας ψευδώνυμα και ανέλαβε ευθύνη στο Κεντροευρωπαϊκό τμήμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Το Μάρτη του 1933, συνελήφθη μαζί με τους Βούλγαρους κομμουνιστές Ποπόφ, Τάνεφ, τον αρχηγό της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΚΚ Γερμανίας Ερνστ Τόργκλερ με την κατηγορία του εμπρησμού του Ράιχσταγκ στις 27 Φλεβάρη 1933. Ο Γκ. Δημητρώφ αναδείχθηκε το 1934 σε Γραμματέας της Κομμουνιστικής Διεθνούς μέχρι και την αυτοδιάλυσή της το 1943. Από αυτήν τη θέση πρωτοστάτησε στην πολιτική γραμμή της Διεθνούς, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά το 7ο Συνέδριο. Το 1944, μετά από 22 χρόνια εξορίας, επέστρεψε στη Βουλγαρία. Ηγήθηκε του ΚΚ Βουλγαρίας ως Γενικός Γραμματέας και της εγκαθίδρυσης της σοσιαλιστικής εξουσίας στη χώρα. Πέθανε τον Ιούλη του 1949. Ο εμπρησμός τους Ράιχσταγκ (γερμανικό κοινοβούλιο) έγινε λίγες μέρες πριν από τις εκλογές του Μάρτη του 1933. Ηδη, από τις 30 Γενάρη, ο Χίτλερ είχε διοριστεί καγκελάριος από τον Πρόεδρο Χίντεμπουργκ και με τις ευλογίες του γερμανικού κεφαλαίου. Η ναζιστική κυβέρνηση υποστήριξε πως ο εμπρησμός ήταν μέρος σχεδίου «κομμουνιστικής εξέγερσης» και έτσι πέρασε σε μια ανελέητη ανοιχτή επίθεση ενάντια στους κομμουνιστές με συλλήψεις στελεχών και μελών του ΚΚ ανάμεσά τους και του ηγέτη του Ερνστ Τέλμαν.

Der Richter - Der Gerichtete (Ο δικαστής - ο ένοχος)

Η δίκη της υπόθεσης πραγματοποιήθηκε στην πόλη της Λειψίας. Ξεκίνησε στις 21 Σεπτέμβρη του 1933, στο IV Ποινικό Δικαστήριο του Ράιχ και ολοκληρώθηκε στις 23 Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου. Όπως αποδείχθηκε, ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ αποτέλεσε οργανωμένη προβοκάτσια των ναζί, με στόχο να ενοχοποιήσουν το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας και την Κομμουνιστική Διεθνή. Το κατηγορητήριο της δίκης κατέρρευσε και οι ναζιστικές αρχές υποχρεώθηκαν να αφήσουν τον Δημητρώφ και τους συντρόφους του ελεύθερους να φύγουν για την ΕΣΣΔ.

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελείται από αποσπάσματα της απολογίας του Γκ. Δημητρώφ στις 16 Δεκέμβρη του 1933. Στα αποσπάσματα που επιλέχθηκαν αναδεικνύεται η στάση του κομμουνιστή απέναντι σε ένα δικαστήριο οργανωμένο από το αστικό κράτος (και ειδικότερα από τη φασιστικής μορφής διακυβέρνηση) που έχει ως στόχο όχι μόνο τη φυσική του εξόντωση αλλά την ηθική και πολιτική καταδίκη του κομμουνισμού, της πάλης της εργατικής τάξης για την απελευθέρωσή της. Η στάση του Γκ. Δημητρώφ είναι υποδειγματική, δε στέκεται ως ένα ξεχωριστό άτομο απέναντι στους δικαστές του. Αναδεικνύει εξαρχής τον πολιτικό στόχο της δίκης. Η αντιπαράθεση στη δίκη γίνεται αντιπαράθεση ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργατική τάξη, ανάμεσα στην αστική εξουσία και τους μηχανισμούς της και το επαναστατικό εργατικό κίνημα, το κομμουνιστικό κίνημα.
Ο Γκ. Δημητρώφ αξιοποιεί το βήμα του δικαστηρίου, για να αναπτύξει τις θέσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς, να προπαγανδίσει την ανάγκη υπεράσπισης της Σοβιετικής Ενωσης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να κατανοήσουμε και τα αποσπάσματα από την απολογία του, που αναφέρονται στην έκκληση της ΚΔ για κοινή δράση κομμουνιστών και σοσιαλδημοκρατών ενάντια στο φασισμό. Το ΚΚΕ έχει θέσει το ζήτημα της ανάγκης κριτικής μελέτης των επεξεργασιών του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και εκείνης της περιόδου, με σκοπό την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για το σήμερα και το αύριο. Για το ζήτημα της συμμαχίας κομμουνιστικών και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων υπενθυμίζουμε την εξής επισήμανση του «Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ β' τόμος (1949-1968)» στη σελ. 99:

«  (...)
Κυριάρχησε η άποψη ότι τα Κομμουνιστικά Κόμματα δεν θα μπορούσαν να απεγκλωβίσουν τις εργατικές δυνάμεις που ακολουθούσαν τη σοσιαλδημοκρατία, ότι θα απομονώνονταν από αυτές αν δεν ακολουθούσαν πολιτική συμμαχίας με τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα.
Οι ιστορικές εξελίξεις έδειξαν ότι μεγάλο μέρος της βάσης των άλλων κομμάτων κερδίζεται με την όξυνση της ταξικής πάλης, με ισχυρό ιδεολογικό μέτωπο κατά της αστικής πολιτικής και του οπορτουνισμού, και ότι αυτό αφορά και την περίοδο κορύφωσης των κοινωνικοπολιτικών συγκρούσεων, ακόμα περισσότερο αυτή».

σσ. Η μετάφραση των αποσπασμάτων που ακολουθούν
είναι του Γιώργου Πολυμερίδη.

Δημητρώφ: Αναγνωρίζω ότι μιλώ απότομα και σκληρά. Ο αγώνας μου και η ζωή μου επίσης ήταν απότομη και σκληρή. Η γλώσσα μου όμως είναι γλώσσα ειλικρινής και άδολη. Συνηθίζω να λέω τα πράγματα με τ' όνομά τους.

Δεν είμαι δικηγόρος που από υποχρέωση υπερασπίζεται τον πελάτη του.
Υπερασπίζομαι τον εαυτό μου σαν κατηγορούμενος κομμουνιστής.
Υπερασπίζομαι την ίδια μου την κομμουνιστική, επαναστατική τιμή.
Υπερασπίζομαι τις δικές μου ιδέες, τις δικές μου κομμουνιστικές πεποιθήσεις.
Υπερασπίζομαι το νόημα και το περιεχόμενο της ζωής μου.
Να γιατί καθετί που λέω στο δικαστήριο είναι αίμα από το αίμα μου και σάρκα από τη σάρκα μου.
Κάθε λέξη είναι έκφραση της πιο βαθιάς μου αγανάκτησης ενάντια στην άδικη κατηγορία, ενάντια στο γεγονός ότι ένα τέτοιο αντικομμουνιστικό έγκλημα προσάπτεται στους κομμουνιστές.

Συχνά μ' έψεξαν για το ότι δεν παίρνω στα σοβαρά την ανώτατη γερμανική Δικαιοσύνη. Αυτό δεν είναι καθόλου σωστό.

Είναι αλήθεια ότι για μένα σαν κομμουνιστή ανώτατος νόμος είναι το Πρόγραμμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς, ανώτατο δικαστήριο, είναι η Επιτροπή Ελέγχου της Κομμουνιστικής Διεθνούς.

Αλλά για μένα σαν κατηγορούμενος, το Δικαστήριο του Ράιχ είναι μια δικαστική αρχή που πρέπει να την παίρνω σοβαρά υπόψη.

Όχι μόνο γιατί τα μέλη αυτού του δικαστηρίου είναι πέρα για πέρα αρμόδια, αλλά και γιατί αποτελεί έναν πολύ σπουδαίο τροχό της κρατικής εξουσίας, της κοινωνικής τάξης που κυριαρχεί εδώ, γιατί είναι μια δικαστική αρχή που μπορεί οριστικά και αμετάκλητα να απαγγείλει την εσχάτη των ποινών. Εγώ μπορώ να δηλώσω με ήσυχη τη συνείδησή μου ότι μπροστά στο δικαστήριο, άρα και μπροστά στην κοινή γνώμη, σε όλα τα ζητήματα έλεγα μόνο την αλήθεια. Σε ό,τι αφορά το κόμμα μου, το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση παρανομίας, αρνούμαι να δώσω τα όποια αποδειχτικά στοιχεία. Εγώ πάντα μιλούσα σοβαρά και με το αίσθημα της πιο βαθιάς πεποίθησης.

Πρόεδρος: Δεν θα ανεχθώ, σ' αυτήν εδώ την αίθουσα, να ασχολείστε με κομμουνιστική προπαγάνδα. Αυτό το κάνατε σε όλη τη διάρκεια του δικαστηρίου. Αν συνεχίσετε σ' αυτό το πνεύμα, θα σας αφαιρέσω το λόγο.

Δημητρώφ: Αντιτίθεμαι αποφασιστικά ενάντια στον ισχυρισμό ότι επιδιώκω προπαγανδιστικούς σκοπούς. Οτι η υπεράσπισή μου μπρος στο δικαστήριο του Ράιχ, πέτυχε, επιπλέον, και προπαγανδιστικά αποτελέσματα, αυτό είναι σωστό. Μπορεί ακόμα να παραδεχτεί κανείς ότι η στάση μου μπρος στο δικαστήριο μπορεί να χρησιμεύσει σαν παράδειγμα για έναν κατηγορούμενο κομμουνιστή. Ομως, δεν είναι αυτός ο σκοπός της υπεράσπισής μου. Ο δικός μου σκοπός ήταν να διαψεύσω την κατηγορία ότι δήθεν οι Δημητρώφ, Τόργκλερ, Ποπόφ και Τάνεφ, το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα και η Κομμουνιστική Διεθνής έχουν κάτι το κοινό με τον εμπρησμό.

Γνωρίζω ότι κανένας στη Βουλγαρία δεν πιστεύει στη δική μας απίθανη συμμετοχή στον εμπρησμό του Ράιχσταγκ. Γνωρίζω ότι στο εξωτερικό είναι ζήτημα αν πιστεύει κανείς κάτι τέτοιο. Στη Γερμανία, όμως, οι συνθήκες είναι άλλες, εδώ μπορεί να πιστέψουν σε τέτοιους παράξενους ισχυρισμούς.
Να γιατί εγώ θέλω να αποδείξω ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν είχε και δεν έχει τίποτε το κοινό με τη συμμετοχή σ' ένα τέτοιο έγκλημα.
(...)

Κύριοι δικαστές!
Δεν είναι η πρώτη φορά που προσάπτουν στους κομμουνιστές παρόμοια εγκληματική δολοφονική πράξη. Δεν μπορώ να παραθέσω εδώ όλα τα παραδείγματα αυτού του είδους. Υπενθυμίζω το ατύχημα της σιδηροδρομικής γραμμής εδώ στη Γερμανία, κοντά στο Γιούτερμποργκ, που προκάλεσε ένας ψυχοπαθής, τυχοδιώκτης, προβοκάτορας.

Τότε όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και σε άλλες χώρες, στη διάρκεια πολλών μηνών, διαδιδόταν ο ισχυρισμός ότι αυτή η υπόθεση είναι έργο του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος και ότι αυτή η τρομοκρατική πράξη είναι των κομμουνιστών. Μετά έγινε γνωστό ότι αυτή η πράξη έγινε από τον ψυχοπαθή και τυχοδιώκτη Μάτουσκα. Ο ίδιος συνελήφθη και καταδικάστηκε.

Αναφέρω άλλο παράδειγμα -η δολοφονία του Γάλλου Προέδρου από τον Γκουργκούζωφ. Τότε, επίσης, σε όλες τις χώρες γράφανε ότι εδώ υπάρχει ανάμειξη των κομμουνιστών. Ο Γκουργκούζωφ παρουσιάστηκε σαν κομμουνιστής σαν σοβιετικός πράκτορας. Τι αποδείχτηκε; Αποδείχτηκε ότι η απόπειρα δολοφονίας είχε οργανωθεί από τους λευκοφρουρούς και ότι ο Γκουργκούζωφ ήταν προβοκάτορας που επιδίωκε τη διακοπή των σχέσεων ανάμεσα στη Σοβιετική Ενωση και τη Γαλλία.
Υπενθυμίζω, επίσης, τη δολοφονική απόπειρα στον καθεδρικό ναό της Σόφιας. Αυτή η δολοφονική απόπειρα δεν ήταν οργανωμένη από το Βουλγάρικο Κομμουνιστικό Κόμμα, αλλά για το λόγο αυτό καταδιώχτηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα. Δυο χιλιάδες εργάτες, αγρότες και διανοούμενοι δολοφονήθηκαν με θηριώδικο τρόπο από τις φασιστικές συμμορίες με το πρόσχημα ότι ο καθεδρικός ναός της Σόφιας τινάχτηκε στον αέρα από τους κομμουνιστές. Αυτή η προβοκάτσια είχε οργανωθεί από τη βουλγάρικη αστυνομία.

Ακόμα από το 1920, ο ίδιος ο διοικητής της αστυνομίας της Σόφιας Προύτκιν οργάνωσε τη βομβιστική δολοφονική επίθεση κατά τη διάρκεια της απεργίας των σιδηροδρομικών σαν μέσο για να προβοκάρει τους Βούλγαρους εργάτες.
(...)
Οποιος θέλει να αγωνίζεται σωστά με τον αντίπαλό του, αυτός πρέπει να γνωρίζει καλά αυτόν τον αντίπαλο. Η απαγόρευση του κόμματος, η διάλυση των μαζικών οργανώσεων, η απώλεια της νομιμότητας - όλα αυτά είναι βαριά χτυπήματα πάνω στο επαναστατικό κίνημα. Τούτο, όμως, δε σημαίνει ότι τα πάντα έχουν χαθεί.

Το Φλεβάρη του 1933, το Κομμουνιστικό Κόμμα βρισκόταν μπρος στον κίνδυνο της απαγόρευσης. Ο κομμουνιστικός Τύπος είχε απαγορευτεί, αναμενόταν η απαγόρευση του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα την περίμενε. Γι' αυτό γινόταν λόγος στις προκηρύξεις και στις εφημερίδες. Το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα ήξερε καλά ότι σε πολλές χώρες τα κομμουνιστικά κόμματα είναι απαγορευμένα, ωστόσο συνεχίζουν τη δράση τους και τον αγώνα. Τα Κομμουνιστικά Κόμματα είναι απαγορευμένα σε Πολωνία, Βουλγαρία, Ιταλία και σε μερικές άλλες χώρες.
Εγώ μπορώ να μιλώ γι' αυτό με βάση την πείρα του Βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Μετά την εξέγερση το 1923, το Βουλγαρικό Κομμουνιστικό Κόμμα είχε απαγορευτεί, αλλά αυτό δρούσε, παρ' όλο που αυτό του κόστισε πολυάριθμα θύματα, το κόμμα έγινε πιο δυνατό απ' ό,τι ήταν πριν από το 1923. Τούτο το καταλάβαινε ο κάθε κριτικά σκεπτόμενος άνθρωπος.

Το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, αν και παράνομο, μπορεί ανάλογα με την κατάσταση να πραγματοποιήσει την επανάσταση.
Αυτό δείχνει η πείρα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρωσίας.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσίας ήταν παράνομο, υποβλήθηκε σε αιματηρές καταδιώξεις, όμως, μετά απ' αυτό η εργατική τάξη με επικεφαλής το Κομμουνιστικό Κόμμα ήρθε στην εξουσία. Οι ηγέτες του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος δεν μπορούσαν να θεωρούν ότι όλα χάθηκαν και ότι το ζήτημα έμπαινε είτε-είτε: ή εξέγερση ή χαμός. Οι ηγέτες του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος δεν μπορούσε να σκέπτονται έτσι ανόητα. Το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα ήξερε καλά ότι η παράνομη δουλειά θα έχει πολλά θύματα, θα απαιτεί αυτοθυσία και τόλμη, ήξερε επίσης ότι οι επαναστατικές του δυνάμεις θα δυναμώσουν και ότι το ίδιο θα αποδειχθεί ικανό να πραγματοποιήσει τα άμεσα καθήκοντα που στέκονται μπροστά του. Να γιατί αποκλείεται τελείως ότι το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα θα έπρεπε σ' αυτήν την περίοδο να τα παίξει όλα για όλα. Οι κομμουνιστές δεν είναι ευτυχώς τόσο κοντόφθαλμοι όσο οι αντίπαλοί τους. Ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές δεν χάνουν τον έλεγχο των νεύρων τους.

Σ' αυτό πρέπει να προστεθεί ότι το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα και τ' άλλα κομμουνιστικά κόμματα είναι τμήματα της Κομμουνιστικής Διεθνούς. (...)
Σε αυτό το παγκόσμιο κόμμα των εκατομμυρίων μελών της Κομμουνιστικής Διεθνούς το πιο ισχυρό κόμμα είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ενωσης. Είναι το κυβερνών κόμμα της Σοβιετικής Ενωσης -στο μεγαλύτερο κράτος του κόσμου. Η Κομμουνιστική Διεθνής -το παγκόσμιο κομμουνιστικό κόμμα- κάνει εκτίμηση της πολιτικής κατάστασης από κοινού με τις ηγεσίες των κομμουνιστικών κομμάτων όλων των χωρών.

Η Κομμουνιστική Διεθνής, ενώπιον της οποίας είναι άμεσα υπεύθυνα όλα τα τμήματα, δεν είναι οργάνωση των συνωμοτών, αλλά παγκόσμιο κόμμα. Ενα τέτοιο παγκόσμιο κόμμα δεν μπορεί να παίζει με την εξέγερση και την επανάσταση. Ενα τέτοιο παγκόσμιο κόμμα δεν μπορεί να λέει επίσημα τούτο ή εκείνο το πράγμα στα εκατομμύρια των οπαδών του και ταυτόχρονα, αλλά στα κρυφά, να κάνει το αντίθετο. Ενα τέτοιο κόμμα, αγαπητέ μου Δρ. Ζακ, δεν κρατά λογιστική διπλογραφία!

(...)
Βρήκαν πάνω μου την έκκληση της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Εγώ νομίζω ότι αυτή μπορεί επίσης να διαβαστεί. Σ' αυτήν την έκκληση έχουν ιδιαίτερη σημασία δύο σημεία. Σ' αυτήν γίνεται λόγος για τις διαδηλώσεις στις διάφορες χώρες σε σχέση με τα γεγονότα στη Γερμανία. Σ' αυτή γίνεται λόγος για τα καθήκοντα του Κομμουνιστικού Κόμματος στην πάλη ενάντια στην εθνικοσοσιαλιστική τρομοκρατία, όπως και για την υπεράσπιση των Οργανώσεων και του Τύπου της εργατικής τάξης. Σ' αυτήν την έκκληση, μεταξύ των άλλων, αναφέρεται:
«Το κύριο εμπόδιο στο δρόμο της δημιουργίας του ενιαίου μαχητικού μετώπου των κομμουνιστών και των σοσιαλδημοκρατών εργατών ήταν και είναι η πολιτική της συνεργασίας με την αστική τάξη, που ακολουθούσαν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, τα οποία έθεσαν τώρα το παγκόσμιο προλεταριάτο κάτω από τα χτυπήματα του ταξικού εχθρού. Αυτή η πολιτική της συνεργασίας με την αστική τάξη, γνωστή με το όνομα της λεγόμενης πολιτικής "το μικρότερου κακού", οδήγησε πρακτικά στο θρίαμβο του φασισμού στη Γερμανία.

Η Κομμουνιστική Διεθνής και τα κομμουνιστικά κόμματα σε όλες τις χώρες πολλές φορές (όχι μια φορά) έχουν δηλώσει την ετοιμότητά τους για κοινό αγώνα με τους σοσιαλδημοκράτες εργάτες ενάντια στην επίθεση του κεφαλαίου, της πολιτικής αντίδρασης και στον κίνδυνο του πολέμου.»
(...)
Ο μύθος ότι τάχα ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ είναι έργο των κομμουνιστών κατέρρευσε. Εγώ δε θα παραθέσω εδώ τις καταθέσεις των μαρτύρων, όπως αυτό το έκαναν οι άλλοι συνήγοροι. Το ζήτημα, όμως, αυτό μπορεί να θεωρείται τελείως διευκρινισμένο για κάθε αλλιώς σκεπτόμενο άνθρωπο. Ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ δεν έχει καμιά σχέση με τη δράση του κομμουνιστικού κόμματος όχι μόνο με την εξέγερση, αλλά και με τη διαδήλωση, και με την απεργία, ή και με άλλες παρόμοιες πράξεις.
Τούτο αποδείχτηκε πέρα για πέρα από τη δικαστική ανάκριση. Ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ -εγώ δε μιλώ για τους ισχυρισμούς των εγκληματιών και των ψυχοπαθών- δεν είχε υιοθετηθεί από κανέναν σαν σύνθημα για εξέγερση. Σε σχέση με τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ κανένας δεν είχε παρατηρήσει τις οποιεσδήποτε ενέργειες, πράξεις, απόπειρες για εξέγερση. Κανένας δεν άκουσε τίποτα. Ολοι οι μύθοι προς αυτήν την κατεύθυνση αναφέρονται σε μια περίοδο μετά τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ. Οι εργάτες την περίοδο αυτή βρίσκονταν σε κατάσταση άμυνας ενάντια στην επίθεση του φασισμού. Το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα προσπάθησε να οργανώσει την αντίσταση των μαζών, την άμυνα. Ομως, είναι αποδεδειγμένο ότι ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ ήταν το πρόσχημα, το προανάκρουσμα για μια πλατιά σχεδιασμένη συντριβή της εργατικής τάξης και της πρωτοπορίας -του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος.

(...)
Σε σχέση μ' αυτό, απόδειξη είναι επίσης και το έκτακτο διάταγμα της γερμανικής κυβέρνησης από τις 25 του Φλεβάρη του 1933.
Αυτό είχε εκδοθεί αμέσως μετά τον εμπρησμό. Διαβάστε αυτό το διάταγμα. Τι λέγεται σ' αυτό;
Σ' αυτό αναφέρεται ότι αναστέλλονται άρθρα του συντάγματος, και συγκεκριμένα το άρθρο για την ελευθερία του συνέρχεσθαι, την ελευθερία, το απαραβίαστο της ανθρώπινης προσωπικότητας, το απαραβίαστο της κατοικίας κ.τ.λ. Σ' αυτό βρίσκεται η ουσία αυτού του έκτακτου διατάγματος, στη δεύτερη παράγραφό του - εκστρατεία ενάντια στην εργατική τάξη...

Πρόεδρος: Όχι ενάντια στους εργάτες, αλλά ενάντια στους κομμουνιστές.

Δημητρώφ: Πρέπει να πω ότι με βάση αυτό το έκτακτο διάταγμα συνελήφθησαν όχι μόνο κομμουνιστές, αλλά και σοσιαλδημοκράτες και χριστιανοί εργάτες, ενώ διέλυσαν και τις οργανώσεις τους.
Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι αυτό το έκτακτο διάταγμα τασσόταν όχι μόνο ενάντια στο Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, αν και αυτό εννοείται, ήταν πρώτα απ' όλα εναντίον του, αλλά και ενάντια στ' άλλα αντιπολιτευτικά κόμματα και ομάδες.
Ο νόμος αυτός ήταν απαραίτητος για τη δημιουργία κατάστασης έκτακτης ανάγκης, και αυτός συνδέεται άμεσα, οργανικά με τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ.
(...)
Κύριε Πρόεδρε, Εσείς μου κάνετε μομφή. Εγώ μπορώ να σας εκφράσω την αντίρρησή μου σ' αυτό: σαν Βούλγαρος επαναστάτης ενδιαφέρομαι για το επαναστατικό κίνημα σε όλες τις χώρες, ενδιαφέρομαι, λόγου χάρη, και για τα νοτιοαμερικανικά πολιτικά ζητήματα και τα γνωρίζω ίσως όχι λιγότερο από τα γερμανικά, αν και ποτέ δεν ήμουν στην Αμερική. Εξάλλου, αν στη Νότια Αμερική πυρποληθεί το κτίριο κάποιου κοινοβουλίου, τούτο δε σημαίνει ότι εγώ θα ευθύνομαι γι' αυτό. Στη διάρκεια της δικαστικής έρευνας εδώ, στο δικαστήριο, εγώ έμαθα πολλά και χάριν της πολιτικής μου αίσθησης προσανατολίστηκα σε πολλές λεπτομέρειες.
(...)
Ο αστυνομικός υπάλληλος Χέλερ παραθέτει εδώ ένα κομμουνιστικό ποίημα από ένα βιβλίο που εκδόθηκε το 1925, για να αποδείξει ότι το 1933 οι κομμουνιστές πυρπόλησαν το Ράιχσταγκ.

Εγώ, επίσης, θα παραθέσω ένα ποίημα, αλλά από τον μεγαλύτερο Γερμανό ποιητή Γκαίτε:

Ετοίμασε έγκαιρα το νου σου.
Στους δυο δίσκους της ζυγαριάς της
μεγάλης ευτυχίας
σπάνια υπάρχει ηρεμία:
είσαι υποχρεωμένος ή να υψώνεσαι
ή να κατεβαίνεις προς τα κάτω
Εξουσίαζε ή υπάκουε,
με την τελετή ή γνωρίσου με
τον πόνο,
υψώσου σαν το βαρύ σφυρί -
ή στάσου σαν το αμόνι.
ΝΑΙ, όποιος δε θέλει να 'ναι
το αμόνι, πρέπει να γίνει το σφυρί!

(...)
Ο ανώτατος εισαγγελέας πρότεινε να αθωωθούν οι κατηγορούμενοι Βούλγαροι λόγω έλλειψης αποδειχτικών. Για μένα αυτό δεν είναι καθόλου απλό. Αυτό δεν θα μπορούσε να αποβάλει τις υποψίες. Οχι, στη διάρκεια του δικαστηρίου αποδείχτηκε ότι εμείς δεν έχουμε τίποτε το κοινό με τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ, να γιατί δεν μπορούν να υπάρχουν οι οποιεσδήποτε υποψίες. Εμείς οι Βούλγαροι, όπως και ο Τόργκλερ, πρέπει να αθωωθούμε όχι λόγω έλλειψης αποδείξεων, αλλά γιατί σαν κομμουνιστές που είμαστε, δεν έχουμε, και δεν μπορούσαμε να έχουμε, καμία σχέση με τούτη την αντικομμουνιστική πράξη.

      Εγώ προτείνω να ληφθεί η παρακάτω απόφαση:
1. Το ανώτατο δικαστήριο να αναγνωρίσει την αθωότητά μας σε τούτη την υπόθεση και το κατηγορητήριο για άδικο, τούτο αφορά εμένα, τον Τόργκλερ, τον Ποπόφ και τον Τάνεφ.
2. Ο Βαν ντερ Λούμπε να θεωρηθεί σαν όργανο που χρησιμοποίησαν οι εχθροί της εργατικής τάξης.
3. Οι ένοχοι γι' αυτήν την αδικαιολόγητη κατηγορία εναντίον μας να κληθούν για να λογοδοτήσουν.
4. Οι υπεύθυνοι αυτοί να καταδικαστούν σε αποζημίωση απέναντί μας για το χρόνο και την υγεία που μας έκαναν να χάσουμε, καθώς και για τις ταλαιπωρίες που μας έκαναν να περάσουμε.

Πρόεδρος: Αυτές τις λεγόμενες προτάσεις σας το δικαστήριο θα τις πάρει υπόψη κατά τη συζήτηση της ποινής.

Δημητρώφ: Θα 'ρθει ο καιρός που τα αιτήματα αυτά θα εξοφληθούν μαζί με τους τόκους. Σε ό,τι αφορά την πλήρη διαλεύκανση του ζητήματος του εμπρησμού στο Ράιχσταγκ και την αποκάλυψη των πραγματικών εμπρηστών και αυτό, εννοείται, θα το πραγματοποιήσει το λαϊκό δικαστήριο της μελλοντικής προλεταριακής δικτατορίας.
Στο XVII αιώνα, ο θεμελιωτής της επιστημονικής Φυσικής Γαλιλαίος Γαλιλέι παραπέμφθηκε στο αυστηρό δικαστήριο της Ιεράς Εξέτασης, που έπρεπε να τον καταδικάσει σαν αιρετικό σε θάνατο.
Με βαθιά πεποίθηση και αποφασιστικότητα είπε:
«Και όμως η γη γυρίζει!» Και αυτή η επιστημονική θέση έγινε αργότερα κτήμα ολάκερης της ανθρωπότητας.

Πρόεδρος: (Διακόπτει απότομα τον Δημητρώφ, σηκώνεται, μαζεύει τα χαρτιά και ετοιμάζεται να βγει)

Δημητρώφ (συνεχίζει): Εμείς οι κομμουνιστές μπορούμε τώρα όχι λιγότερο αποφασιστικά απ' το γέρο Γαλιλαίο να πούμε: «Και όμως η γη γυρίζει!»
Ο τροχός της Ιστορίας κινείται προς τα μπρος, προς μια σοβιετική Ευρώπη, προς μια παγκόσμια Ένωση των Σοβιετικών Δημοκρατιών.
Και αυτόν τον τροχό που τον σπρώχνει το προλεταριάτο, κάτω από την καθοδήγηση της Κομμουνιστικής Διεθνούς, κανένα μέτρο εξόντωσης, καμία καταδίκη σε καταναγκαστικά μέτρα, καμιά καταδίκη σε θάνατο δεν θα τον σταματήσει.
Γυρίζει και θα γυρίζει ως την οριστική νίκη του κομμουνισμού!

Οι αστυνομικοί πιάνουν τον Δημητρώφ και με τη βία τον υποχρεώνουν να καθίσει στο εδώλιο του κατηγορουμένου.
Ο Πρόεδρος και το δικαστήριο αποσύρονται σε συνεδρίαση για το ζήτημα, αν ο Δημητρώφ μπορεί να συνεχίσει το λόγο του.
Μετά τη συνεδρίαση, το δικαστήριο επέστρεψε και ανακοινώνει ότι αφαιρείται οριστικά ο λόγος από τον Δημητρώφ.

«Γίγας στους γίγαντες ο Δημητρώφ
 στους δικαστές στέκει εμπρός.
Τους δικαστές μαστιγώνει σκληρά
Χίτλερ και Γκέρινγκ ποδοπατά...»

Ενας μισοπάλαβος και τοξικομανής, ο Βαν Ντεν Λούμπε, ήταν ο βαλτός από το χιτλερικό καθεστώς και από τον Χέρμαν Γκέρινγκ, που χρησιμοποιήθηκε για τον εμπρησμό του Ράιχτσαγκ ως προβοκάτσια για να κλιμακωθεί ο άγριος διωγμός κατά των κομμουνιστών - αγωνιστών που αντιστάθηκαν στη φασιστική βία.

Στο χιτλερικό δικαστήριο της Λιψίας, ο Δημητρώφ όχι μόνο ανέτρεψε την κατηγορία, αλλά και αναδείχτηκε σφοδρός κατήγορος κατά των κατηγόρων του και του ναζισμού.

Η κατηγορία κατέρρευσε και παρά τις προσπάθειες να επιβληθεί η ποινή του θανάτου στο Δημητρώφ από το δικαστήριο σκοπιμότητας, ο Δημητρώφ αθωώθηκε, ο προβοκάτορας Βαν ντεν Λούμπε οδηγήθηκε στο απόσπασμα και ο Γκέρινγκ λύσσαξε σε σημείο ώστε, μέσα στο δικαστήριο να απευθύνει την απειλή... «Και αν ξεφύγεις από εδώ μέσα, θα σε πνίξω με τα ίδια μου τα χέρια»...

Ο χιτλερικός στρατάρχης της αεροπορίας, κι αυτός τοξικομανής και υψηλής κατηγορίας κλέφτης πολύτιμων έργων, δεν πρόλαβε να πραγματοποιήσει την απειλή.
Με την κατάρρευση του ναζισμού και την ταχύτατη προέλαση του Κόκκινου Στρατού ως την καρδιά του Βερολίνου και το κατεστραμμένο Ράιχσταγκ, ο Φίρερ και η παρέα του αυτοκτόνησαν μέσα στο αρματωμένο ύστατο καταφύγιο. Τους ακολούθησε με μια κάψουλα υδροκυανίου, ο Γκέρινγκ και ως μοναχικός και θλιβερός έγκλειστος στις φυλακές του Σπαντάου έμεινε ο Ρούντολφ Ες, μετά τις καταδίκες του δικαστηρίου της Νυρεμβέργης.

Μετά την απαλλαγή του γύρισε στην Μόσχα και το 1935 εκλέχτηκε Γενικός Γραμματέας της Γ΄ Διεθνούς, θέση που κράτησε μέχρι το 1943 όταν αυτή διαλύθηκε.
Το 1937 έγινε μέλος του Ανώτατου Σοβιέτ.
Το 1945 γύρισε στη Βουλγαρία, οδηγώντας την χώρα του στα πρώτα βήματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης (από το 1946 μέχρι τον θάνατο του ήταν πρωθυπουργός).
Στη Σόφια κατασκευάστηκε μαυσωλείο του, που επέζησε μέχρι το 1999 (ήδη στα πλαίσια των ανατροπών το σώμα του είχε μεταφερθεί σε τάφο)
Το μέλλον του άδειου μαυσωλείου, είχε γίνει θέμα θυελλωδών συζητήσεων που διήρκεσαν εννέα χρόνια. 

Η εθνική τράπεζα το ήθελε για το θησαυροφυλάκιό της, το μουσείο τέχνης ζητούσε να αποθηκεύσει εκεί πίνακες, για να επωφεληθεί από τις εγκαταστάσεις του λόγω της διατήρησης σταθερής θερμοκρασίας, ενώ ο πρώην πρόεδρος της Βουλγαρίας, Ζέλιου Ζέλεφ, συνιστούσε τη μετατροπή του –γενικά σε πάνθεον.
Το 1999, το υπουργείο Χωροταξίας και Οικισμού αποφάσισε πως το μαυσωλείο δεν... μπορεί να ενταχθεί στο νέο αρχιτεκτονικό σχέδιο του κέντρου της Σόφιας και ότι «θα πρέπει κατεδαφιστεί πριν από τις 8 Σεπτεμβρίου»! και τελικά το μαυσωλείο καταστράφηκε.

Το Λεύκωμα (2009) “Η ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ 1919-1943” Εκδόσεις “Σύγχρονη Εποχή”, που κυκλοφόρησε με την επιμέλεια της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ, έχει σκοπό να αναζωογονήσει το ενδιαφέρον για την ιστορία της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΚΔ), ιδιαίτερα στις νέες γενιές των κομμουνιστριών και κομμουνιστών, να δώσει πληροφορίες, αρχειακά και φωτογραφικά ντοκουμέντα χρήσιμα στην απόκτηση ιστορικής γνώσης και στην ανάπτυξη της επαναστατικής εργατικής, κομμουνιστικής συνείδησης.
Τα υλικά που δημοσιεύονται στο λεύκωμα είναι σχεδόν άγνωστα (μη δημοσιευμένα) στην Ελλάδα.

Το Μάρτη του 2009 συμπληρώθηκαν 90 χρόνια από την ίδρυση της ΚΔ (1919), ενώ έχουν περάσει 66 χρόνια από την απόφαση για την αυτοδιάλυσή της (Μάης 1943). Σήμερα, σε συνθήκες απρόβλεπτης -ιστορικά προσωρινής- ήττας του κομμουνιστικού κινήματος, η ιστορία της ΚΔ και ο προλεταριακός διεθνισμός που αποτελεί θεμελιώδη κομμουνιστική αρχή, δέχονται πολύμορφη και πολύπλευρη επίθεση παραποίησης και διαστρέβλωσης.
Τόσο η άμεση αστική όσο και η οπορτουνιστική επίθεση έχουν ως στόχο τους να παρεμποδίσουν τη διεθνή ενότητα του εργατικού κινήματος ενάντια στο διεθνή ταξικό αντίπαλο, ενάντια στο κεφάλαιο, ανεξάρτητα από την «πατρίδα» προέλευσής του.
Ο οπορτουνισμός προσφέρει ιδιαίτερες υπηρεσίες στην ιδεολογική - πολιτική επίθεση του κεφαλαίου, προβάλλοντας αδυναμίες και προβλήματα της δράσης της ΚΔ, όχι από τη σκοπιά των κοινών στρατηγικών συμφερόντων των διαφόρων εθνικών τμημάτων της εργατικής τάξης, αλλά από τη σκοπιά του συμβιβασμού του εργατικού κινήματος διεθνώς προς όφελος της διάσωσης του καπιταλιστικού συστήματος.
Η μελέτη της πορείας της ΚΔ και της εξέλιξης της στρατηγικής στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα είναι από τα νέα καθήκοντα που έθεσε το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Δηλαδή πολλά από τα βασικά ζητήματα που αφορούν την ΚΔ βρίσκονται στη διαδικασία της κομματικής ιστορικής έρευνας.
Σήμερα το κομμουνιστικό κίνημα, βρισκόμενο σε περίοδο ανασύνταξης, είναι σε θέση να διαμορφώσει προϋποθέσεις μιας μελλοντικής έρευνας και μελέτης της ιστορίας της ΚΔ, τα συμπεράσματα της οποίας θα ενισχύσουν την επαναστατική ιδεολογική και στρατηγική του ενότητα.

Το ΚΚΕ φιλοδοξεί να συμβάλει σε αυτό το καθήκον από κοινού με άλλα κομμουνιστικά κόμματα και ομάδες κομμουνιστών επιστημόνων, ώστε να ωριμάσουν νέες μορφές έκφρασης της ιδεολογικής και στρατηγικής ενότητας του κομμουνιστικού κινήματος στον 21ο αιώνα.
Σε κάθε κεφάλαιο της έκδοσης προηγείται ένα κείμενο-οδηγός για τη χρονική περίοδο ή το θέμα που αφορούν οι εικόνες και ορισμένα ντοκουμέντα της περιόδου. Τα γεγονότα δίνονται κατά χρονολογική σειρά, ενώ σε ξεχωριστά υποκεφάλαια παρουσιάζονται μια σειρά οργανώσεις ή δραστηριότητες που συνδέονται με την ΚΔ. Οι ενότητες του λευκώματος είναι οι παρακάτω:

Η 1η Ενότητα έχει τίτλο:
«Προλεταριακός Διεθνισμός, αρχή συγκρότησης του κομμουνιστικού κινήματος». Στην ενότητα αυτή δίνεται η προϊστορία της Κομμουνιστικής Διεθνούς δηλαδή η περίοδος της Α΄ Διεθνούς, η πορεία της Β΄ Διεθνούς από την ίδρυση έως το εκφυλισμό της με την προδοσία της εργατικής τάξης από τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, η πορεία ρήξης με τον οπορτουνισμό και τον αναθεωρητισμό που οδήγησε στη συγκρότηση της Γ΄ Διεθνούς.

Η 2η Ενότητα «Η διεθνής επίδραση της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης στη Ρωσία το 1917».

Η 3η, που καταλαμβάνει και τον κύριο όγκο του Λευκώματος, έχει τίτλο: «Τα συνέδρια της ΚΔ. Αλλοι σημαντικοί σταθμοί του επαναστατικού κινήματος ανάμεσα στα συνέδρια». Παρουσιάζει την πορεία της ΚΔ από την ίδρυσή της το 1919 ως την αυτοδιάλυσή της το 1943.
Ολοκληρώνεται με σύντομη αναφορά στα προβλήματα στρατηγικής ενότητας που εμφανίστηκαν με νέα ένταση μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στις πιο χαλαρές μορφές σύνδεσης των ΚΚ (Κομινφόρμ και Διασκέψεις ΚΚ στη συνέχεια). Η παρουσίαση της πορείας της ΚΔ γίνεται κατά χρονολογική σειρά, ενώ ως σημεία-σταθμοί λαμβάνονται τα συνέδριά της. Ανάμεσα στα συνέδρια παρουσιάζονται σημαντικά γεγονότα του διεθνούς επαναστατικού κινήματος στις καπιταλιστικές χώρες και στη Σοβιετική Ρωσία, ΕΣΣΔ στη συνέχεια.
Ενδεικτικά αναφέρουμε: την επέμβαση καπιταλιστικών κρατών ενάντια στη Σοβιετική Ρωσία, τις επαναστάσεις και εξεγέρσεις σε χώρες της καπιταλιστικής Δύσης (1918-19 στη Γερμανία, 1919 στην Ουγγαρία, 1923 στη Γερμανία, 1926 τη μεγάλη πολιτική απεργία στην Αγγλία), το κίνημα για την κολεκτιβοποίηση στην ΕΣΣΔ, την καπιταλιστική οικονομική κρίση 1929-1933, τις κυβερνήσεις των Λαϊκών Μετώπων σε Γαλλία και Ισπανία, τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο και τις Διεθνείς Ταξιαρχίες, την άνοδο του φασισμού, το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κ.ά.
Στα γεγονότα ανάμεσα στα συνέδρια ο αναγνώστης θα συναντήσει και ένα σύντομο «βιογραφικό» οργανώσεων ή δραστηριοτήτων που συνδέονταν με τη δράση της ΚΔ, συνδυασμένο με ντοκουμέντα από τη δράση τους, όπως: για τη Κομμουνιστική Διεθνή Νέων, τη Γραμματεία Γυναικών της ΚΔ, την Κόκκινη Διεθνή των Εργατικών Συνδικάτων, την Κόκκινη Αθλητική Διεθνή, τη Διεθνή Εργατική Βοήθεια και τη Διεθνή Οργάνωση «Βοήθεια Αγωνιστών της Επανάστασης», την εκδοτική δραστηριότητα της ΚΔ και την οργάνωση σχολών κατάρτισης στελεχών με την επαναστατική θεωρία του μαρξισμού-λενινισμού.

Η 4η Ενότητα έχει τίτλο: «Ανάγκη σύγχρονης έκφρασης ιδεολογικής και στρατηγικής ενότητας του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, για τη διαμόρφωση κομμουνιστικού πόλου». Σε αυτήν παρουσιάζονται η προσπάθεια για συντονισμό και κοινή δράση των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων και οι βασικές επεξεργασίες για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα που έκαναν το 17ο και το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ.

Στις σελίδες του λευκώματος ο αναγνώστης θα συναντήσει ντοκουμέντα, όπως τους 21 όρους για την εισδοχή των ΚΚ στην ΚΔ, το πρώτο καταστατικό της όπως ψηφίστηκε από το 2ο Συνέδριο κ.ά.
Από την ανάγνωση των κειμένων του λευκώματος και την περιήγηση στις εικόνες του γίνεται ορατό, ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες των αναγνωστών, πως ο αγώνας των κομμουνιστών για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού έχει βαθιές ρίζες στον αγώνα της εργατικής τάξης όλων των χωρών του κόσμου.
Η αντεπαναστατική νίκη και η καπιταλιστική παλινόρθωση, η βαθιά οπορτουνιστική διάβρωση και κρίση του κομμουνιστικού κινήματος δεν εξαλείφουν από την Ιστορία τις κατακτήσεις της επαναστατικής πάλης, πολύτιμη κληρονομιά για μια δυναμική ανασύνταξη και αντεπίθεση. Είναι ιστορική νομοτέλεια η νίκη της εργατικής τάξης, παίρνοντας στην ιδιοκτησία της τα μέσα παραγωγής, τον πλούτο που η ίδια παράγει, καταργώντας την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, οικοδομώντας τη σοσιαλιστική - κομμουνιστική κοινωνία.

Ανακοίνωση της ΚΕ του ΚΚΕ - 100 χρόνια από την ίδρυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς

 

Ιστορία διά χειρός Γκεόργκι Δημητρόφ

ℹ️  Ένα πολύ σημαντικό ιστορικό βιβλίο (εκδόσεις Καστανιώτη), αποκαλύπτει συνταρακτικά στοιχεία από τον αιματηρό ρόλο των Άγγλων το Δεκέμβρη του 1944 και της αμερικανοαγγλοκρατίας που προκάλεσε τον Εμφύλιο.
Αναφερόμαστε στο βιβλίο του Γκεόργκι Δημητρόφ "Σελίδες από το απόρρητο ημερολόγιο" (επιλογή - επιμέλεια Σπύρου Κουζινόπουλου και μετάφραση Κωνσταντίνας Κούτρα).

Το βιβλίο παρουσιάστηκε από τον γιο του Βούλγαρου κομμουνιστή ηγέτη, Μπόικο Δημητρόφ, ο οποίος παραχώρησε τα δικαιώματα για την ελληνική έκδοση του βιβλίου και ο οποίος είχε διατελέσει υπουργός Εξωτερικών της σοσιαλιστικής Βουλγαρίας.
Το χειρόγραφο ημερολόγιο του Γκεόργκι Δημητρόφ αποτελείται από 12 τετράδια και επιπλέον 9 φύλλα (σύνολο 1.673 φύλλα). Ο κομμουνιστής ηγέτης κρατούσε ανελλιπώς ημερολόγιο από την ημέρα της σύλληψής του από τους ναζί, στις 9 του Μάρτη 1933, με τη συκοφαντική κατηγορία ότι συμμετείχε στον εμπρησμό του Ράιχσταγκ, μέχρι τις 6 του Φλεβάρη 1949, οπότε επιδεινώθηκε η κατάσταση της υγείας του. Το ημερολόγιο, που φυλασσόταν στα αρχεία του ΚΚΒ ως "άκρως απόρρητο", μετά τις ανατροπές το «Σοσιαλιστικό Κόμμα» Βουλγαρίας το έθεσε στη διάθεση οποιουδήποτε ερευνητή και... καλοπληρωμένου κονδυλοφόρου, οπότε ο Μπόικο Δημητρόφ αποφάσισε να προχωρήσει στην έκδοση του ημερολογίου, με τη βοήθεια μιας επιστημονικής ομάδας του ΣΚΒ.

Η ελληνική έκδοση επέλεξε ημερομηνίες που αφορούν στη σύλληψη και κράτηση του Δημητρόφ από τους ναζί (από το 1933 και εντεύθεν), από τις ανακρίσεις και τη θρυλική δίκη του και την καταδίκη του - σελίδες που αφορούν στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, στις πολεμικές προετοιμασίες του φασιστικού άξονα, στην ηρωική προετοιμασία και αντίσταση των λαών της ΕΣΣΔ και των άλλων εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων. Το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου αφορά - και χωρίς περικοπές - τις ημερολογιακές σημειώσεις του Δημητρόφ και την Ελλάδα από το Δεκέμβρη του 1944 μέχρι και τον Εμφύλιο.

Η έκδοση συμπληρώνεται με επίμετρο, με σημειώσεις, με βιογραφικά προσώπων (κομμουνιστών και μη), τα οποία παρελαύνουν από τις ημερολογιακές σελίδες του Δημητρόφ, χρονολογικό πίνακα και ευρετήριο.

Το βιβλίο είναι εξαντλημένο. Υπάρχουν κάποια –ελάχιστα, μεταχειρισμένα κομμάτια αν πετύχετε κανένα μην το χάσετε!