Η ανεπάρκεια χώρων πράσινου σκοτώνει – η Αθήνα ανάμεσα στις πρωτεύουσες με τη μεγαλύτερη θνησιμότητα

Τις προηγούμενες μέρες σύσσωμα τα αστικά ΜΜΕ, αναπαράγοντας copy-paste, σχετική άχροη άοσμη και άγευστη ανάρτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ προέβαλαν (τουλάχιστον 100 αναρτήσεις μετρήσαμε στις διαδικτυακές «ειδήσεις») το «συνταρακτικό» …

Οι πόλεις της Ευρώπης θα μπορούσαν να αποτρέψουν έως 43.000 πρόωρους θανάτους ετησίως, αν ικανοποιούσαν τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) αναφορικά με την ύπαρξη επαρκών χώρων πράσινου κοντά στους κατοίκους τους, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική μελέτη.
Η Αθήνα θεωρείται μια από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες με τη μεγαλύτερη αναλογία θανάτων (σσ. βλ και πίνακες 2 & 3) λόγω έλλειψης προσβάσιμου πράσινου, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας.
Αλλά και άλλες ελληνικές πόλεις (Θεσσαλονίκη, Σέρρες, Καβάλα, Βόλος κ.α.) θεωρούνται ανάμεσα σε αυτές με σημαντικό πρόβλημα.

Σύμφωνα με διεθνή μελέτη, το 88% του πληθυσμού της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης δεν πληροί το ελάχιστο στόχο του ΠΟΥ για πρόσβαση σε κοντινό πράσινο.

Με αποϊδεολογικοποιμένα νούμερα ακατανόητα για το μέσο αναγνώστη, ρίχνουν πυροτεχνήματα και άσφαιρα στον αέρα, με τη γνωστή παρελκυστική τακτική «φταίει το κακό το ριζικό μας» (που σημειωτέον κλείνει φέτος 100 χρόνια) συνοδεία διαγραμμάτων  που επιτείνουν τη σύγχιση (και σύγχυση).

Συγκριτικά" στοιχεία"

Σύμφωνα με τους ερευνητές, ανάμεσα στις πόλεις με τη μεγαλύτερη θνησιμότητα λόγω ανεπαρκούς πρόσβασης στο πράσινο είναι αρκετές πόλεις της Ελλάδας, της Ιταλίας, της ανατολικής Ευρώπης και της Βαλτικής, καθώς και πολλές πρωτεύουσες της Ευρώπης.
Ειδικότερα, πρωτεύουσες με το μεγαλύτερο πρόβλημα θεωρούνται Αθήνα, Βρυξέλλες, Βουδαπέστη, Κοπεγχάγη και Ρίγα.

Σχεδόν το 88% του πληθυσμού της Αθήνας (της μητροπολιτικής περιοχής) και της Θεσσαλονίκης εκτιμάται ότι δεν πληροί τον ελάχιστο στόχο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την πρόσβαση των κατοίκων σε κοντινό πράσινο, ούτως ώστε να αποφεύγονταν 1.431 θάνατοι το χρόνο στην πρωτεύουσα και 245 στη συμπρωτεύουσα.
Από την άλλη, σε συγκριτικά καλύτερη θέση από τις ελληνικές πόλεις εκτιμάται ότι βρίσκονται η Λάρισα, τα Ιωάννινα, τα Χανιά, η Πάτρα, τα Τρίκαλα και η Καλαμάτα.

Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας (ISGlobal) της Βαρκελώνης, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet Planetary Health», ανέλυσαν στοιχεία του 2015 για περισσότερες από 1.000 πόλεις σε 31 ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες αξιολογήθηκαν και ταξινομήθηκαν με βασικό κριτήριο έναν δείκτη πράσινου και τη συσχέτισή του με τον δείκτη θνησιμότητας σε κάθε πόλη. Όσο χαμηλότερα βρίσκεται μια πόλη στη διεθνή κατάταξη, τόσο πιο μειωμένη θνησιμότητα θεωρείται ότι έχει, λόγω ανεπαρκούς πρόσβασης όλων των κατοίκων της σε κοντινό πράσινο.

Οι πίνακες δίνουν στοιχεία / πόλη |περιοχή για Κατάταξη ομάδα επιπτώσεων % GA (μέσος όρος), πληθυσμιακή επίπτωση, ετήσιους θανάτους θα μπορούσαν να αποφευχθούν + % πρόωρης θνησιμότητας με δυνατότητα πρόληψης, αποτρέψιμο αντίκτυπο (στους θανάτους) %|κατοίκους για χρόνια ζωής που χάθηκαν κ.ά. (σσ. -κι αν κανείς καταλάβει …σφυρίξτε κλέφτικα) - βλ. Πράσινος χώρος & θνησιμότητα στις ευρωπαϊκές πόλεις ~μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων στην υγεία

Έτσι, εκτιμήθηκε ότι οι πέντε πόλεις με την αναλογικά μεγαλύτερη θνησιμότητα λόγω ανεπαρκών χώρων πράσινου είναι κατά σειρά Τεργέστη και Τορίνο στην Ιταλία (με το 74% και 92% αντίστοιχα), το Μπλάκπουλ στη Βρετανία, η Χιχόν στην Ισπανία και οι Βρυξέλλες στο Βέλγιο.
Συγκρίνοντας ανόμοια πράγματα –τι σχέση μπορεί να έχει μια πολιτειούλα λίγων χιλιάδων κατοίκων με τις μεγαλουπόλεις των εκατομμυρίων κατοίκων,  οι πέντε πόλεις με την μικρότερη θνησιμότητα λόγω ανεπαρκούς πράσινου είναι οι πόλεις Έλτσε και Τέλντε στην Ισπανία (με το 20% και 33% του πληθυσμού τους κάτω από τα συνιστώμενα όρια του ΠΟΥ), η Γκιμαράες στην Πορτογαλία, η Περούτζια στην Ιταλία και η Καρθαγένη στην Ισπανία.

Οι ερευνητές τόνισαν ότι οι χώροι πράσινου σχετίζονται με πολλαπλά οφέλη για την σωματική, ψυχική και νοητική υγεία και, κατ' επέκταση, με μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, (και κομίζοντας γλαύκα εις Αθήνας) «το πράσινο επίσης αντισταθμίζει σε ένα βαθμό τη ρύπανση του αέρα, τη ζέστη και την ηχορύπανση, απορροφά διοξείδιο του άνθρακα μετριάζοντας την κλιματική αλλαγή και διευκολύνει τη σωματική άσκηση, την ψυχαγωγία και τις κοινωνικές συναναστροφές».

Ο ΠΟΥ –λένε, «συνιστά με βάση επιστημονικές μελέτες», την καθολική πρόσβαση των κατοίκων των πόλεων σε χώρους πράσινου, θέτοντας ως ελάχιστο όριο την ύπαρξη πράσινου χώρου έκτασης τουλάχιστον μισού εκταρίου (πέντε στρεμμάτων) σε ευθεία γραμμή έως 300 μέτρων από κάθε σπίτι (σσ. –ερώτηση «άσχετου»: ανεξαρτήτως οικιστικής πυκνότητας; Γιατί στις συνήθεις μεγαλουπόλεις στα ~ 300.000μ2 = 300 στρέμματα, με τα συνήθη δεδομένα 15-20.000 κάτοικοι | km², στο μισό εκτάριο πρέπει να κάνουν πυραμίδα κινέζικου τσίρκου για να χωρέσουν )

Το φυσικό εξωτερικό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των χώρων πράσινου, παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας και της ευημερίας του πληθυσμού στις πόλεις παρέχοντας υπηρεσίες οικοσυστήματος και οικολογικά οφέλη, εκτός από τις ψυχαγωγικές, κοινωνικές και πολιτιστικές αξίες.
Πολλές μελέτες έχουν συσχετίσει τον χώρο του πράσινου με ευεργετικές επιπτώσεις στην υγεία, συμπεριλαμβανομένης της ενισχυμένης αποκατάστασης, της βελτιωμένης αισθητής ευημερίας και της ψυχικής υγείας. Επιπλέον, οι χώροι πράσινου σχετίζονται με μειωμένη θνησιμότητα από φυσικές αιτίες, παίρνοντας υπόψη ότι το 75% του ευρωπαϊκού πληθυσμού ζει σε αστικά περιβάλλοντα.

Οι μεγάλοι αστικοί πληθυσμοί σε συνδυασμό με τα ισχυρά επιδημιολογικά στοιχεία που συνδέουν τον πράσινο χώρο και την υγεία έθεσαν τις πράσινες παρεμβάσεις στην ατζέντα των πολεοδομικών σχεδιαστών (;;) και των χάραξης πολιτικής ως τρόπο προώθησης υγιούς αστικού περιβάλλοντος (βάσει της έκθεσης –όπως ειπώθηκε ο ΠΟΥ συνιστά την αναλογία 0,5 εκταρίων | 300μ απόσταση).

Η έκθεση του ΠΟΥ προτείνει ότι το ποσοστό της έκτασης πράσινου (%GA) που ανακτήθηκε από την κάλυψη και τους χάρτες χρήσης γης (δηλαδή, ο Ευρωπαϊκός Αστικός Άτλαντας) θα πρέπει να είναι ως πρωταρχικός δείκτης, ενώ ο κανονικοποιημένος (βλ. παρακάτω) από δορυφορικές εικόνες, και μέτρα βασισμένα στην αντίληψη θα μπορούσαν επίσης να εφαρμοστούν συμπληρωματικά.
Ωστόσο, οι πολεοδόμοι και οι «υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής» αναζητούν ισχυρότερα στοιχεία και ποσοτικοποίηση για τις σωστές πολιτικές και παρεμβάσεις στις πόλεις, χωρίς να είναι ακόμη σαφές τι είδους και ποιο είδος και ποσότητα χώρου πράσινου θα μπορούσε να προωθήσει καλύτερα αποτελέσματα στην υγεία. Το %GA αντιπροσωπεύει τη χρήση γης που ορίζεται επίσημα ως χώρος πράσινου και η οποία είναι γενικά προσβάσιμη στο κοινό (π.χ. πάρκα, πλατείες, κοινοτικοί κήποι) και το NDVI ανιχνεύει ζωντανή βλάστηση και συνεπώς αντιπροσωπεύει τη συνολική ποσότητα πράσινου (όλων των τύπων και μεγεθών) μιας συγκεκριμένης περιοχής, αποτυπώνοντας τη γενική πρασινάδα (πχ. δέντρα δρόμου, διαδρόμους πράσινου, ιδιωτικούς χώρους πράσινου και γενική βλάστηση).

Η μελέτη χρησιμοποίησε τον Κανονικοποιημένο Δείκτη Συγκριτικής Βλάστησης (Normalised Difference Vegetation Index NVDI) που συνυπολογίζει- με τη βοήθεια δορυφορικών φωτογραφιών - όλα τα είδη πράσινου σε μια πόλη, όπως δέντρα στους δρόμους και στις πλατείες, στους ιδιωτικούς κήπους, στα πάρκα κ.α. Στη συνέχεια έγινε εκτίμηση πόσοι θάνατοι από φυσικές αιτίες θα είχαν αποφευχθεί σε κάθε πόλη, αν αυτή είχε καταφέρει να συμμορφωθεί με το ανωτέρω ελάχιστο όριο του ΠΟΥ.
Το συμπέρασμα ήταν ότι σχεδόν τα δύο τρίτα (62%) του πληθυσμού των ευρωπαϊκών πόλεων ζουν σε περιοχές με λιγότερο πράσινο από το συνιστώμενο, πράγμα που αντιστοιχεί σε σχεδόν 43.000 πρόωρους θανάτους (το 2,3% των συνολικών θανάτων από φυσικά αίτια).

«Τα ευρήματα μας δείχνουν ότι οι χώροι πράσινου είναι πολύ άνισα κατανεμημένοι στις ευρωπαϊκές πόλεις, με τη θνησιμότητα που αποδίδεται στην ανεπαρκή πρόσβαση στο πράσινο, να κυμαίνεται από το 0% έως το 5,5% όλων των φυσικών θανάτων ανάλογα με την πόλη.
Όμως η ανισότητα δεν υπάρχει μόνο ανάμεσα στις πόλεις αλλά και ανάμεσα σε διαφορετικές περιοχές της ίδιας πόλης, κάτι που θέτει ορισμένους ανθρώπους σε μειονεκτική θέση, ανάλογα με την πόλη ή τη γειτονιά που ζουν. Πολύ συχνά οι χώροι πράσινου δεν βρίσκονται κοντά στα σπίτια των ανθρώπων, με συνέπεια αυτοί να μην αντλούν οφέλη για την υγεία τους», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Εβελίζε Περέιρα Μπαρμπόζα του ISGlobal και του Πανεπιστημίου Pompeu Fabra της Βαρκελώνης.

Άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε

Αυτά και πολλά παρόμοια θα βρείτε στη σχετική μελέτη σχετικά με τις «παρεμβάσεις των πολεοδομικών σχεδιαστών» …το μόνο που δε μας λένε –αποκρύπτοντας επιμελώς, είναι πως αυτοί οι «σχεδιαστές» δεν είναι παρά το διεθνές κεφάλαιο που διαφεντεύει τις τύχες μας πως «υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής» δεν είναι κάποιοι μηχανικοί, αλλά εκείνοι που παίζουν μόνιμα στα ζάρια τις ζωές μας για να διατηρήσουν τα δικά του χρυσά κουτάλια (έχεις μαχαίρι τρως πεπόνι λέει ο θυμόσοφος λαός)

…τους παλιούς καλούς καιρούς

1. Σύμφωνα με τον «παγκόσμιο άτλαντα» η Μόσχα είναι μια πολύ πράσινη πόλη, η πιο πράσινη σε σύγκριση με όλες τις άλλες σε Δυτική Ευρώπη και Βόρεια Αμερική. Αυτό οφείλεται στην ιστορία της σοσιαλιστικής καταπράσινης «αυλής», με δέντρα και γκαζόν, ανάμεσα σε κτίρια κατοικιών.
Κατά μέσο όρο 290 m² πάρκων ανά άτομο σε σύγκριση με 27 στο Παρίσι, 6 & 7,5 σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη.
Με 96 πάρκα και 18 κήπους, 4 εκ των οποίων βοτανικοί - 450 τετραγωνικά χιλιόμετρα  πάρκου + 100 αστικού συντηρημένου φυσικού δάσους και «άπειρους» φρέσκους καταπράσινους κήπους και παρτέρια.

Αφού μας πληροφορεί πως «είναι μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης σε πληθυσμό και μέγεθος, πρωτεύουσα της Ρωσικής Ομοσπονδίας και πολιτικό κέντρο εξουσίας»… που (σημείο γραφής των αστικών ειδησεογραφικών) «έχει διαμορφωθεί γύρω από ένα φρούριο με όνομα Κρεμλίνο (!!) και ένα σύνολο 7 ουρανοξυστών γνωστών ως οι “επτά αδελφές” που χτίστηκαν από τον Στάλιν»  αναφέρει πως «η πόλη της Μόσχας απολαμβάνει τους μεγαλύτερους χώρους πράσινου, με τεράστιο αριθμό πάρκων και αστικού δάσους με ελάφια και πολλά είδη πτηνών, όπως  το πάρκο Gorky, τους λόφους των σπουργιτιών (Vorobyovy Gory), το τεράστιο εκθεσιακό κέντρο VDNKh, το Aptekarsky Ogorod, το απέραντο ψυχαγωγικό δάσος Измайловский лесопарк  (Izmaylovo) -μια τεράστια φυσική περιοχή με δάση και λιβάδια στα ανατολικά ~800 εκταρίων, μέρος ευρύτερου συγκροτήματος αναψυχής ~1.600 εκταρίων (σσ. Χ 10.000 m², δηλαδή 16.000 στρέμματα) με λίμνες κλπ. υδάτινες επιφάνειες, νησάκια,  καταρράκτες κλπ. με ανεπτυγμένη υποδομή -μονοπάτια πεζοπορίας (ασφαλτοστρωμένα, χωμάτινα ή με ξύλα στις ανηφόρες) 20 χλμ ποδηλατόδρομων, εξοπλισμένα σημεία πικνίκ, κιόσκια, γήπεδα ποδοσφαίρου και βόλεϊ (το χειμώνα - πίστες σκι), παιδικές χαρές και χλοώδεις παραλίες, οικολογικά - εκπαιδευτικό κέντρο …μέχρι και πειραματικό μελισσοκομείο.
(σσ. σε κάποια από τα παραπάνω –προίκα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στη Ρωσία των καπιταλιστικών ανατροπών, έγινε κατά καιρούς προσπάθεια παραχώρησης σε καπιταλιστικούς ομίλους, προς το παρόν χωρίς αποτέλεσμα)

2. Σύμφωνα με ένα από τα κατ’ εξοχήν αστικά διαδικτυακά ΜΜΕ τη wikipedia, «η Σόφια που από το 1990 σήμανε σημαντικές αλλαγές στην όψη της, μετά την κατάργηση του κομμουνιστικού καθεστώτος, το 1989, έχει βιώσει την κατασκευή ολόκληρων επιχειρηματικών περιοχών και συνοικιών καθώς και σύγχρονα κτίρια τύπου ουρανοξύστη με γυάλινες προσόψεις, επίσης ανώτερης τάξης περιοχές κατοικίας και το φαραωνικό επιχειρηματικό κέντρο Капитал Форт Capital Fort -126μ και 36 ορόφους.
Εντούτοις ο τερματισμός της παλιάς διακυβέρνησης και του συστήματος του κεντρικού σχεδιασμού άνοιξε το δρόμο σε χαοτική και ανεξέλεγκτη ανοικοδόμηση, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Η πόλη έχει εκτεταμένη πράσινη ζώνη. Μερικές από τις συνοικίες, που κατασκευάσθηκαν μετά το 2000 και είναι πυκνοδομημένες, συνήθως στερούνται χώρων πράσινου. Υπάρχουν τέσσερα κύρια πάρκα - ο Κήπος Μπορίσοβα στο κέντρο της πόλης και τα πάρκα Νότιο, Δυτικό και Βόρειο. Αρκετά άλλα μικρότερα, ανάμεσά τους ο Δημοτικός Κήπος και ο Κήπος των Γιατρών, βρίσκονται στην κεντρική Σόφια. Το Φυσικό Πάρκο Βίτοσα (ο παλαιότερος εθνικός δρυμός στα Βαλκάνια), που περιλαμβάνει μεγάλο τμήμα του ομώνυμου βουνού, καταλαμβάνει μια έκταση 270 τ.χλμ. και βρίσκεται εξ ολοκλήρου μέσα στα όρια της πόλης.

Τα (προφανή) συμπεράσματα δικά σας –εν μέσω γραφικών σκίτσων για «ανθρώπινες πόλεις. Σε ότι μας αφορά «έχουμε μαλλί να ξάνουμε» ενάντια στα ποτάμια ζεστό χρήμα και νέες αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις ως πρώτο πιάτο της κυβέρνηση στο κεφάλαιο, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης για την Ελληνική Οικονομία στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (αβάντα στο προηγούμενο του ΣΥΡΙΖΑ), που προβλέπει επιχορηγήσεις 19,4 δισ. ευρώ και δάνεια ύψους 12,7 δισ. ευρώ για την Ελλάδα (δηλ για τους καπιταλιστικούς ομίλους που θα το διαχειριστούν), ενώ επαίρονται κιόλας για το πλιάτσικο μετατροπής του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού σε «επιχειρηματικό παράδεισο» με τους παραλήδες από το Ντουμπάι να κλείνουν ήδη θέσεις ρετιρέ.

Οι «ανθρώπινες πόλεις» του καπιταλισμού είναι υποταγμένες στην προοπτική ανάκαμψης των κερδών του κεφαλαίου, και στην προσέλκυση κερδοφόρων επενδύσεων, που θα συνδυαστούν με την κλιμάκωση των αντιλαϊκών προαπαιτούμενων από το νέο «σούπερ μνημόνιο» που χαλκεύει νέα βαριά δεσμά για τον λαό για να διοχετευτεί ο πακτωλός των δισεκατομμυρίων, καθαρά «ζεστό» χρήμα, του «Ταμείου Ανάκαμψης»

Όπως έλεγε ο αείμνηστος Χάρρυ Κλυν …Δοξάστε τους!