Κόκκινο 🎈 Αερόστατο #8 _Λευτεριά στην 🇵🇸 Παλαιστίνη!

Ας δώσουμε τον κόσμο στα παιδιά
Ας δώσουμε τον κόσμο στα παιδιά έστω και για μια μέρα
ας τον δώσουμε να παίξουν σαν ένα πολύχρωμο μπαλόνι
να παίξουν τραγουδώντας ανάμεσα στ’ αστέρια
ας δώσουμε τον κόσμο στα παιδιά
σαν ένα τεράστιο μήλο, σαν ψίχα ολόζεστου ψωμιού
να χορτάσουν μια μέρα τουλάχιστον
ας δώσουμε τον κόσμο στα παιδιά
να μάθει έστω και για μια μέρα ο κόσμος τη φιλία
τα παιδιά θα πάρουν απ' τα χέρια μας τον κόσμο
θα φυτέψουν αθάνατα δέντρα.
__Ναζίμ Χικμέτ Τούρκος κομμουνιστής ποιητής | Θεσσαλονίκη 1902 - Μόσχα 1963

·         Μαραθώνιος Ανάγνωσης _

·         Ένθετο αφιέρωμα στο Περιβάλλον

·         Κατασκήνωση 3-6 Ιούλη _ σσ. βλ αναλυτικά στο τέλος
Κατασκηνώνουμε μαζί με την ΚΝΕ στον Κάτω Αλισσό Αχαΐας σελ 10-13

·         1^ος Μαραθώνιος Ανάγνωσης _σελ 14-17

·         Πώς ζούσαν τα παιδιά σε κάθε κοινωνία; - 5° μέρος _σελ 20-23

·         Λευτεριά στην Παλαιστίνη! _σελ 24-25

·         Το καλοκαίρι εμπνέει τους ποιητές _σελ 25-26

·         Η ιστορία του παγωτού _σελ 32 33

Κόκκινο Αερόστατο

Για άλλη μια χρονιά στο πλαίσιο της Αντιιμπεριαλιστικής Κατασκήνωσης της ΚΝΕ θα φιλοξενηθεί παιδική κατασκήνωση για τους φίλους του “κόκκινου Αερόστατου”, παιδιά από την Γ' Δημοτικού έως την Α' Γυμνασίου.
Θα λειτουργήσει στο κάμπινγκ στον Αλισσό από την Πέμπτη 3 έως την Κυριακή 6 Ιούλη.

"Με τους λαούς έως τη λευτεριά,
_ενάντια στο σύστημα της αδικίας και των πολέμων!"

Για απορίες ή περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνείτε στο kokkinoaerostato@gmail.com.

           Στις υπόλοιπες σελίδες θα βρεις:

·       Κόμικ,

·       χειροτεχνίες και κατασκευές,

·       νέα των φίλων του «κόκκινου Αερόστατου»,

·       το ημερολόγιο ενός απορημένου,

·       βιβλία για το καλοκαίρι,

·       παιχνίδια, σπαζοκεφαλιές

·       και πολλά ακόμα...

Έτρεξαν, έπαιξαν & γέλασαν στη φύση, έμαθαν για όλα όσα έχουν να τους διηγηθούν τα βουνά, τα μνημεία και τα υπόλοιπα μέρη που επισκέφτηκαν στις μονοήμερες εκδρομές τους.
...
Από τις γειτονιές της Αττικής Ανέβηκαν στην Πάρνηθα της ομορφιάς και της ιστορίας. Περπάτησαν για αρκετή ώρα στα μονοπάτια ακολουθώντας του οδηγούς βουνού και μίλησαν για τη σημασία της Πάρνηθας με τη χλωρίδα και την πανίδα της, στη ζωή όλης της Αττικής. Στις στάσεις έμαθαν για την ιστορία του βουνού την περίοδο του αγώνα του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ (1941-1944) αλλά και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (1946-1949), για τις μάχες που δόθηκαν εκεί και το δίκτυο μονοπατιών που χρησιμοποιήθηκε για τη σύνδεση της Αθήνας με άλλες περιοχές.

Η πιο ωραία εποχή του χρόνου έφτασε! Ζέστη, θάλασσα, διακοπές.... Η περίοδος που σταματάμε να μετράμε τις μέρες για να τελειώσει το σχολείο και ξεκινάμε να μετράμε την πιο λαχταριστή απόλαυση του καλοκαιριού: Τα παγωτά! Εκατοντάδες γεύσεις και συνδυασμοί, γρανίτες, με φρούτα, με ξηρούς καρπούς και ό,τι άλλο έχουμε φανταστεί... Από χώρα σε χώρα το νόημα της λέξης «παγωτό» διαφέρει. Διαφορετικές ποικιλίες και είδη παγωτού έχουν ονομασίες όπως παγωμένο γιαούρτι, σορμπέ και τζελάτο.

Πώς ξεκίνησε
η πιο γλυκιά απόλαυση;

Όπως ξέρουμε, το παγωτό χρειάζεται κρύο, θερμοκρασίες κάτω του μηδενός. Τα παλιότερα χρόνια δεν υπήρχε κατάψυξη ή άλλοι τεχνητοί τρόποι για να διατηρείται η θερμοκρασία σε ένα προϊόν, όπως έχουμε σήμερα. Τότε, ο μόνος τρόπος για να διατηρηθεί το παγωτό ήταν να το επιτρέπουν οι θερμοκρασίες του περιβάλλοντος, δηλαδή να κάνει πολύ-πολύ κρύο.
Το πιο πιθανό είναι πως το παγωτό δημιουργήθηκε παράλληλα σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη μας:

·     Στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, όπου σκλάβοι μάζευαν χιόνι για να βουτάνε μέσα οι Αυτοκράτορες τα φρούτα τους περιχυμένα με μέλι;

·     Στην Κίνα από χιόνια των Ιμαλάϊων και κρέμα ρυζάλευρου, γάλα και μέλι;

·     Στις ΗΠΑ από τον Ιταλό μετανάστη Μαρτσιόνι, που παρουσίασε το πρώτο παγωτό χωνάκι στον κόσμο με παραγωγή μέσω διοξειδίου του άνθρακα, δηλαδή ξηρό πάγο; Πάντως, το παγωτό (ice cream) που γνωρίζουμε σήμερα, δηλαδή μια παγωμένη κρέμα με ολόπαχο γάλα ή κρέμα γάλακτος και σε ορισμένες περιπτώσεις, αυγό, ξεκίνησε ως έδεσμα του 16^ου-17^ου αιώνα. Συγκεκριμένα, το 1671, “μια παγωμένη κρέμα” σερβίρεται ανάμεσα σε άλλα πιάτα στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου, προστάτη της Αγγλίας, στο Κάστρο του Ουίνδσορ.

Από έδεσμα των βασιλιάδων
σε αγαπημένο γλυκό του λαού...

Όποια κι αν είναι η εκδοχή δημιουργίας του παγωτού, ένα κοινό στοιχείο έχουν όλες: Το παγωτό στη μορφή που το ξέρουμε σήμερα δεν μπορούσαν όλοι να το απολαύσουν. Για πολλούς αιώνες μόνο οι βασιλιάδες, οι φεουδάρχες κι αργότερα οι έμποροι είχαν τα μέσα να παρασκευάσουν και να διατηρήσουν παγωτά. Δεν υπήρχαν εργοστάσια. Παγωτά φτιάχνονταν μόνο στις τεράστιες κουζίνες των παλατιών... Και μόνο εκεί τα απολάμβαναν.
Όταν η τεχνολογία εξελίχθηκε και μπόρεσε ο άνθρωπος με την εργασία του και σε συνεργασία με άλλους ανθρώπους να κατασκευάσει το ψυγείο, τον καταψύκτη, διάφορες οικιακές συσκευές που διευκόλυναν την καθημερινότητα των ανθρώπων, έγινε πιο εύκολη και η παρασκευή του παγωτού όπως και η διατήρησή του.

Η τεχνολογία προχώρησε, εργοστάσια φτιάχτηκαν, καλύτερες μηχανές, καλύτερη γνώση, πιο γρήγορη και εύκολη παρασκευή και έτσι φτάσαμε στο σήμερα... Αμέτρητες επιλογές για παγωτά και δεκάδες σημεία που μπορούμε να τα βρούμε!

Η μαγεία των γραμμών

Μαρκαδόροι, Μαύρο στιλό, Μαλακό μολύβι σχεδίου, Λευκό χαρτί: Σε μία λευκή σελίδα χαρτί σχεδίασε με το στιλό το σχέδιο που θέλεις. Μπορείς να φτιάξεις το περίγραμμα του χεριού σου ή μία καρδιά. Τράβηξε από πάνω ως κάτω στη σελίδα οριζόντιες γραμμές σε ίσες αποστάσεις μεταξύ τους, αλλά μόνο έξω από το περίγραμμα του σχεδίου σου. Στο εσωτερικό του σχεδίου σου ένωσε τις ίδιες γραμμές αλλά με ελαφριά καμπύλη.

Με το μαλακό μολύβι πέρασε το περίγραμμα του σχεδίου για να διαμορφώσεις σκιές.

Χρωμάτισε τις γραμμές αξιοποιώντας ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο από 2-4 χρώματα. _Το καπάκι από ένα χαρτονένιο κουτί παπουτσιών _Εκτυπωμένη ασπρόμαυρη φωτογραφία σε λευκό χαρτόνι _Ψαλίδι _Χαρτιά σε Κομμάτια _διάφορα σχέδια και         χαρτόκουτας …χρώματα  

Τράβηξε μια ωραία φωτογραφία. Τύπωσε την και κόψε τη φιγούρα σου στο περίγραμμα ώστε να “εξαφανιστεί” το φόντο: Κόλλησε ένα κατάλληλο σε μέγεθος κομμάτι χαρτόκουτας πίσω από τη φωτογραφία, ώστε να στέκεται. Το εσωτερικό από το καπάκι με χαρτιά σε διάφορα σχέδια και χρώματα και με ό,τι άλλο εμπνευστείς. Στερέωσε τη φωτογραφία σου στο χαρτονένιο καπάκι. Πρόσεξε τα κομμάτια της χαρτόκουτας να μη φαίνονται πίσω από τη φωτογραφία! 

Το καλοκαίρι

Καλοκαίρι... Μια λέξη -τόση δα- που μας γεμίζει ήχους, χρώματα, μυρωδιές, γεύσεις και ξυπνά όλες μας τις αισθήσεις!

Με μια λέξη ...ποίημα!

Το καλοκαίρι με όλη του την ανεμελιά, αλλά και τη νοσταλγία, δίνει έμπνευση στους ποιητές να γράψουν ποιήματα, που ακόμα και μέσα στον πιο βαρύ χειμώνα, μας φέρνουν τις ακτίνες του ήλιου _πιο ποιητικά λέγεται “Όνειρο καλοκαιρινού μεσημεριού” _ Γιάννης Ρίτσος 1909-1990 ^

ΤΩΡΑ έχουν κλείσει τα σχολεία. Έχουμε καλοκαίρι.
Μαζεύουμε λουλούδια και τζιιζίκια και γεμίζουμε το γραφείο
του πατέρα και τα τραπέζια όπου σκύβαμε τις νύχτες του
χειμώνα διαβάζοντας λατινικά.
Αντί για αλάτι ρίχνουμε κρυφά δυο φούχτες ήλιο και φαΐ που
μαγειρεύει η μάνα μας.
Το μεσημέρι δε Θα φάει κανένας. Μέσα στα πιάτα Θα γυαλίζει
ο ήλιος. Ο πατέρας Θα ’ναι σοβαρός.
Η μητέρα λυπημένη.
Εμείς Θα κάνουμε πως δεν ξέρουμε τίποτα.
Θα κοιτάμε απ' το παράθυρο τον ήλιο και θα κρυφογελάμε.
Εμείς θα φάμε το φαΐ μας.
Κι όταν έρθει μεθαύριο ο χειμώνας, ακόμα ο ήλιος θα φέγγει στην καρδιά μας.  

ΤΩΡΑ… Γράψε δύο δικές σου στροφές.

Μία στροφή για το πριν και μία για το μετά. Έτσι, θα δημιουργηθεί ένα ποίημα που ενδιάμεσα από τις :. δικές σου στροφές θα βρίσκεται η στροφή του ποιητή. 

Άλλο ένα καλοκαίρι Τίτος Πατρίκιος _1928

Για σκέψου να μην πρόφταινα κι αυτό το καλοκαίρι
να δω το φως ξανά εκτυφλωτικό να νιώσω την αφή του ήλιου
στο κορμί μου να οσμιστώ δροσερές
και χαλασμένες μυρωδιές να γευτώ γλυκόξινες
και πιπεράτες γεύσεις ν' ακούω τα τζιτζίκια ως τα κατάβαθα
της νύχτας

να καταλαβαίνω τούς δικούς μου που αγαπώ να μην αδημονώ μ’ αυτούς που με στηρίζουν να σκέφτομαι κι εκείνους που θέλησα να ξεχάσω να βρίσκω φίλους που έρχονται από μακριά ν' αφήνω κι άλλες ζωές να μπαίνουν στη δική μου _ να κολυμπάω σε θάλασσες ζεστές

Και τώρα η σειρά σου! Συμπλήρωσε το ποίημα του Τ. Πατρίκιου με λέξεις που θα σκεφτείς εσύ...

Για σκέψου να μην πρόφταινα

Κι αυτό το καλοκαίρι
να δω          
να νιώσω     
να οσμιστώ  
να γευτώ     
να ακούσω  
να καταλαβαίνω     
να μην αδημονώ    
να σκέφτομαι         
να βρίσκω   
ν’ αφήνω     
να κολυμπάω σε __
          Τίτος Πατρίκιος

Να σ’αγναντεύω Θάλασσα Κώστας Βάρναλης \ 1884-1974

Να σ’ αγναντεύω, Θάλασσα, να μη χορταίνω,
απ’ το βουνό ψηλά
στρωτήν και καταγάλανη και μέσα να πλουταίνω
απ' τα μαλάματά σου τα πολλά.

Να ’ναι χινοπωριάτικον απομεσήμερ’, όντας
μετ’ άξαφνη νεροποντή
χιμάει μες απ' τα σύννεφα Θαμπωτικά γελώντας
ήλιος χωρίς μαντύ.

Να ταξιδεύουν στον αγέρα τα νησάκια, οι κάβοι,
τ’ ακρόγιαλα σα μεταξένιοι αχνοί
και με τους γλάρους συνοδιά κάποτ’ ένα καράβι
ν’ ανοίγουν να το παίρνουν οι ουρανοί.

         Θάλασσα! -Να σ’ αγναντεύω θάλασσα …

🔥  Κώστας Βάρναλης βλ. Ριζοσπάστης
👊 2005 ~ Ο Οδηγητής Ποιητής της εργατιάς Κώστας Βάρναλης και
🎈🎈 Κ. Βάρναλης: Φως που πάντα καίει...

Εμπνεύσου από το ποίημα και ζωγράφισε ένα καράβι που το παίρνουν οι ουρανοί.

Τζιτζίκια Οδυσσέας Ελύτης 1911-1996 ||

Από την άκρη του καιρού
και πίσω απ’ τους χειμώνες
άκουγα σφύριζε η μπουρού
κι έβγαιναν οι Γοργόνες.

Ε σεις τζιτζίκια μου άγγελοι
γεια σας κι η ώρα η καλή.
Ο βασιλιάς ο Ήλιος ζει;
Κι όλ’ αποκρίνονται μαζί.

Ζει και ζει και ζει
ο βασιλιάς ο ήλιος ζει.

Κι εγώ μέσα στους αχινούς
στις γούβες στ’ αρμυρίκια
σαν τους παλιούς θαλασσινούς
ρωτούσα τα τζιτζίκια:

Ε σεις τζιτζίκια μου άγγελοι
γεια σας κι η ώρα η καλή.
Ο βασιλιάς ο Ήλιος ζει;
Κι όλ’ αποκρίνονται μαζί.
Ζει και ζει και ζει    
ο βασιλιάς ο ήλιος ζει.

Άκου το ποίημα μελοποιημένο

Εδώ είναι _Γιώργος Βέης _1955

Για τα καλοκαίρια που έρχονται
για όσα μας υπόσχονται από τώρα
και μας φτιάχνουν τη μέρα
δεν χρειάζεται να περιμένουμε
ας κοιταχτούμε μόνο στα μάτια
όχι βιαστικά κι επιπόλαια
όπως συνήθως συμβαίνει

μ’ εκείνη την ευπρέπεια της συνήθειας
και της παρακμής αυτών των καιρών
αλλά, κρατώντας ο ένας τα χέρια του άλλου
απερίσπαστοι, με αφοσίωση επιτέλους
ας μείνουμε βαθιά μέσα

στο βλέμμα το συντροφικό
γιατί απλούστατα εκεί
με υπομονή
με πίστη ακλόνητη
μας περιμένουν όλα τα καλοκαίρια
από δω και πέρα.

Φτιάξε το δικό σου ποίημα που να περιέχει τις φράσεις του ποιητή: παρακμή αυτών των καιρών, βλέμμα συντροφικό, πίστη ακλόνητη. 

Άρνηση Γιώργος Σεφέρης 1900-1971

Στο περιγιάλι το κρυφό
κι άσπρο σαν περιστέρι
διψάσαμε το μεσημέρι·
μα το νερό γλυφό.

Πάνω στην άμμο την ξανθή
γράψαμε τ’ όνομά της·
ωραία που φύσηξεν ο μπάτης
και σβήστηκε η γραφή.
Με τι καρδιά, με τι πνοή,
τι πόθους και τι πάθος,

πήραμε τη ζωή μας· λάθος!
κι αλλάξαμε ζωή.

Το γλυφό νερό αρνιέται να μας ξεδιψάσει όπως κι ο αέρας αρνιέται να αφήσει τη γραφή στην άμμο... Εμείς τι πρέπει να αρνηθούμε για να αλλάξουμε ζωή;

Το καλοκαίρι επέρασε
Νίκος Καββαδίας 1910-1975

Τώρα το καλοκαίρι πάει... επέρασε ...
Κ’ είναι καιρός να φύγουμε για πέρα.
Δυο μήνες επεράσαμε έτσι άσκοπα
αν κ’ είχαμε πολλές ιδέες στο νου μας.

Εκείνα που σκεφθήκαμε δεν κάναμε
και πάντα τ’ αναβάλαμε για τ’ αύριο
για κάποιαν κάθε μέρα γράμμα εγράφαμε
που όμως αυτή δεν το ’λαβεν ακόμα.

Σε ναυτικές ταβέρνες εκαθήσαμε
σε γέρους πλάι που λέγαν ιστορίες
και που συχνά, σιγά μας εσυμβούλευαν
με λόγια που πια τα ’χαμε ξεχάσει.

Σε πανηγύρια πήγαμε χωριάτικα
ψηλά σε ρημοκλήσια γκρεμισμένα
κι επιάσαμε μαντήλι και χορέψαμε
με παληκάρια, και παιδούλες νιες.

Πολλές φορές τ’ αγέρι μας εκοίμισε
μέσα σε βάρκα ... κάτω απ’ ένα δέντρο
κι εκάναμ’ έναν ύπνο τόσον ήσυχο
έτσι μακρύ ... σα να ’χαμε πεθάνει...

Και τ’ αύριο ποτέ δεν εσκεφθήκαμε ούτε και την ημέρα της φυγής μας.
                 ... Τώρα το πλοίο μας παίρνει. Πέρα το άγνωστο
ή τρικυμίες!, οι μπάρες!...

Φαντάσου κι ηχογράφησε μια ιστορία που λέει ένας γέρος καθισμένος σε μια ταβέρνα ναυτικών.

Μην ξεχάσεις να στείλεις τις δημιουργίες σου στο mail του περιοδικού

«Με τους λαούς έως τη λευτεριά, ενάντια στο σύστημα της αδικίας και των πολέμων!» είναι το μήνυμα που θα απλώσουν οι νέοι και οι νέες της ΚΝΕ από όλα τα μέρη της Ελλάδας, τα μέλη και οι φίλοι της Οργάνωσης που θα συναντηθούν στην 34η Αντιιμπεριαλιστική Κατασκήνωση της ΚΝΕ.

·        Η Κατασκήνωση θα γίνει από τις 2 έως τις 6 Ιούλη στον Αλισσό Αχαΐας, και στο πλαίσιό της την Παρασκευή 4 Ιούλη στις 20.00 θα γίνει συγκέντρωση στην Πάτρα (πεζόδρομος Αγίου Νικολάου), όπου θα απευθύνει χαιρετισμό ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας και θα μιλήσει ο Γραμματέας του ΚΣ της ΚΝΕ Θοδωρής Κωτσαντής.

·        Παράλληλα, το πρωί του Σαββάτου 5 Ιούλη θα γίνουν αντιιμπεριαλιστικές κινητοποιήσεις σε Ανδραβίδα και Αραξο.

·        Στην 34η Αντιιμπεριαλιστική Κατασκήνωση θα παρευρεθεί αντιπρόσωπος της Νεολαίας του Κόμματος του Λαού της Παλαιστίνης.

Στο κάλεσμά της για την Κατασκήνωση η ΚΝΕ τονίζει μεταξύ άλλων: «Με τη συμμετοχή μας δίνουμε μια μεγάλη απάντηση στα σχέδια της κυβέρνησης, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Στέλνουμε μήνυμα απέναντι στη βαθύτερη εμπλοκή της χώρας μας στα επικίνδυνα ΝΑΤΟικά σχέδια, που προωθεί η κυβέρνηση με τη στήριξη όλων των αστικών κομμάτων, για τα συμφέροντα και τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων, με θύματα τους λαούς» (Διαβάστε εδώ ολόκληρη την ανακοίνωση - κάλεσμα της ΚΝΕ).

«Δίνουμε όλες μας τις δυνάμεις η φετινή Αντιιμπεριαλιστική Κατασκήνωση να είναι η πιο μαζική! Χιλιάδες νέοι και νέες από όλη την Ελλάδα με κάθε τρόπο και μέσο δίνουμε αγωνιστικό "παρών"!», σημειώνει επίσης σε κάλεσμά του το Γραφείο του ΚΣ της ΚΝΕ. (Διαβάστε εδώ ολόκληρη την ανακοίνωση του Γραφείου του ΚΣ)

Το πρόγραμμα
της 34^ης Αντιιμπεριαλιστικής Κατασκήνωσης

Τετάρτη 2 Ιούλη

• Άφιξη Οργανώσεων

20.30 Εκδήλωση: «Δρούμε συλλογικά. Σκεφτόμαστε καθαρά. Ζούμε πραγματικά. Οχι σε όλες τις εξαρτήσεις». Θα μιλήσουν ο Χρήστος Γκρεκιώτης, πρόεδρος του Παραρτήματος Πάτρας του ΕΣΥΝ, και η Μυρτώ Καλτικοπούλου, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ και επικεφαλής της Επιτροπής του ΚΣ Κατά των Ναρκωτικών και των Εξαρτήσεων.

22.00 Μουσικό πρόγραμμα από το συγκρότημα της Οργάνωσης Περιοχής Δυτικής Ελλάδας της ΚΝΕ.

Πέμπτη 3 Ιούλη

Πρωί:

·        Επίσκεψη των Μαθητικών Οργανώσεων της ΚΝΕ στο Μουσείο «Νίκος Μπελογιάννης» στην Αμαλιάδα.

·        Αθλητικές δραστηριότητες.

19.30 Βιβλιοπαρουσίαση της έκδοσης «Για το σοσιαλιστικό κράτος. Η Ιστορία που διδάσκει, η Ιστορία που μένει να γραφτεί - Ημερίδα της ΚΕ του ΚΚΕ». Θα μιλήσει ο Λουκάς Αναστασόπουλος, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ.

20.30 Εκδήλωση «Με τους λαούς έως τη λευτεριά, ενάντια στο σύστημα της αδικίας και των πολέμων». Θα μιλήσει ο Ελισαίος Βαγενάς, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ. Θα ακολουθήσουν παρεμβάσεις.

21.30 Συναυλία με τους «Αγύρτες».

23.00 Λαϊκό - ρεμπέτικο γλέντι.

Παρασκευή 4 Ιούλη

Πρωί:

·        Επίσκεψη των Μαθητικών Οργανώσεων της ΚΝΕ στο Μουσείο «Νίκος Μπελογιάννης» στην Αμαλιάδα.

·        Αθλητικές δραστηριότητες.

20.00 Πολιτική συγκέντρωση στην Πάτρα, στον πεζόδρομο Αγίου Νικολάου. Χαιρετισμό θα απευθύνει ο Δημήτρης Κουτσούμπας, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Θα μιλήσει ο Θοδωρής Κωτσαντής, Γραμματέας του ΚΣ της ΚΝΕ.

22.30 Παραδοσιακό γλέντι στην Κατασκήνωση με τον Βασίλη Παπαγεωργίου.

Σάββατο 5 Ιούλη

Πρωί:

·        Αντιιμπεριαλιστικές κινητοποιήσεις σε Ανδραβίδα και Αραξο.

·        Αθλητικές δραστηριότητες.

·        Δραστηριότητες της Μαθητικής Επιτροπής του ΚΣ της ΚΝΕ για μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου.

19.30 Εκδήλωση - συζήτηση «10 χρόνια από το δημοψήφισμα του 2015: Η στάση του ΚΚΕ απέναντι στις αστικές κυβερνήσεις εφόδιο για τους αγώνες μας σήμερα». Θα μιλήσει η Αλέκα Παπαρήγα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.

21.00 Χαιρετισμός από τον Στάθη Κεντρή, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ και Γραμματέα της Οργάνωσης Περιοχής Δυτικής Ελλάδας της ΚΝΕ.

21.30 Αφιέρωμα στο αντάρτικο τραγούδι από την Ορχήστρα της ΚΝΕ.

23.00 Νησιώτικο γλέντι με τον Νίκο Οικονομίδη.

Κυριακή 6 Ιούλη

Αναχώρηση Οργανώσεων.

Δείτε εδώ αναλυτικά πληροφορίες για τις αθλητικές δραστηριότητες της Κατασκήνωσης.

Δείτε εδώ αναλυτικά για τις Δραστηριότητες της Μαθητικής Επιτροπής του ΚΣ της ΚΝΕ στο πλαίσιο της Κατασκήνωσης.

Για άλλη μια χρονιά στο πλαίσιο της Αντιιμπεριαλιστικής Κατασκήνωσης της ΚΝΕ θα φιλοξενηθεί παιδική κατασκήνωση για τους φίλους του «κόκκινου Αερόστατου», παιδιά από την Γ' Δημοτικού έως την Α' Γυμνασίου.

Θα λειτουργήσει στο κάμπινγκ στον Αλισσό από την Πέμπτη 3 έως την Κυριακή 6 Ιούλη.

Τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μία ακόμα γωνιά της χώρας μας. Θα επισκεφτούν το «Achaia Clauss», το παλιότερο οινοποιείο της χώρας, αλλά και το καταφύγιο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στα Υψηλά Αλώνια στην Πάτρα. Τα μεγαλύτερα παιδιά θα επισκεφτούν και το Μουσείο - μόνιμη έκθεση «Νίκος Μπελογιάννης» στην Αμαλιάδα. Επιπλέον, τα παιδιά θα παρακολουθήσουν τη θεατρική παράσταση «Το Γαϊτανάκι» της Ζωρζ Σαρρή, σε διασκευή Γ. Καλαντζόπουλου, από τον θίασο Μaticapi.

Ολες τις μέρες θα υπάρχουν δραστηριότητες για να χαρούν τα παιδιά τη φύση και το καλοκαίρι. Θα απολαύσουν κολύμπι στη θάλασσα, θα απασχοληθούν με παιχνίδια παραλίας και άλλες αθλητικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, δράσεις βασισμένες στο καλοκαιρινό τεύχος του «κόκκινου Αερόστατου» για το περιβάλλον, την αξία του βιβλίου κ.ά. Θα γίνουν μια μεγάλη παρέα συμμετέχοντας στο καθιερωμένο πάρτι του περιοδικού, στον διαγωνισμό τραγουδιού, στις συναυλίες.

Φυσικά, θα διατρανώσουν την αλληλεγγύη τους στους συνομήλικούς τους στη Γάζα, ενώ παράλληλα θα υπάρχουν διαμορφωμένα παιχνίδια γνωριμίας με το καινούργιο βιβλίο της Διατμηματικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ για τις μικρότερες ηλικίες της νεολαίας, με θέμα τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών.

Το «κόκκινο Αερόστατο» καλεί να φτιαχτεί η μεγαλύτερη παρέα που θα συμμετάσχει στην κατασκήνωση και υπόσχεται ένα ξεχωριστό βραβείο στην περιοχή από όπου θα πάρουν μέρος τα περισσότερα παιδιά!

Τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μία ακόμα γωνιά της χώρας μας. Θα επισκεφτούν το «Achaia Clauss», το παλιότερο οινοποιείο της χώρας, αλλά και το καταφύγιο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στα Υψηλά Αλώνια στην Πάτρα. Τα μεγαλύτερα παιδιά θα επισκεφτούν και το Μουσείο - μόνιμη έκθεση «Νίκος Μπελογιάννης» στην Αμαλιάδα. Επιπλέον, τα παιδιά θα παρακολουθήσουν τη θεατρική παράσταση «Το Γαϊτανάκι» της Ζωρζ Σαρρή, σε διασκευή Γ. Καλαντζόπουλου, από τον θίασο Μaticapi.

Ολες τις μέρες θα υπάρχουν δραστηριότητες για να χαρούν τα παιδιά τη φύση και το καλοκαίρι. Θα απολαύσουν κολύμπι στη θάλασσα, θα απασχοληθούν με παιχνίδια παραλίας και άλλες αθλητικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, δράσεις βασισμένες στο καλοκαιρινό τεύχος του «κόκκινου Αερόστατου » για το περιβάλλον, την αξία του βιβλίου κ.ά. Θα γίνουν μια μεγάλη παρέα συμμετέχοντας στο καθιερωμένο πάρτι του περιοδικού, στον διαγωνισμό τραγουδιού, στις συναυλίες.

Φυσικά, θα διατρανώσουν την αλληλεγγύη τους στους συνομήλικούς τους στη Γάζα, ενώ παράλληλα θα υπάρχουν διαμορφωμένα παιχνίδια γνωριμίας με το καινούργιο βιβλίο της Διατμηματικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ για τις μικρότερες ηλικίες της νεολαίας, με θέμα τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών.

Το «κόκκινο Αερόστατο » καλεί να φτιαχτεί η μεγαλύτερη παρέα που θα συμμετάσχει στην κατασκήνωση και υπόσχεται ένα ξεχωριστό βραβείο στην περιοχή από όπου θα πάρουν μέρος τα περισσότερα παιδιά!

Έτοιμοι για το ραντεβού τους και οι φίλοι του «κόκκινου Αερόστατου»

Από την Πέμπτη 3 έως την Κυριακή 6 Ιούλη θα λειτουργήσει η καθιερωμένη παιδική κατασκήνωση

51^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΝΕ - «ΟΔΗΓΗΤΗ»
Τα μεγάλα ραντεβού …

Με πλούσιες εκδηλώσεις που μεταφέρουν το κεντρικό του σύνθημα «Ανατρέπουμε το παλιό, ανοίγουμε δρόμο στο νέο. Σοσιαλισμός για να νικήσει το δίκιο!».

Καλαμάτα: Μεγάλη πολιτική συγκέντρωση με ομιλητή τον Γιάννη Πρωτούλη, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Μουσικό αφιέρωμα «100 χρόνια Μίκης Θεοδωράκης», με την Γιώτα Νέγκα και τον Βασίλη Λέκκα. Γλέντι με το συγκρότημα «Γιαγκίνηδες» _Eisaggeleas. «Κοινοί Θνητοί». Φοίβος Δεληβοριάς. Λαϊκό - παραδοσιακό γλέντι. Με ερασιτεχνικά και μαθητικά συγκροτήματα της πόλης (Surf in Black, «Μικρά Βουνά» κ.ά.). Στον χώρο υπάρχουν έκθεση αφιερωμένη στην Αντιφασιστική Νίκη των Λαών, έκθεση βιβλίου της «Σύγχρονης Εποχής», χώρος για τους φίλους του «κόκκινου Αερόστατου », Μαθητικό Στέκι και χώρος του Πολιτιστικού Στεκιού Δημιουργίας «Μικρόβιο - Γ. Βουβαλέας», για την παρουσίαση του έργου του και την εγγραφή στα τμήματα της νέας χρονιάς.

Κοζάνη: Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μουσικό αφιέρωμα στο αντιπολεμικό τραγούδι και παραδοσιακό γλέντι με το συγκρότημα «Οι άρχοντες», μεγάλη πολιτική συγκέντρωση με ομιλήτρια την Θεανώ Καπέτη, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, και μουσικό αφιέρωμα στον Θάνο Μικρούτσικο, με την Ρίτα Αντωνοπούλου και τους «Ρεβάνς».

Θεσσαλονίκη: στο Πάρκο Νέας Ελβετίας η προφεστιβαλική εκδήλωση των κλαδικών Οργανώσεων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στο πλαίσιο του 51^ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή». Το πρόγραμμα περιλαμβάνει: συζήτηση με τίτλο «Αλήθειες και ψέματα για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο - "Κι όταν τελειώσει ο πόλεμος, μη μιλάτε για νικητές και ηττημένους. Μιλήστε για εκείνους που πεινούσαν" - Μπέρτολτ Μπρεχτ» _αφιέρωμα στο έντεχνο πολιτικό τραγούδι με τους καλλιτέχνες Γιώργο Αετόπουλο, Δέσποινα Παναγιούλα και Κώστα Πρατσινάκη. Αμέσως μετά, μεγάλο γλέντι με τους Banda Entopica.

Παράλληλα πραγματοποιούνται ξεναγήσεις σε έκθεση με θέμα «Δουλεύουμε για να ζούμε, δεν ζούμε για να δουλεύουμε». Επίσης τουρνουά μπάσκετ για αλληλεγγύη στον λαό της Παλαιστίνης, παιχνίδια για παιδιά μικρών ηλικιών και σεμινάριο πρώτων βοηθειών από υγειονομικούς.

Αντίστροφη μέτρηση για το μεγάλο νεανικό αντάμωμα στον Αλισσό Αχαΐας: Από τις 2 Ιούλη η Κατασκήνωση | Στις 4 Ιούλη πολιτική συγκέντρωση στην Πάτρα, όπου θα απευθύνει χαιρετισμό ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας και θα μιλήσει ο Γραμματέας του ΚΣ της ΚΝΕ Θοδωρής Κωτσαντής

«Με τους λαούς έως τη λευτεριά, ενάντια στο σύστημα της αδικίας και των πολέμων!» είναι το μήνυμα που θα απλώσουν οι νέοι και οι νέες της ΚΝΕ από όλα τα μέρη της Ελλάδας, τα μέλη και οι φίλοι της Οργάνωσης που θα συναντηθούν στην 34^η  

Παράλληλα, το πρωί του Σαββάτου 5 Ιούλη θα γίνουν αντιιμπεριαλιστικές κινητοποιήσεις σε Ανδραβίδα και Άραξο. Στην 34η Αντιιμπεριαλιστική Κατασκήνωση θα παρευρεθεί αντιπρόσωπος της Νεολαίας του Κόμματος του Λαού της Παλαιστίνης.

Στο κάλεσμά της για την Κατασκήνωση η ΚΝΕ τονίζει μεταξύ άλλων: «Με τη συμμετοχή μας δίνουμε μια μεγάλη απάντηση στα σχέδια της κυβέρνησης, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Στέλνουμε μήνυμα απέναντι στη βαθύτερη εμπλοκή της χώρας μας στα επικίνδυνα ΝΑΤΟικά σχέδια, που προωθεί η κυβέρνηση με τη στήριξη όλων των αστικών κομμάτων, για τα συμφέροντα και τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων, με θύματα τους λαούς».

Σε αυτό το πνεύμα, μέλη και φίλοι της ΚΝΕ από όλη τη χώρα προετοιμάζουν τη συμμετοχή τους. Ο «Ριζοσπάστης» απευθύνθηκε σε νέους και νέες που ήδη ετοιμάζουν τις αποσκευές τους και κλείνουν τα ραντεβού τους για τον Αλισσό Αχαΐας.

Για όλα αυτά που ζει ο κάθε νέος και νέα...

«Θα συμμετάσχω στην Κατασκήνωση γιατί στις ιστορικές στιγμές που ζούμε, η ΚΝΕ διοργανώνει τη μεγαλύτερη αντιιμπεριαλιστική - αντιπολεμική συνάντηση της νεολαίας. Από την πρώτη μου Αντιιμπεριαλιστική Κατασκήνωση με το "κόκκινο Αερόστατο " μέχρι και την περσινή ως μαθήτρια, έχω αποκομίσει πολλές και διαφορετικές εμπειρίες. Ζεις με έναν ζωντανό τρόπο τα ιδανικά της συντροφικότητας, της αλληλεγγύης», αναφέρει η Βιολέτα Βασιλείου, μαθήτρια Λυκείου, και προσθέτει:

«Ειδικά φέτος, όμως, η συμμετοχή στην κατασκήνωση στον Αλισσό είναι ξεχωριστή! Σε αυτές τις επικίνδυνες εξελίξεις θα στείλει ηχηρό αντιπολεμικό μήνυμα δίπλα σε 3 βάσεις: Στον Αραξο, στο Ακτιο και στην Ανδραβίδα, όπου πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη πρόβα πολέμου για τη σφαγή των λαών. Θα είμαστε εκεί όλοι οι μαθητές που εναντιωνόμαστε στον πόλεμο, που δεν θέλουμε η χώρα μας να είναι μια απέραντη ΝΑΤΟική βάση και θύτης απέναντι σε άλλους λαούς. Να μη λείψει κανείς!».

Η Γιώτα Παπακοσμά, εργαζόμενη στο Εμπόριο, μιλάει για το περιεχόμενο της φετινής Κατασκήνωσης, για όλα αυτά που ζει ο κάθε νέος και νέα... «Γιατί δεν αντέχουμε τις εικόνες φρίκης, να χύνεται το αίμα των λαών για τα κέρδη και η χώρα μας να είναι μπλεγμένη έως τα μπούνια σε αυτό το μακελειό. Γιατί η καθημερινότητα των νέων εργαζομένων στενάζει... Ερχόμαστε αντιμέτωποι καθημερινά με την ανασφάλεια στους χώρους δουλειάς, τα ελλιπή μέτρα προστασίας, τους μισθούς που δεν φτάνουν ούτε για τον μισό μήνα, την εντατικοποίηση της εργασίας. Στο σάπιο καπιταλιστικό σύστημα που ζούμε, η ασφάλεια της ζωής ενός εργαζόμενου λογίζεται ως κόστος, παρότι στον 21ο αιώνα υπάρχουν όλα τα μέσα και οι μέθοδοι για να δουλεύουμε με ασφάλεια.

Όμως υπάρχει η ΚΝΕ, που μπορεί και κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να τους χαλάει τα σχέδια. Οπως πρωτοστατήσαμε το προηγούμενο διάστημα για όλα αυτά, αλλά και για την απεμπλοκή της Ελλάδας από τον πόλεμο, μέσα από τα σωματεία, που παλέψαμε για δουλειά με δικαιώματα και αύξηση των μισθών. Ετσι βροντοφωνάξαμε ότι πρέπει να κλείσουν οι ΝΑΤΟικές βάσεις, να μη γίνεται η Ελλάδα ορμητήριο των ΝΑΤΟικών, όπως κάναμε με την αποφασιστική παρέμβαση των σωματείων ενάντια στην ΝΑΤΟική άσκηση "Ramstein Flag". Για όλα αυτά συμμετέχουμε στην Κατασκήνωση της ΚΝΕ, για να διεκδικήσουμε τη ζωή που μας αξίζει, για να δυναμώσει το ρεύμα αμφισβήτησης αυτής της πολιτικής, για να φωνάξουμε: Καμία εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο!».

Ο Ορέστης Αποστολόπουλος είναι μαθητής σε ΕΠΑΛ και φέτος είναι η πρώτη φόρα θα συμμετάσχει σε Αντιιμπεριαλιστική Κατασκήνωση της ΚΝΕ, κι αυτό γιατί όπως σημειώνει: «Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών στη Μέση Ανατολή, με τον βομβαρδισμό των ΗΠΑ στο Ιράν και την άμεση εμπλοκή της χώρας μας, έχοντας στείλει τις φρεγάτες "Ψαρά" και "Λήμνος" στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Λίβανο και πυροβολαρχίες "Patriot" στη Σαουδική Αραβία, είναι πολύ σοβαρές. Γι' αυτό και πρέπει οι μαθητές όλης της χώρας να διαδηλώσουμε ενάντια στην εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο, δείχνοντας έμπρακτα την αλληλεγγύη μας στους λαούς που υποφέρουν από τα δολοφονικά τους σχέδια και απαιτώντας να μην υπάρχει καμία συνεργασία της χώρας μας με το κράτος - τρομοκράτη Ισραήλ. Εμείς οι μαθητές και οι μαθήτριες δεν θα γίνουμε και ούτε θα είμαστε ποτέ μαζί τους, δεν θα δεχτούμε τις βόμβες τους, που σκοτώνουν αμάχους και παιδιά. Η απάντησή μας για όσα συμβαίνουν τώρα στη Μέση Ανατολή και στην Παλαιστίνη θα δοθεί στην 34η Αντιιμπεριαλιστική Κατασκήνωση της ΚΝΕ στον Αλισσό».

Την καταδίκη των φοιτητών στις συνεργασίες πανεπιστημίων με τη δολοφονική μηχανή του ΝΑΤΟ και με το κράτος - δολοφόνο Ισραήλ εκφράζει η Σταυρούλα Λάχανη, πρωτοετής φοιτήτρια στην Πάτρα, η οποία θα συμμετάσχει φέτος στην Αντιιμπεριαλιστική Κατασκήνωση και μας θυμίζει ότι η ΚΝΕ πρωτοστάτησε στον αγώνα για να διακοπούν τέτοιες συμφωνίες, «για να υπηρετούμε με τη γνώση μας τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι τη σφαγή των λαών».

Και προσθέτει: «Η φετινή Αντιιμπεριαλιστική Κατασκήνωση της ΚΝΕ θα πραγματοποιηθεί σε μια περίοδο έντονα επικίνδυνων εξελίξεων, με τη χώρα μας να μετατρέπεται σε στόχο αντιποίνων και ταυτόχρονα σε θύτη απέναντι σε άλλους λαούς. Μέσα από την 34η Αντιιμπεριαλιστική Κατασκήνωση της ΚΝΕ, με το πλούσιο πρόγραμμά της, όλοι αυτοί που ανησυχούν για την επικίνδυνη κατάσταση που επικρατεί, δεν μπορούν να ανεχτούν η χώρα μας να αποτελεί πολεμικό ορμητήριο για τα σχέδια των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ και Ισραήλ, τώρα μπορούν να δώσουν ένα ηχηρό αντιπολεμικό και αντιιμπεριαλιστικό μήνυμα από τη νέα γενιά. Για να μην αφήσουμε την κυβέρνηση να μας μπλέκει σε έναν πόλεμο για τα συμφέροντα της αστικής τάξης. Για να δηλώσουμε την αλληλεγγύη μας στον παλαιστινιακό λαό και στους λαούς της περιοχής!».

“ΚΟΚΚΙΝΟ ΑΕΡΟΣΤΑΤΟ”
Ο 1^ος  Μαραθώνιος Ανάγνωσης με μία πλούσια λίστα
βιβλίων και πολλά βραβεία!

Ο 1^ος Μαραθώνιος Ανάγνωσης του «Κόκκινου Αερόστατου» είναι εδώ και θα διαρκέσει μέχρι 15 Σεπτέμβρη! Το «Κόκκινο Αερόστατο» και οι εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής», μέσα από μια πλούσια λίστα βιβλίων, καλούν παιδιά και νέους να διαβάσουν όσα περισσότερα βιβλία μπορούν και να συγκεντρώσουν τους περισσότερους βαθμούς, μέχρι τον τερματισμό αυτού του Μαραθωνίου.

Γιατί κάθε φορά που ανοίγει ένα βιβλίο, είναι σαν να ανοίγει ένα παράθυρο στον κόσμο. Όσα περισσότερα τέτοια παράθυρα ανοίξουν, τόσο περισσότερο «φως» θα μπει. Γνώσεις, εικόνες, απορίες -αλλά και απαντήσεις- σκέψεις... Υπάρχουν, βέβαια, και φορές που θέλουμε τα παράθυρά μας κλειστά. Θέλουμε να μείνουμε μόνοι μας και να χαθούμε στις σκέψεις μας. Και τότε όμως, ένα βιβλίο μπορεί να φανεί η καλύτερη συντροφιά. Ένας φίλος που χωρίς να μιλάει, λέει τις πιο σπουδαίες ιστορίες.

Ένα βιβλίο, λοιπόν, μπορεί να είναι ένα παράθυρο, ένας φίλος, ένα ταξίδι, μια χρονομηχανή, μια σύντομη βόλτα, ένας μεγάλος περίπατος, μια θάλασσα, μια θύελλα, ένα γλυκό αεράκι, ένα όνειρο, μια ιδέα… Ένα βιβλίο μπορεί να είναι ακόμα και μια σπίθα που θα ανάψει «το φως που πάντα καίει»!

Μη χάνετε χρόνο λοιπόν! Μπείτε στη σελίδα του Μαραθωνίου Ανάγνωσης https://sep.gr/marathonios-anagnosis-2025 για να δείτε τα βιβλία που συμμετέχουν και να διαλέξετε ποιο θα διαβάσετε! Στην ίδια σελίδα θα βρείτε και τις ερωτήσεις για κάθε βιβλίο, ώστε με τις απαντήσεις σας να μαζέψετε βαθμούς, αλλά και να επιστρέψετε για να δείτε τα επόμενα βιβλία που σας ενδιαφέρουν για να συνεχίσετε αυτή τη διαφορετική κούρσα. Γιατί μέχρι τον τερματισμό του Μαραθωνίου, όλα θα κρίνονται.

Τα βραβεία του Μαραθωνίου Ανάγνωσης είναι, για την 1^η θέση: Δωρεάν συμμετοχή στην 35η Αντιιμπεριαλιστική Κατασκήνωση της ΚΝΕ και του «Κόκκινου Αερόστατου» τον Ιούλιο του 2026 (1 νικητής), για τη 2^η θέση: Δωροεπιταγή αξίας 30 ευρώ από τη «Σύγχρονη Εποχή» (2 νικητές) και για την 3^η θέση: Ετήσια συνδρομή στο  «Κόκκινο Αερόστατο» (3 νικητές). Ενώ όλοι όσοι θα πάρουν μέρος θα συμμετάσχουν σε κλήρωση με ξεχωριστά βραβεία.

Προλαμβάνοντας τον καρκίνο _ο ρόλος της σωστής διατροφής _ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Γράφει ο \\ Ευάγγελος (Βαγγέλης) Νάνος _Χειρουργός 

Από το πολύ μακρινό παρελθόν έως και πρόσφατα, επί χιλιάδες χρόνια, ο καρκίνος αποτελούσε για πολλούς ανθρώπους μια μυστηριώδη και τρομακτική αρρώστια. Τα  τελευταία όμως χρόνια επειδή έχουν προστεθεί πολλές γνώσεις σχετικά με τα αίτια, τους μηχανισμούς εξέλιξης και έχουν βρεθεί πολλοί αποτελεσματικοί τρόποι θεραπείας και πρόληψης σε πολλές μορφές καρκίνου η εικόνα αυτή έχει αλλάξει κυρίως στις χώρες που είναι οικονομικά και κοινωνικά προηγμένες. Παρά ταύτα στη χώρα μας και σε πολλούς ανθρώπους εξακολουθεί να υπάρχει η εντύπωση ότι ο καρκίνος είναι μια αρρώστια με προδιαγεγραμμένη κακή πορεία και δυσμενή κατάληξη , πράγμα που τους κάνει να αποφεύγουν κάθε προληπτικό έλεγχο και ενίοτε και κάθε προτεινόμενη θεραπεία.  Η αλήθεια πάντως είναι ότι από τους 200  διαφορετικούς τύπους καρκίνου που είναι γνωστοί σήμερα πολλοί αντιμετωπίζονται με επιτυχία ενώ πολλοί άλλοι μπορούν να προληφθούν εν όλω ή εν μέρει. Οι λόγοι για τους οποίους παραμένει η στρεβλή  αυτή εικόνα είναι πολλοί με κυριότερο το ότι δεν έχει βρεθεί ένας τρόπος απλής και αποτελεσματικής θεραπείας για όλους τους τύπους καρκίνου. Άλλοι επιπρόσθετοι λόγοι είναι η λάθος εικόνα που δίνουν ορισμένα μέσα ενημέρωσης που μιλάνε για "επάρατη" νόσο (επάρατη από τις λέξεις επί και αρώμαι= καταριέμαι, δηλαδή η επικατάρατη, η καταραμένη νόσος) . Επίσης οι δυσνόητες και   αλληλοσυγκρουόμενες πολλές φορές ιατρικές ενημερώσεις και ανακοινώσεις και τέλος οι τρομακτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς κατά τα στάδια του διαγνωστικού ελέγχου, της θεραπευτικής αγωγής, της σωστής παρακολούθησης, της διασφάλισης μιας ικανοποιητικής ποιότητας ζωής για τους ασθενείς και της επιτήρησης των ατόμων με ιστορικό καρκίνου από ένα παραπαίον Εθνικό Σύστημα Υγείας και με την απουσία μιας ολοκληρωμένης Εθνικής Στρατηγικής η οποία είναι ιδιαίτερα εμφανής όταν ο καρκίνος αφορά κάποια περίπλοκη περίπτωση όπου απαιτούνται συνδυασμένες ιατρικές πράξεις από διαφορετικές ιατρικές ειδικότητες. Σε γενικές γραμμές και σε πολλές περιπτώσεις οι Ελληνικές Κρατικές δομές παρά την αυταπάρνηση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού με δυσκολία ανταποκρίνονται στην αντιμετώπιση του καρκίνου με τους σύγχρονους τρόπους και τις σύγχρονες δυνατότητες που παρέχει η ιατρική επιστήμη λόγω των τεράστιων ελλείψεων σε προσωπικό και μέσα αλλά και λόγω της προβληματικής οργάνωσής τους. Οι καρκινοπαθείς πολλές φορές έρχονται αντιμέτωποι με ένα Γολγοθά όταν απευθύνονται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Αυτό τους κάνει να στρέφονται σε Ιδιωτικά Ιδρύματα στα οποία θα συναντήσουν πανάκριβες υπηρεσίες και άκρατη εμπορευματοποίηση της υγείας.

Έρευνα: Φυτοφαγική _Κρεατοφαγική Διατροφή _
Ποια υπερτερεί; Η μεσογειακή διατροφή στο στόχαστρο

Παρά ταύτα τα τελευταία χρόνια η αντιμετώπιση του καρκίνου και στην Ελλάδα, ακολουθώντας έστω από κάποια απόσταση, τα επιτεύγματα που σημειώνονται στα ιατρικά προηγμένα κράτη της Ευρώπης και της Αμερικής,  έχει προοδεύσει σημαντικά. Τα μηνύματα που εκπέμπονται είναι αισιόδοξα αν και η οριστική και συνολική αντιμετώπιση του καρκίνου δεν φαίνεται να προδιαγράφεται για το άμεσο μέλλον. Πάντως είναι γεγονός ότι ενώ τα συνολικά κρούσματα του καρκίνου αυξάνονται, τα ποσοστά πλήρους ίασης και επιβίωσης από τον καρκίνο συνεχώς μεγαλώνουν. Οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους αυξάνονται τα κρούσματα είναι οι εξής:

·       1. Ο καρκίνος διαγιγνώσκεται σε πρώιμα στάδια , πράγμα που δεν μπορούσε να γίνει πριν λίγα χρόνια με αποτέλεσμα να διαφεύγουν πολλά περιστατικά, 

·       2. Έχουν επιδεινωθεί οι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η καύση ορυκτών καυσίμων, η ρύπανση του εδάφους και των αγροτικών προϊόντων από χημικές ουσίες, φάρμακα και λιπάσματα,

·       3. Έχει αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής και 

·       4. Έχουν επιδεινωθεί οι κακές διατροφικές συνήθειες, η παχυσαρκία και η φτώχεια.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, αν δεν συμβεί κάτι το εξαιρετικό , υπολογίζεται ότι τα επόμενα 10 χρόνια τα κρούσματα του καρκίνου θα αυξηθούν περίπου κατά 30%.
⚠️ Η αυξανόμενη φτώχεια σε πολλές χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Νότιας Αμερικής αλλά και σε φτωχές ομάδες ανθρώπων σε αναπτυγμένες χώρες είναι ένας από τους κύριους παράγοντες για την αυξημένη εμφάνιση του καρκίνου στους πληθυσμούς αυτούς. Το 70% των περιπτώσεων καρκίνου σε ολόκληρο τον πλανήτη εμφανίζεται στις προαναφερόμενες φτωχές χώρες.
Οι σύγχρονες θεραπείες  (χειρουργική, χημειοθεραπεία , ακτινοθεραπεία , ανοσοθεραπεία, στοχευμένες καινοτόμες θεραπείες, ορμονοθεραπεία , υπέρηχοι , Laser, ραδιοσυχνότητες κλπ)  είναι αποτελεσματικές μεν για πολλά είδη καρκίνου, είναι όμως πανάκριβες και δεν φτάνουν στις φτωχές χώρες ούτε και σε φτωχούς των πλουσίων χωρών. Ειδικότερα, το κόστος ταυτοποίησης κάποιων όγκων και κυρίως το κόστος θεραπείας με καινοτόμα προϊόντα είναι πολύ υψηλό και ενίοτε δυσβάσταχτο ακόμη και για αναπτυγμένα κράτη. Ο κυριότερος λόγος γι' αυτό είναι η ασυδοσία των μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών και των εταιρειών κατασκευής ιατρικών μηχανημάτων και εργαλείων οι οποίες ορίζουν τις τιμές ανεξέλεγκτα και ασύδοτα χωρίς κανένα έλεγχο από τις κρατικές δομές, κατά κανόνα ηθελημένα. Οι μεγάλοι φαρμακευτικοί όμιλοι με αιτιολογία την προστασία του "πρωτοτύπου" διατηρούν το μονοπώλιο παρασκευής και διάθεσης κάθε παρόμοιου καινούργιου φαρμάκου, στην τιμή που αυτές επιβάλλουν για 10-20 χρόνια αποκλείοντας κάθε άλλη εταιρεία και κάθε άλλο κράτος από την παραγωγή του ίδιου φαρμάκου με λιγότερο κόστος και χαμηλότερες τιμές. Αποτέλεσμα της μεγάλης ακρίβειας των καινοτόμων φαρμάκων και άλλων θεραπευτικών μέσων είναι τα κρατικά συστήματα πολλών κρατών όπως και της Ελλάδας να θέτουν φραγμούς και εμπόδια στην πρόσβαση των ανωτέρω θεραπευτικών και διαγνωστικών μέσων με καθαρά οικονομικά και ταξικά κριτήρια όπως επιτροπές , εγκρίσεις, απορρίψεις , λίστες αναμονής , ουρές , καθυστερήσεις που μετατρέπουν την προσπάθεια πολλών ασθενών και των συγγενών τους σε αλγεινή δοκιμασία που τους ωθεί στην παραίτηση ή στην καταφυγή σε ιδιωτικά ιδρύματα με αιματηρά κόστη. Πέραν των προαναφερόμενων θεραπευτικών μέσων οι φτωχότεροι πληθυσμοί υστερούν και στους τομείς πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης. Ακόμη και στα οικονομικά εύρωστα κράτη δεν υπάρχει σοβαρό ενδιαφέρον για τους παραπάνω τομείς καθώς αυτοί δεν αποφέρουν μεγάλα κέρδη.

KKE:
Για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού

Στην Ελλάδα ο κρατικός τομέας της πρόληψης κατά του καρκίνου είναι τραγικά υποβαθμισμένος με λίγες δομές, χωρίς προσωπικό, χωρίς χρηματοδότηση και οργάνωση. Έτσι η πρόληψη , με μικρές εξαιρέσεις, γίνεται περιστασιακά, αποσπασματικά και με μικρή διείσδυση στον γενικό πληθυσμό. Ο ιδιωτικός τομέας εμπλέκεται μόνο σε κάποιες προληπτικές εξετάσεις, που γίνονται σε λίγους και χρηματοδοτούνται από το κράτος χωρίς να προσφέρουν αξιόλογη πρόληψη στο γενικό πληθυσμό. 

• Επειδή τα επόμενα χρόνια τα κρούσματα του καρκίνου θα συνεχίσουν να αυξάνονται και επειδή οι κρατικές δομές πρόληψης δεν θα πάψουν να είναι κατώτερες των αναγκών, διαφαίνεται η απόλυτη ανάγκη του κάθε ατόμου να μεριμνήσει από μόνο του και να ασχοληθεί συστηματικά και μεθοδικά με την πρόληψη του καρκίνου. Σ' αυτή την κατεύθυνση σημαντικός είναι και ο ρόλος των επιστημόνων υγείας ώστε να προσφέρουν την ανάλογη εκλαϊκευμένη ενημέρωση , βοηθώντας στην πρόληψη κατά του καρκίνου και ανακόπτοντας την αναμενόμενη αύξηση των κρουσμάτων.
• Η πρόληψη είτε εμποδίζει την εκδήλωση της νόσου παντελώς είτε οδηγεί στη διάγνωση πρώιμων μορφών της τότε που η ίαση είναι πολύ πιθανή και η αγωγή  πιο εύκολη και λιγότερο κοστοβόρα. Δεν μπορούν να προληφθούν όλοι οι τύποι του καρκίνου ούτε και να διαγνωστούν όλοι πρώιμα. Όμως περίπου το 40% των καρκίνων μπορούν να προληφθούν παντελώς, ενώ ένα ακόμη παρόμοιο ποσοστό μπορεί να διαγνωστεί σε πολύ πρώιμο στάδιο. Άρα η πρόληψη του καρκίνου έχει δύο σκέλη, την αποτροπή και την έγκαιρη διάγνωση.

Προκειμένου να αναλυθούν και να γίνουν κατανοητοί οι τρόποι και οι μέθοδοι πρόληψης παραθέτουμε μερικά στοιχεία που αφορούν την ιστορία, τα αίτια και τους βιολογικούς μηχανισμούς ανάπτυξης του καρκίνου.

·       Η λέξη  "καρκίνος" προέρχεται από τον πατέρα της ιατρικής Ιπποκράτη ( 460-370 π.χ ) ο οποίος τον ονόμασε έτσι όταν ψηλάφησε έναν όγκο στο μαστό μιας γυναίκας που τον περιέγραψε σαν ένα όγκο σκληρό που μοιάζει με "καρκίνο ". Στα αρχαία Ελληνικά η λέξη καρκίνος σημαίνει κάβουρας. Η σκληρή σύσταση του όγκου το ακανόνιστο σχήμα του, η ασύμμετρη επέκτασή του και η διαγραφή κάποιων φλεβών του έδωσαν την εντύπωση ότι μοιάζει με σώμα κάβουρα με τα πόδια του.

·       Αργότερα οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν τον όρο αυτόν με τη Λατινική εκδοχή του  που είναι "cancer" λέξη που υιοθετήθηκε από όλο σχεδόν τον κόσμο και χρησιμοποιείται και σήμερα. Ο Ιπποκράτης αναφέρει ότι η εξέλιξη της νόσου στην προαναφερόμενη γυναίκα ήταν θανατηφόρα. Ένας άλλος μεγάλος Έλληνας γιατρός ο Γαληνός (130-200 πχ ) έδωσε στη νόσο το όνομα "όγκος". Από τη λέξη αυτή οι γιατροί που ειδικεύονται στην αντιμετώπιση του καρκίνου ονομάζονται σήμερα "ογκολόγοι " στην Ελλάδα και " oncologists" σε όλο σχεδόν τον κόσμο. 

Ο καρκίνος δημιουργείται από κάποια διαταραχή στη διαδικασία πολλαπλασιασμού κάποιων κυττάρων του ανθρώπινου σώματος. Η διαταραχή αυτή είναι που προκαλεί τη δημιουργία ακανόνιστων όγκων, των καρκινικών όγκων, που αποτελούνται από κύτταρα τα οποία διαιρούνται, πολλαπλασιάζονται και μεγαλώνουν ανεξέλεγκτα, χάνουν τις λειτουργικές τους ιδιότητες, επεκτείνονται στους παρακείμενους ιστούς ασύντακτα τους οποίους διηθούν και καταστρέφουν ενώ παράλληλα μεταναστεύουν σε μακρινά όργανα δημιουργώντας τις λεγόμενες μεταστάσεις οι οποίες συμπεριφέρονται όπως ο πρωτοπαθής όγκος. Η διαδικασία μετάβασης ενός υγιούς κυττάρου από υγιές σε καρκινικό ονομάζεται μετάλλαξη  και δεν είναι επακριβώς γνωστή . Είναι όμως γνωστό ότι αιτία γι' αυτό αυτό είναι κάποιο λάθος στη δομή και τη λειτουργία των γονιδίων και του DNA . Ως γνωστόν τα γονίδια βρίσκονται στα χρωμοσώματα τα οποία είναι δομικά στοιχεία των κυττάρων. Αποτελούνται από αλληλουχίες βάσεων του DNA στις οποίες περιέχονται πληροφορίες που καθορίζουν την ανάπτυξη και λειτουργία των ζωντανών μορφών ζωής. Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από περίπου 100 τρισεκατομμύρια κύτταρα και κάθε κύτταρο περιέχει κάποιες εκατοντάδες γονιδίων τα οποία ελέγχουν τη διαίρεση, δηλαδή τον πολλαπλασιασμό, και την απόπτωση, δηλαδή τον θάνατο, των κυττάρων. Ο καρκίνος είναι μια διαταραχή της λειτουργίας των γονιδίων. Για να συμβεί αυτό πρέπει να υπάρχει:

·       _1) Μια γενετική προδιάθεση ή

·       _2) Έκθεση σε κάποιους επιβαρυντικούς παράγοντες ή 

·       _3) Και τα δύο.

Υπάρχουν γονιδιακές βλάβες κληρονομούμενες ή συγγενείς, δηλαδή εμφανιζόμενες με την γέννηση, οι οποίες ορίζουν από μόνες τους την κακοήθη  μετάλλαξη κάποιων κυττάρων αργά ή γρήγορα. Οι καρκινικοί όγκοι αυτής της κατηγορίας αποτελούν ένα μικρό ποσοστό, το 10-15% των καρκίνων . Στις περισσότερες περιπτώσεις ο καρκίνος προκαλείται από την έκθεση του οργανισμού σε κάποιους καρκινογόνους παράγοντες, (άλλοτε γνωστούς και άλλοτε άγνωστους), οι οποίοι προκαλούν απ' ευθείας βλάβες σε υγιή γονίδια ή - και το συνηθέστερο - δρουν συνεργικά με προϋπάρχουσες μικρές ή μεγάλες βλάβες προκαλώντας καρκινική μετάλλαξη. Ένας συνήθης παράγοντας που προκαλεί φθορές και βλάβες που ευνοούν τη μετάλλαξη στα γονίδια είναι η ηλικία. Αν ένας άλλος εξωγενής περιβαλλοντικός παράγοντας δράσει σε αυτά τα φθαρμένα λόγω ηλικίας κύτταρα μπορεί να προκαλέσει καρκινική μετάλλαξη. Αυτός είναι ο λόγος που ο καρκίνος προσβάλλει πιο πολύ τις μεγάλες ηλικίες. Η γνώση για τα αίτια και τους μηχανισμούς μετάλλαξης των γονιδίων, έστω και όχι στην ολότητά τους έχει ανοίξει τον δρόμο για την αποτελεσματικότερη πρόληψη πολλών μορφών καρκίνου. 

Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί την αιτία θανάτου για το 30% από όλους τους καρκίνους. Είναι ο καρκίνος που προκαλεί τους περισσότερους θανάτους από όλους τους καρκίνους και σε άνδρες και σε γυναίκες. Το 90% των καρκίνων του πνεύμονα οφείλονται στο κάπνισμα το οποίο ως γνωστόν είναι αιτιολογικός παράγοντας και της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας ( ΧΑΠ ), πολλών καρδιαγγειακών νοσημάτων και ακόμη 14  τύπων καρκίνου όπως: της ουροδόχου κύστεως, τραχήλου μήτρας , μαστού, παγκρέατος, οισοφάγου, στομάχου, σώματος μήτρας και αίματος  (λευχαιμίες). Οι μισοί από όσους καπνίζουν θα πεθάνουν από κάποιο νόσημα που σχετίζεται με το κάπνισμα. Το κράτος αδυνατεί ή αδιαφορεί να εκπαιδεύσει τους πολίτες του για την αποφυγή του καπνίσματος. Αδυνατεί επίσης να εφαρμόσει σωστά απαγορευτικές πολιτικές κατά του καπνίσματος αν και είναι απολύτως τεκμηριωμένο ότι όπου εφαρμόζονται ανάλογες πολιτικές οι θάνατοι από τον καρκίνο του πνεύμονα και από άλλα σχετικά με αυτό νοσήματα μειώνονται εντυπωσιακά. Ο συνδυασμός του καπνίσματος με συστηματική κατανάλωση ικανής ποσότητας οινοπνεύματος αυξάνει κατά πολύ τις πιθανότητες εκδήλωσης κάποιων από τους παραπάνω καρκίνους.

Ο πιο απλός τρόπος να προληφθεί ο καρκίνος στα προαναφερόμενα όργανα αλλά και οι άλλες χρόνιες παθήσεις που συνδέονται με το κάπνισμα είναι η διακοπή του ή ακόμα καλύτερα η αποφυγή έναρξής του . Η διακοπή του καπνίσματος επιφέρει μείωση του κινδύνου νόσησης άμεσα. Μετά 10-20 χρόνια διακοπής, ανάλογα με το πόσα χρόνια και πόσα τσιγάρα κάπνιζε κάποιος την ημέρα, ο κίνδυνος νόσησης εξισούται με εκείνο των μη καπνιστών, δηλαδή είναι ελάχιστος. 

Τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει ηλεκτρονικές συσκευές καπνίσματος οι οποίες πλασάρονται ως απολύτως ακίνδυνες. Η αλήθεια είναι ότι εγείρονται πολλά ερωτήματα για την ασφάλεια από τη χρήση τους ενώ , οι πρώτες μελέτες που ολοκληρώθηκαν ήδη συνηγορούν για το αντίθετο, για το ότι δηλαδή είναι περίπου το ίδιο βλαπτικές όπως το τσιγάρο. Μέχρι πάντως να απαντηθούν όλα τα σχετικά ερωτήματα καλό είναι η χρήση τους να αντιμετωπίζεται όπως τα κανονικά τσιγάρα. Αντιθέτως κάποια μέσα που περιέχουν νικοτίνη σε μικρές ποσότητες, όπως τσίχλες, αυτοκόλλητα κ.ά , και χρησιμοποιούνται για τη διακοπή του καπνίσματος έχουν ένδειξη, αρκεί η χρήση τους να γίνεται με την εποπτεία εξειδικευμένων ιατρών.

Καρκίνος και διατροφή 

Η σωστή διατροφή ως μέσο πρόληψης του καρκίνου δεν είναι πολύ γνωστή στο γενικό πληθυσμό. Ωστόσο σήμερα υπάρχουν πολλές αποδείξεις για την πρόληψη από τον καρκίνο που μπορεί να ασκήσει μια σωστή διατροφή ή από την άλλη πλευρά η πυροδότηση εκδήλωσης κάποιων μορφών καρκίνου από μία βλαπτική διατροφή. 

·       Παχυσαρκία,

·       Υπερβολική κατανάλωσή ζάχαρης και επεξεργασμένων σιτηρών,

·       Μεγάλη κατανάλωση κόκκινου και κυρίως επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος και

·       Κατάχρηση οινοπνεύματος

Πέραν από τη βλαπτική τους επίδραση επί του μεταβολισμού της γλυκόζης και των λιπιδίων που οδηγούν στα λεγόμενα μεταβολικά νοσήματα (Υπέρταση, Σακχαρώδης Διαβήτης, Καρδιαγγειακά Νοσήματα) ασκούν μια απ' ευθείας προωθητική δράση για την καρκινογένεση. Η καρκινογενετική  δράση γίνεται πιο έντονη αν συνδυαστεί με μειωμένη πρόσληψη λαχανικών, φρούτων, ω-3 και ω-6 λιπαρών οξέων δηλαδή τροφές που δρουν προστατευτικά έναντι του καρκίνου. Η διατήρηση υπερβολικού βάρους και ιδιαίτερα η Παχυσαρκία ευνοεί την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού στις γυναίκες, του ενδομητρίου, του παχέος εντέρου, των ωοθηκών, του παγκρέατος ,του προστάτη , του ήπατος , του αίματος και των λεμφαδένων. Η κοιλιακή παχυσαρκία έχει δυσμενέστερη επίπτωση από την απλή παχυσαρκία. Παθολογική θεωρείται η παχυσαρκία κατά την οποία η περίμετρος μέσης ξεπερνά τα 102 εκατοστόμετρα στους άνδρες και τα 88 στις γυναίκες. 

Ειδικότερα η πρόληψη για τον καρκίνο του παχέος εντέρου επιτυγχάνεται με μειωμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος (μοσχάρι, χοίρος, αιγοπρόβατα) , το οποίο πρέπει να καταναλώνεται δύο έως τρεις φορές την εβδομάδα και σε συνολική ποσότητα μέχρι τα 500gr εβδομαδιαίως. Το ψημένο πάνω στα κάρβουνα και απανθρακωμένο κρέας είναι πιο επικίνδυνο και καλό είναι να αποφεύγεται παντελώς. Σχεδόν τελείως πρέπει να αποφεύγονται και τα επεξεργασμένα και βιομηχανοποιημένα κρέατα όπως αλλαντικά, παστά, καπνιστά και κονσερβοποιημένα.

               Τα Λίπη 

Η αυξημένη κατανάλωση ζωικών ή κορεσμένων  λιπών   δηλαδή αυτών που περιέχονται στα κρεατικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα προδιαθέτει για καρκίνο. Η κατανάλωση που θεωρείται υπερβολική είναι περίπου πάνω από τα 20-30 γραμμάρια την ημέρα. Αντίθετα η κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα δρουν αποτρεπτικά για τον καρκίνο. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα περιέχονται στα ψάρια, τα θαλασσινά, το λιναρόσπορο τη σόγια και τους ξηρούς καρπούς, με τη μορφή των ω-3 λιπαρών οξέων.

•  Η απαραίτητη ποσότητα των ω-3 λιπαρών οξέων είναι περίπου 1,6 γραμμάρια την ημέρα για τους άνδρες και 1,1 γραμμάρια για τις γυναίκες. Δύο μερίδες λιπαρών ψαριών την εβδομάδα ή μια μερίδα (το ένα τρίτο μιας κούπας) ξηρών καρπών, όπως τα καρύδια , την ημέρα μπορούν να προμηθεύσουν τον οργανισμό με την ποσότητα  ω-3 λιπαρών οξέων που προσφέρει σημαντική προστασία από τον καρκίνο. 
• Τα ω-6  είναι μια μορφή πολυακόρεστων λιπαρών οξέων που περιέχονται κυρίως στα φυτικά έλαια ( ηλιέλαιο, σογιέλαιο, βαμβακέλαιο, αραβοσιτέλαιο φυστικέλαιο, φοινικέλαιο κ.ά ), ορισμένους ξηρούς καρπούς και σπόρους. Τα ω-6 λιπαρά οξέα έχουν αντικαρκινική δράση σε μικρές ποσότητες, όταν η συνολική τους ημερήσια κατανάλωση δεν ξεπερνά τα 17 γραμμάρια για τους άνδρες και τα 12 γραμμάρια για τις γυναίκες. Από εκεί και πάνω αντιθέτως, όχι μόνο δεν έχουν αντικαρκινική δράση αλλά πιθανόν δρουν ως καρκινογόνα. Πολύ σημαντική φαίνεται ότι είναι η αναλογία ω-3 προς ω-6 λιπαρών οξέων η οποία αν είναι 1:3 έως 1:6 έχει την ισχυρότερη καρκινοπροστατευτική δράση και επιπλέον προσδίδει καλύτερη γενικότερη υγεία. Τα καρύδια και τα αμύγδαλα περιέχουν ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα σε αυτή την ιδανική σχεδόν αναλογία. Αν αυξηθεί πολύ η κατανάλωση των ω-6 λιπαρών οξέων το κλάσμα γίνεται μικρότερο με αποτέλεσμα την πρόκληση χρόνιας φλεγμονής του οργανισμού,  κατάσταση που προδιαθέτει για πολλά νοσήματα φθοράς μεταξύ αυτών και τον καρκίνο. Στο σημερινό Δυτικού Τύπου λεγόμενο διαιτολόγιο το οποίο δυστυχώς εκτόπισε και από την Ελλάδα την εξαιρετικά υγιεινή Μεσογειακή Διατροφή κυριαρχεί η υπερβολική κατανάλωση φυτικών ελαίων που διαταράσσει την προαναφερόμενη αναλογία ω-3 προς ω-6 λιπαρών οξέων και την εκτινάσσει στο 1:10 ακόμη και στο 1:20. Τα φυτικά έλαια χρησιμοποιούνται κατά κόρον στην ζαχαροπλαστική και γενικά στα καταστήματα εστίασης λόγω χαμηλού κόστους. Τα   τελευταία επαναχρησιμοποιούν τα έλαια αυτά για τηγάνισμα σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να παράγονται καρκινογόνες ουσίες όπως το ακρυλαμίδιο  και άλλες τοξικές και βλαβερές ουσίες που καταναλώνονται αφειδώς από τους ανυποψίαστους πελάτες.

Το Ελαιόλαδο 

Περιέχει πολλά μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (όπως και το αβοκάντο και κάποιοι ξηροί καρποί) τα οποία έχουν καρκινοπροστατευτική δράση.

Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ψυχρής έκθλιψης  περιέχει επίσης τις πολυφαινόλες ,  φυτοχημικές ουσίες με ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες που προστατεύουν από τη χρόνια φλεγμονή, τη γονιδιακή φθορά , τη γήρανση και τον καρκίνο.

Μια ποσότητα 20-30 γραμμαρίων τέτοιου ελαιολάδου την ημέρα προσφέρει την βέλτιστη προστασία στον οργανισμό.

Η Ζάχαρη 

Είναι μια τροφή υψηλής θερμιδικής αλλά χαμηλής θρεπτικής αξίας. Η υψηλή της κατανάλωση είτε αυτούσιας είτε με τη μορφή διαφόρων γλυκών, αναψυκτικών και τροφίμων διαταράσσει  σημαντικά τον μεταβολισμό των υδατανθράκων. Την ίδια διαταραχή προκαλούν και οι τροφές με πολλούς υδατάνθρακες και υψηλό γλυκαιμικό δείκτη όπως: ρύζι, μέλι, καλαμπόκι και  επεξεργασμένα δημητριακά ( άσπρο αλεύρι, σιμιγδάλι, μακαρόνια) από τα οποία έχουν αφαιρεθεί το φύτρο και το πίτουρο , τροφές που ανεβάζουν πολύ και απότομα το σάκχαρο του αίματος . Υπάρχει μια θετική συσχέτιση των τροφών αυτών με κάποιους καρκίνους όπως του στομάχου, του φάρυγγα, του ενδομητρίου και του παχέος εντέρου. Τα επεξεργασμένα δημητριακά επιπλέον περιέχουν πολύ μικρότερες ποσότητες Βιταμινών του συμπλέγματος Β και Ε συγκριτικά με τα δημητριακά ολικής άλεσης. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι και οι δύο αυτοί τύποι βιταμινών έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες. Η αφαίρεση του φύτρου και του πίτουρου από τα δημητριακά έχει επιβληθεί από τις βιομηχανίες αλεύρων επειδή τα επεξεργασμένα, ραφιναρισμένα δημητριακά αντέχουν περισσότερο στον χρόνο και συντηρούνται πιο εύκολα. Οι επεξεργασμένοι σπόροι δημητριακών, καλαμποκιού και ρυζιού περιέχουν πολύ μικρότερες ποσότητες άπεπτων φυτικών ινών πράγμα που ευνοεί την ανάπτυξη καρκίνου ιδίως όταν συνδυάζεται με μειωμένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών. 

            Λαχανικά και Φρούτα 

Περιέχουν  πολλές άπεπτες φυτικές ίνες. Στις φυτικές ίνες των φρούτων και των λαχανικών περιέχονται  σημαντικές ποσότητες κάποιων χημικών ουσιών , των λεγόμενων φυτοχημικών ουσιών που είναι εξαιρετικοί αντιοξειδωτικοί παράγοντες που προστατεύουν από την κυτταρική φθορά και τη γήρανση, καταπολεμούν κάποια παράσιτα και μύκητες και στοχεύουν κατ' ευθείαν τον καρκίνο εν τη γενέσει του . Οι φυτοχημικές ουσίες είναι που προσδίδουν τα έντονα χρώματα και τη χαρακτηριστική οσμή στα φυτά, φρούτα, λαχανικά, όσπρια και βότανα. Μερικές από τις ουσίες αυτές είναι οι: διθειόνες, σαπωνίνες, ισοφλαβίνες, αναστολείς πρωτεάσης, λουτεΐνη, λυκοπένιο, β - καρνιτίνη , φυλλικό οξύ, , βιταμίνες C και Ε , φυτοστερόλες, σελήνιο, πολυφαινόλες ( φαινολικά οξέα, φλαβονοειδή, στιλβένια, λιγνάνες) και άλλες. Οι ουσίες αυτές ασκούν σημαντική προστατευτική δράση κατά του καρκίνου παρεμβαίνοντας σε διάφορες φάσεις κάποιας μετάλλαξης . Επομένως όσο μεγαλύτερη πολυχρωμία και πολυποικιλότητα φ λαχανικών και φρούτων υπάρχει στο καθημερινό τραπέζι τόσο μεγαλύτερο φάσμα και  ένταση της προστασίας κατοχυρώνεται έναντι του καρκίνου

Το Αλάτι 

Είναι ένα σημαντικό για το ανθρώπινο σώμα στοιχείο  που συνεισφέρει στην καλή λειτουργία των μυών, της αρτηριακής πίεσης και της ομοιοστασίας των υγρών του οργανισμού.  
Ωστόσο η απαιτούμενη ποσότητα του αλατιού είναι πολύ μικρή, περίπου 2,5 γραμμάρια το εικοσιτετράωρο , ποσότητα που μπορεί να διαφοροποιηθεί προς τα πάνω ανάλογα με τις απώλειες, αν υπάρχουν, από το πεπτικό σύστημα (έμετοι , διάρροιες), ιδρώτα (ζέστη, κόπωση, πυρετός) , ή διουρητικά φάρμακα . Η ποσότητα του αλατιού που καταναλώνεται σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερη της απαιτούμενης καθώς έχει καθιερωθεί από πολύ παλιά όταν αυτό χρησιμοποιούνταν ως συντηρητικό τροφίμων. Πέραν της αυτούσιας κατανάλωσης το αλάτι έχει γίνει διατροφική συνήθεια και  καθώς  καταναλώνεται αφανώς με πολλές τροφές όπως αλλαντικά, παστά, ελιές, κονσέρβες, μικρογεύματα, τυριά, τσιπς, κράκερς, τροφές, αρτοσκευάσματα κ.ά.  Η υπερβολική κατανάλωση αλατιού κατ' αρχάς προκαλεί αύξηση της Αρτηριακής Πίεσης, Καρδιακή Ανεπάρκεια και Εγκεφαλικά Επεισόδια. Επιπλέον συμβάλλει στην ανάπτυξη καρκίνου του στομάχου καθώς ευνοεί την ανάπτυξη ενός βακτηριδίου, του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού, το οποίο αναπτύσσεται στο βλεννογόνο του στομάχου και προκαλεί τον σύστοιχο καρκίνο . Συγκεκριμένα η αυξημένη κατανάλωση αλατιού αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου κατά 30-40% . Άρα ο περιορισμός του αφαιρεί ένα αιτιολογικό παράγοντα του καρκίνου του στομάχου. Έχει παρατηρηθεί ότι και η απλή απομάκρυνση της αλατιέρας από το τραπέζι μειώνει δραστικά τον κίνδυνο νόσησης από αυτόν τον καρκίνο.

Το Σκόρδο,το Κρεμμύδι και το Πράσο ασκούν ιδιαίτερη  προστατευτική δράση κατά του καρκίνου του στομάχου και του παχέος εντέρου.

Τα Ψυχανθή Λαχανικά Μπρόκολο, Κουνουπίδι, Λαχανάκια Βρυξελλών, Γογγύλια, Σέσκουλα και πολλά Άγρια Χόρτα  φαίνεται ότι έχουν αξιοσημείωτη αντικαρκινική δράση μέσω μιας φυτοχημικής ουσίας που περιέχουν, της Σουλφοραφάνης η οποία έχει βρεθεί πειραματικά ότι αναστέλλει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Τα εν λόγω τρόφιμα περιέχουν επίσης σημαντικές ποσότητες φυλλικού οξέος το οποίο αποδεδειγμένα έχει αντικαρκινική δράση. Έχει επιβεβαιωθεί ότι τα ανωτέρω λαχανικά προστατεύουν από τον καρκίνο του μαστού, του προστάτη, της ουροδόχου κύστεως , του πνεύμονα και των λεμφαδένων. 

                 Ο Λιναρόσπορος 

Έχει παρατηρηθεί ότι αποτελεί μια πολύ καλή πηγή αντικαρκινικών ουσιών με κυριότερες τις λιγνάνες, τα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα και τα φυτοοιστρογόνα. Σε πειραματική χορήγησή του διαπιστώθηκε συρρίκνωση των μεταστατικών όγκων του μαστού σε πειραματόζωα. Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση λιναρόσπορου προκάλεσε μείωση όγκων του προστάτη.

Το Σελήνιο 

Είναι ένα μεταλλικό στοιχείο με αντικαρκινικές ιδιότητες. Αποτελεί συστατικό στοιχείο πολλών ενζύμων που εμπλέκονται στην διαδικασία άμυνας του οργανισμού κατά των λοιμώξεων και της ογκογένεσης με κυριότερη ουσία την Αναγωγάση της Θειορεδοξίνης η οποία προκαλεί νέκρωση και απόπτωση των καρκινικών κυττάρων του προστάτη και του παχέος εντέρου. Περιέχεται σε σημαντικές ποσότητες ποσότητες σε πολλούς ξηρούς καρπούς, κυρίως στα Φυστίκια Βραζιλίας, στα πλήρη μη επεξεργασμένα δημητριακά, τα όσπρια, τη μαγιά μπύρας και τα θαλασσινά ( μύδια, στρείδια, γαρίδες καβούρια κλπ). Κυκλοφορεί και σε συμπληρώματα διατροφής η υπερδοσολογία των οποίων όμως μπορεί  να προκαλέσει κάποιες παρενέργειες όπως διάρροιες, νευρολογικές διαταραχές, αποχρωματισμό νυχιών και απώλειες μαλλιών.

Η Χλωροφύλλη 

Περιέχεται σε όλα σχεδόν τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και χαρακτηρίζεται από ιδιότητες δέσμευσης πολλών καρκινογόνων ουσιών όπως οι αρωματικοί υδρογονάνθρακες που παράγονται από την ατελή καύση των πετρελαιοειδών, οι ετεροκυκλικές αμίνες που παράγονται από το υπερβολικό ψήσιμο του κρέατος και οι αφλατοξίνες, τοξίνες που παράγονται από κάποιους μύκητες που επιμολύνουν μουχλιασμένους σπόρους και ξηρούς καρπούς, κυρίως τα φυστίκια,  και προκαλούν καρκίνο του ήπατος. Η δέσμευση αυτή των προαναφερόμενων καρκινογόνων παραγόντων τους καθιστά μη απορροφησίμους  και ανενεργούς που αποβάλλονται αυτούσιοι από το έντερο.

                Η Βιταμίνη Β12 

Δεν έχει αποδειχθεί ότι έχει άμεσες αντικαρκινικές ιδιότητες, ωστόσο είναι γνωστό ότι παίζει σημαντικό ρόλο στη σταθερότητα των γονιδίων και τη διόρθωση των βλαβών του DNA. Η δράση της αυτή συνεπικουρείται από τη Βιταμίνη Β6 και το Φυλλικό οξύ. Η διατήρηση της σταθερότητας της δομής του DNA είναι πάντως δράση που θεωρητικά αποτρέπει την καρκινωματώδη μετάλλαξη,  αν και αυτό μέλλει να αποδειχθεί. Περιέχεται εν αφθονία στα οστρακοειδή, τα κρεατικά, τα κίτρινα τυριά, τα αυγά και το γιαούρτι.

Το Φυλλικό οξύ
Βιταμίνη Β9

Όπως προαναφέρθηκε συμβάλλει στην επιδιόρθωση βλαβών του DNA. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι η έλλειψή του προδιαθέτει για καρκίνο του παχέος εντέρου αλλά και του πνεύμονα, του τραχήλου, της μήτρας και το εγκεφάλου . Έλλειψη του φυλλικού οξέος παρατηρείται συχνά στους καπνιστές. Τροφές πλούσιες σε φυλλικό οξύ είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα όσπρια, τα φρούτα, οι ηλιόσποροι και το συκώτι.

Βιταμίνη D

Παράγεται κυρίως από την έκθεση του σώματος στον ήλιο. Αν υπάρχει ηλιοφάνεια αρκεί η έκθεση των δύο χεριών ( ολόκληρων) και του προσώπου για 20-30 λεπτά της ώρας, ανάλογα και με την εποχή και την ώρα , για να παραχθεί η απαιτούμενη για τον οργανισμό ημερήσια ποσότητα βιταμίνης D . Επί απουσίας ηλιοφάνειας η ποσότητα βιταμίνης για κάλυψη των αναγκών του ανθρώπου είναι περί τις 1000 μονάδες την ημέρα και χορηγείται υπό μορφή συμπληρώματος διατροφής. Πέραν των πολλών δράσεων που έχει στο ανθρώπινο σώμα η Βιταμίνη D υπεισέρχεται στην προστασία από ορισμένες μορφές καρκίνου όπως του προστάτη, του παχέος εντέρου και του πνεύμονα.

Τα Καροτενοειδή 

Περιέχονται σε μεγάλες ποσότητες σε πολλά φρούτα και λαχανικά. Είναι αυτά που προσδίδουν τα χρώματα κίτρινο, πορτοκαλί, κόκκινο, μωβ, πράσινο και τις αποχρώσεις τους. Περιέχονται σε σημαντικές ποσότητες στα καρότα, τις κολοκύθες, τιι γλυκοπατάτες, το σπανάκι, τα πεπόνια, τα βερίκοκα, τα δαμάσκηνα, τις ντομάτες κ.ά.
Αποτελούν πρόδρομες ουσίες της Βιταμίνης Α και έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική και αντικαρκινική δράση. Τα κυριότερα καροτενοειδή είναι το α-  και το β- καροτένιο, το λυκοπένιο, η ζεοξανθίνη , η λουτεΐνη κ.ά.  Σε αξιόπιστες μελέτες έχει βρεθεί ότι το  α- καροτένιο ασκεί προστατευτική δράση κατά του καρκίνου των πνευμόνων και του προστάτη. Επίσης το λυκοπένιο που περιέχεται εν αφθονία στις ντομάτες ,και που απορροφάται ευκολότερα όταν οι ντομάτες είναι μαγειρεμένες με ελαιόλαδο, ασκεί προστατευτική δράση κατά του καρκίνου του προστάτη και των πνευμόνων. Η ποικιλία καροτενοειδών που διασφαλίζεται με ανάλογη ποικιλία φρούτων και λαχανικών διευρύνει το αποτέλεσμα της αντικαρκινικής τους δράσης. 

Η Βιταμίνη  C 
Ασκορβικό οξύ

Περιέχεται σε όλα σχεδόν τα πράσινα λαχανικά και σε πολλά φρούτα όπως ακτινίδια, εσπεριδοειδή , πιπεριές, μπρόκολα, ντομάτες κ.ά. Προσοχή όμως, με το βρασμό  ένα πολύ μεγάλο μέρος της καταστρέφεται. Παίζει σημαντικό ρόλο στην διατήρηση της καλής υγείας καθώς εμπλέκεται στην παραγωγή αίματος και την άμυνα του οργανισμού κατά της φλεγμονής. Ωστόσο η αντικαρκινική της δράση δεν έχει τεκμηριωθεί.

Η φυτοφαγική διατροφή 

ℹ️  Που περιλαμβάνει κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και ελάχιστη κατανάλωση κόκκινων κρεάτων  και ζωικών λιπών έχει τεκμηριωθεί με επιστημονικές μελέτες (Ιταλία 2004) ότι συνδέεται με μείωση του καρκίνου του μαστού σε σχέση με γυναίκες που είχαν υιοθετήσει την κρεατοφαγική διατροφή.

Αν η διατροφή αυτή συνδυάζεται με ιδανικό βάρος σώματος η μείωση  φτάνει στο 61% . Σε μια αντίστοιχη μελέτη στις ΗΠΑ το 2003, βρέθηκε ότι άτομα που κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες κόκκινου κρέατος και ιδίως επεξεργασμένου και βιομηχανοποιημένου κρέατος,  τηγανητές πατάτες και επεξεργασμένα δημητριακά είχαν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο του παχέος εντέρου κατά 46% . Αντίθετα αν η καθημερινή διατροφή βασίζεται σε φυτικά προϊόντα και αν αποφεύγονται τροφές που απαρτίζουν το λεγόμενο Δυτικού Τύπου Διατροφικό Μοντέλο   τότε οι πιθανότητες νόσησης από καρκίνο του παχέος εντέρου είναι μικρότερες κατά 35-40% .Αν τα φρούτα και τα λαχανικά που καταναλώνονται είναι Βιολογικής Καλλιέργειας δηλαδή καλλιεργούνται με ελάχιστα έως καθόλου χημικά λιπάσματα , εντομοκτόνα και ζιζανιοκτόνα φάρμακα  ο κίνδυνος νόσησης είναι  χαμηλότερος  κατά περίπου 25% . Ακόμη πάντως και η συμβατικής καλλιέργειας φυτική διατροφή προστατεύει από τον καρκίνο σε σχέση με την κρεατοφαγική . Υπάρχουν επίσης μελέτες που δείχνουν ότι αν στη φυτοφαγική διατροφή προστεθούν και κάποιοι άλλοι παράγοντες όπως αποφυγή καπνίσματος, αποφυγή οινοπνεύματος, διατήρηση ιδανικού σωματικού βάρους και φυσιολογικά επίπεδα Φυλλικού οξέος στο αίμα η πιθανότητα νόσησης από καρκίνο του παχέος εντέρου μειώνεται κατά 71% .

                Η άσκηση 

ℹ️  Και γενικότερα η συστηματική φυσική δραστηριότητα δρα προστατευτικά έναντι του καρκίνου.

Επιπλέον μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, διαβήτη, οστεοπόρωσης και υπέρτασης. Η προστασία αφορά ιδιαιτέρως τον καρκίνο του μαστού, του παχέος εντέρου και του ενδομητρίου. Τα αποτελέσματα είναι καλύτερα στις γυναίκες που η άσκηση αρχίζει από τις προεμμηνοπαυσιακή ηλικία και συνεχίζεται και στην μετεμμηνοπαυσιακή. Η προστασία οφείλεται σε τρεις παράγοντες : 

·       _1. Τη βελτίωση της ανοσολογικής ικανότητας,

·       _2. Την καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων των γυναικείων ορμονών (οιστρογόνων και προγεστερόνης) και

·       _3. Την διατήρηση του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα.

Τα τελευταία χρόνια έχει διαπιστωθεί ότι κατά την άσκηση εκλύεται μια πρωτεΐνη σε άνδρες και γυναίκες, η IGFBP-3. Η πρωτεϊνη αυτή δεσμεύει την ουσία IGF-1 η οποία  διεγείρει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Άρα η παραπάνω πρωτεΐνη δράση κατά του καρκίνου.
Ακόμη και με το απλό περπάτημα μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος νόσησης από καρκίνο. Η βέλτιστη προστασία επιτυγχάνεται με περπάτημα που φτάνει τα 9000 βήματα ( 6 χιλιόμετρα) το εικοσιτετράωρο οπότε και η πιθανότητα καρκίνου  στο  παχύ έντερο ,την ουροδόχο κύστη, τον οισοφάγο, τον πνεύμονα και τον στόμαχο μειώνεται κατά 16% τουλάχιστον . 

                  Το  οινόπνευμα

Υπεισέρχεται σε μια ποικιλία δράσεων στο ανθρώπινο σώμα ιδίως αν καταναλώνεται πάνω από κάποια όρια. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση μικρών ποσοτήτων ( έως ένα ποτό την ημέρα) μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, ιδίως στις μεγαλύτερες ηλικίες, χωρίς  κινδύνους πρόσκλησης καρκίνου. Η κατανάλωση όμως οινοπνεύματος κατά τη βρεφική έως και τη παιδική ηλικία δημιουργεί κινδύνους ανάπτυξης καρκίνου κατά τη μετέπειτα ενήλικη ζωή. Άρα οι νέοι και νέες , άνδρες και γυναίκες, καλό είναι να το αποφεύγουν παντελώς. Σε γενικές γραμμές πάντως η αυξημένη κατανάλωση οινοπνεύματος ευνοεί την ανάπτυξη καρκίνου του ήπατος, μαστού, παγκρέατος και παχέος εντέρου. Η πιο πιθανή αιτία γι' αυτό είναι η μείωση των επιπέδων του φυλλικού οξέος που προκαλείται από την κατάχρηση οινοπνεύματος.

                  Ο ήλιος 

Μπορεί να γίνει παράγοντας που ευνοεί την ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος όταν η έκθεση σε αυτόν είναι υπερβολική. Στους καρκίνους αυτούς περιλαμβάνεται και η πιο επιθετική μορφή αυτών, το μελάνωμα, το οποίο κατά τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται με ανοδική συχνότητα σε όλο τον κόσμο. Πάνω από το 80% των καρκίνων του δέρματος οφείλονται στη δράση της ηλιακής ακτινοβολίας UV . Τα ίδια αποτελέσματα έχει και η παρόμοια τεχνητή ακτινοβολία (Solarium).
Η ακτινοβολία UV έχει σωρευτική δράση και προκαλεί βλάβη στη δομή του DNA που επιπροστίθεται κάθε φορά ιδίως όταν προκαλούνται ηλιακά εγκαύματα τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο κυτταρικών μεταλλάξεων.

Η λελογισμένη πάντως έκθεση στις ακτίνες του ήλιου τουναντίον είναι χρήσιμη για την παραγωγή της βιταμίνης D η οποία είναι απαραίτητη για τον οργανισμό. Η έκθεση όμως αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 20-30 λεπτά της ώρας και να μην γίνεται κατά τις ώρες 11 πμ έως 5μμ. Ωστόσο και στις επιτρεπόμενες ώρες πρέπει να προστατεύονται τα μέλη του σώματος που είναι φυσικά εκτεθειμένα στον ήλιο τις υπόλοιπες ώρες, όπως το πρόσωπο, ο λαιμός και τα χέρια. Επίσης η προστασία των παιδιών πρέπει να είναι σχολαστική ενώ τα βρέφη μέχρι ενός έτους δεν πρέπει να εκτίθενται καθόλου στον ήλιο καιπαρά μόνο έμμεσα δηλαδή παραμένοντας στη σκιά και προστατευμένα και με την Βιταμίνη D να χορηγείται υπό μορφή συμπληρώματος διατροφής.

Άγχος,
Κατάθλιψη &
Καρκίνος 

Πριν 2000 χρόνια περίπου ο πατέρας της Ιατρικής Επιστήμης Ιπποκράτης αλλά και ένας άλλος μεγάλος Έλληνας γιατρός ο Γαληνός,  εξέφρασαν την άποψη ότι η αύξηση της Μέλαινας (Μαύρης) Χολής στο  σώμα του ανθρώπου προκαλεί την από τότε ονομαζόμενη Μελαγχολία . Και οι δύο πίστευαν ότι η μελαγχολία  και γενικότερα η κακή ψυχολογική κατάσταση μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο. Παρά τις χιλιάδες μελέτες αυτό δεν έχει τεκμηριωθεί . Πολλές μελέτες ωστόσο έχουν αποδείξει, αν και όχι απόλυτα ,  ότι η κακή ψυχολογική κατάσταση αλλά και η κακή κοινωνικοοικονομική κατάσταση επηρεάζουν αρνητικά την ανοσολογική επάρκεια του οργανισμού. Αποδείξεις ή έστω ισχυρές ενδείξεις για το ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα,  έστω και αν υπάρχουν υπόνοιες γι' αυτό.

Πιο ισχυρές ενδείξεις φαίνεται ότι υπάρχουν για το ότι το χρόνιο άγχος και η κατάθλιψη επηρεάζουν αρνητικά την εξέλιξη κάποιου υπάρχοντος ήδη καρκίνου . Και το τελευταίο όμως απαιτεί περισσότερη έρευνα και καλύτερη τεκμηρίωση.

Πρόληψη των καρκίνων
που οφείλονται σε λοιμώξεις 

Περίπου το 23% όλων των καρκίνων, σε χώρες με χαμηλό , κοινωνικοοικονομικό επίπεδο έχουν σχέση με κάποια λοίμωξη. Στις ανεπτυγμένες χώρες το ποσοστό αυτό είναι περίπου 7% . Κάποιες λοιμώξεις μπορούν άμεσα ή έμμεσα να προκαλέσουν  γονιδιακές καρκινικές μεταλλάξεις ή να ενεργοποιήσουν κάποιους παράγοντες με το ίδιο αποτέλεσμα. Η επιβάρυνση άρα και η εκδήλωση του καρκίνου εξαρτάται από την γενικότερη υγεία, την ανοσολογική επάρκεια και τη φυσική κατάσταση του οργανισμού. Οι πιο γνωστοί λοιμογόνοι παράγοντες που εμπλέκονται στην αιτιολογία του καρκίνου είναι οι εξής: 

·       _1. Οι ιοί των ανθρωπίνων θηλωμάτων ( HPV) που προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας,

·       _2. Οι ιοί των ηπατιτίδων Β και C  που προκαλούν καρκίνο του ήπατος και

·       _3. Το Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού που προκαλεί καρκίνο του στομάχου. 

Οι ιοί των ανθρωπίνων θηλωμάτων συνδέονται κατ αρχάς με την πρόκληση καρκίνου  του τραχήλου της μήτρας αλλά και άλλων καρκίνων. Ο πρώτος παρά την μεγάλη μείωση των περιστατικών που έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια , παραμένει στην τέταρτη θέση στο γενικό ποσοστό θανάτων από όλους τους καρκίνους σε όλο τον κόσμο. Υψηλότερα ποσοστά περιστατικών και θνησιμότητας παρατηρούνται σε χώρες με χαμηλό επίπεδο κοινωνικοοικονομικής κατάστασης της Αφρικής, της Ασίας και της Νότιας Αμερικής όπου το ποσοστό θανάτων είναι στη δεύτερη θέση  μεταξύ όλων των καρκίνων. Αιτία για αυτό είναι τα  χαμηλά ποσοστά προληπτικών εξετάσεων και Εμβολιασμών στις χώρες αυτές καθώς και η έλλειψη των κατάλληλων θεραπευτικών μέσων. Στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και άλλες προηγμένες χώρες το ποσοστό των θανάτων από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι στην ένατη θέση με την Ελλάδα να υστερεί αλλά να είναι κοντά σε αυτό το επίπεδο . Σε πολλές από τις χώρες αυτές τόσο οι κρατικές δομές όσο και κυρίως οι ίδιες οι γυναίκες  έχουν δείξει αρκετή συνέπεια στο να υποβάλλονται στον ενδεδειγμένο προληπτικό έλεγχο που στην προκειμένη περίπτωση είναι το τεστ Παπανικολάου.
Τα περιστατικά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας θα μπορούσαν να μηδενιστούν αν επεκτεινόταν ο Εμβολιασμός έναντι των Ιών των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων. Ο εμβολιασμός αυτός εξασφαλίζει την σχεδόν απόλυτη πρόληψη νόσησης από τους 9 τύπους των ιών  οι οποίοι ευθύνονται για το 90% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Επιπλέον παρέχει προστασία και από άλλους καρκίνους όπως του πρωκτού, του πέους, του φάρυγγα, και της στοματικής κοιλότητας. Για την καλύτερη πρόληψη ο εμβολιασμός προτείνεται να γίνεται στην ηλικία των 12-14 ετών και στα δύο φύλα , αγόρια και κορίτσια. Μπορούν να εμβολιαστούν και όσοι ή όσες δεν έχουν εμβολιαστεί μέχρι τα 45 έτη.

·       Για τον ιό της ηπατίτιδας Β υπάρχει εμβόλιο που αποτρέπει τη νόσηση από την αντίστοιχη ηπατίτιδα άρα και την πιθανότητα να εξελιχθεί αυτή σε καρκίνο του ήπατος. Συνιστάται να γίνεται στην ηλικία των πρώτων μηνών της ζωής. Αν όμως δεν  γίνει αυτό τότε  μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε ηλικία. 

·       Για την ηπατίτιδα C δεν υπάρχει εμβόλιο, υπάρχει όμως αποτελεσματική φαρμακευτική αγωγή κατά του  ιού αυτού που προφυλάσσει από τον αντίστοιχο καρκίνο. 

·       Η ηπατίτιδα Α δεν προδιαθέτει για καρκίνο του ήπατος. 

Πέραν των εμβολίων η προφύλαξη από τις ηπατίτιδες και κατ' επέκταση τους αντίστοιχους καρκίνους περιλαμβάνει αποφυγή έκθεσης του οργανισμού σε αίματα και βιολογικά υγρά άλλων ατόμων με σύριγγες, οδοντόβουρτσες, βελόνες, οδοντιατρικά εργαλεία κά καθώς και προστασία κατά τις σεξουαλικές επαφές.
Για το Ελικοβακτηρίδιο του Πυλωρού υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία που αποτελείται από δύο αντιβιοτικά και ένα παράγοντα που εξουδετερώνει το γαστρικό οξύ. Με τη θεραπεία αυτή μειώνεται κατά πολύ ο κίνδυνος νόσησης από καρκίνο του στομάχου. 

Προληπτικές διαγνωστικές εξετάσεις 

Είναι εξετάσεις που  αποσκοπούν στη διάγνωση του καρκίνου ή προκαρκινικών βλαβών σε ένα στάδιο που η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική , πιο εύκολη, λιγότερο κοστοβόρα και λιγότερο επώδυνη. 

Εξετάσεις για άνδρες και γυναίκες

Η Κολονοσκόπηση 

ℹ️  Με αυτή μπορεί να διαγνωστεί ο καρκίνος  του παχέος εντέρου σε πρώιμο στάδιο. Μπορεί επίσης να διαγνωστούν και να αφαιρεθούν ταυτόχρονα ένας ή περισσότεροι καλοήθεις πολύποδες με ελάσσονος επεμβατικότητας ιατρική πράξη, ανακόπτωντας έτσι την περαιτέρω εξέλιξή τους προς την κακοήθεια. Η έναρξη της εξέτασης αυτής συνιστάται να γίνεται από τα 45 έτη. Στη συνέχεια επαναλαμβάνεται κάθε 2 ή 3 ή 5 χρόνια ανάλογα με το ιστορικό και τα ευρήματα. Η εξέταση συνεχίζεται και μετά τα 75 έτη ανάλογα με το ιστορικό, τα ευρήματα και τη γενική κατάσταση του ατόμου. 

Το τεστ Αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα είναι μια πολύ απλή εξέταση που μπορεί να γίνει από το ίδιο το άτομο και ανιχνεύει το αίμα στα κόπρανα , αν υπάρχει. Μπορεί να διαγνώσει τον καρκίνο του παχέος εντέρου σε πρώιμο στάδιο  επειδή ο καρκίνος αυτός κατά ένα μεγάλο ποσοστό αιμορραγεί, λίγο ή περισσότερο , από τα πρώτα στάδιά του. Αν το τέστ είναι θετικό πρέπει να ακολουθήσει κολονοσκόπηση για την διερεύνηση του αιτίου της αιμορραγίας καθώς αυτή μπορεί να προέλθει και από άλλες αιτίες όπως αιμορροΐδες, κολίτιδες, νόσος Crohn, έλκώδης κολίτις, αγγειοδυσπλασίες κ.ά.

Αν το τεστ είναι αρνητικό επαναλαμβάνεται μετά από ένα χρόνο. Μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε ηλικία. Αν έχει προηγηθεί κολονοσκόπηση το τεστ περιττεύει. Η διαγνωστική του ακρίβεια είναι 83% δηλαδή πιο κάτω από εκείνη της κολονοσκόπησης που πλησιάζει το 100% ( τόσο για τη διάγνωση του καρκίνου όσο και για τη διάγνωση των πολυπόδων ). Αν ο καρκίνος είναι πολύ πρώιμος η ακρίβεια είναι μικρότερη, γύρω στο 65%. Το τεστ Αιμοσφαιρίνης έχει πολύ μικρότερη διαγνωστική ακρίβεια για τους πολύποδες 13-15%.
Μια τελευταία παρόμοια διαγνωστική εξέταση που ανιχνεύει το DNA καρκίνου στα κόπρανα έχει μεγαλύτερη διαγνωστική ακρίβεια που φτάνει το 92% για τον καρκίνο και το 30% για τους πολύποδες. 

Αξονική Τομογραφία Θώρακα 

Για άνδρες και γυναίκες που καπνίζουν ή έχουν ιστορικό καπνίσματος 20 τσιγάρων την ημέρα για 20 χρόνια ή 40 τσιγάρων για 10 χρόνια συνιστάται ως προληπτική εξέταση η Αξονική Τομογραφία Θώρακα κάθε χρόνο από την ηλικία των 45 ετών μέχρι τα 80. Θα ήταν βέβαια να πολύ καλύτερο το άτομο αυτό να διακόψει το κάπνισμα πριν συμπληρωθούν τα ανωτέρω χρονικά όρια ή ακόμη καλύτερο να μην καπνίσει ποτέ.

Εξετάσεις για γυναίκες 

Το τεστ Παπανικολάου (pap test)
Είναι μια πολύ σημαντική εξέταση που μπορεί να διαγνώσει τον καρκίνο σε πολύ πρώιμα στάδια αλλά και άλλες αλλοιώσεις και προκαρκινικές βλάβες στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας οι οποίες μπορούν να θεραπευτούν πριν εξελιχθούν σε καρκίνο. Το τεστ αυτό ήταν ένα επαναστατικό βήμα στην προληπτική διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και εισήχθη στις ΗΠΑ από τον Έλληνα γιατρό Γεώργιο Παπανικολάου τη δεκαετία του 1950 από όπου επεκτάθηκε ταχύτατα σε όλο τον κόσμο με την ονομασία Pap test. Με την εφαρμογή του μειώθηκε ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας στις ΗΠΑ,  τη Δυτική Ευρώπη και άλλες αναπτυγμένες χώρες κατά 70% . Η θνησιμότητα από τη νόσο στις χώρες αυτές, με τη βοήθεια και των νέων θεραπευτικών μεθόδων περιορίστηκε σε πολύ χαμηλά επίπεδα , κοντά στο μηδέν.  Το τεστ Παπανικολάου είναι η πιο συχνή προληπτική εξέταση στις ΗΠΑ, την Ευρώπη αλλά και την Ελλάδα καθώς έχει υιοθετηθεί από πολύ ευρείες μάζες του γυναικείου πληθυσμού . Δυστυχώς  τα ποσοστά κρουσμάτων του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε πολλές φτωχές χώρες της Αφρικής και της Ασίας στις οποίες δεν έχει καταστεί δυνατή η ευρεία εφαρμογή αυτού του προληπτικού ελέγχου κυρίως λόγω οικονομικής αδυναμίας και της ανάλγητης συμπεριφοράς των παγκόσμιων καρτέλ φαρμάκων και ανάλογων  υλικών βιοχημικών εξετάσεων. 

Το τεστ Παπανικολάου πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 21-25 ετών και μέχρι τα 30 να γίνεται κάθε 3 χρόνια. Από τα 30 έως τα 65 εξακολουθεί να γίνεται κάθε 3 χρόνια με δύο προϋποθέσεις : η πρώτη ότι το τελευταίο τέστ ήταν αρνητικό και η δεύτερη ότι γίνεται κλινική εξέταση από ειδικό γυναικολόγο κάθε χρόνο. Αν βρεθεί κάποια φλεγμονή ή άλλη παθολογία το μεσοδιάστημα διαφοροποιείται ανάλογα με την γνώμη του γυναικολόγου. Μετά τα 65 το τεστ συνεχίζεται σε λίγο αραιότερα χρονικά διαστήματα 3-4 ετών. Μετά τα 75 μπορεί να καταργηθεί ανάλογα με τη γνώμη του γυναικολόγου και τη γενικότερη κατάσταση υγείας της γυναίκας. 

Το τεστ ανίχνευσης DNA του ιού, αν υπάρχει στο τράχηλο της μήτρας, είναι μια  τελευταία πρόοδος κυτταρολογικής εξέτασης  που εντοπίζει τον ακριβή τύπο του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων ο οποίος θεωρητικά θα μπορούσε να προκαλέσει καρκινική μετάλλαξη  των κυττάρων του τραχήλου της μήτρας. Η εξέταση αυτή σε συνδυασμό με το κλασσικό τεστ Παπανικολάου προσφέρει μια επί πλέον προληπτική διάγνωση έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Γίνεται σύμφωνα με την εντολή του γυναικολόγου.

Η Μαστογραφία 

Η ψηφιακή μαστογραφία , που πρέπει να συνοδεύεται πάντα από το  Υπερηχογράφημα μαστών , συνιστάται για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Η προληπτική συστηματική μαστογραφία έχει προκαλέσει μείωση των θανάτων από καρκίνο του μαστού κατά 58% για τα έτη 1970-2024. Η πρώτη εξέταση αναφοράς γίνεται μεταξύ 35 και 40 ετών. Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού η έναρξη γίνεται στα 30 χρόνια. Από τα 40 έως τα 74 έτη γίνεται κάθε χρόνο, όπως είπαμε πάντα μαζί με Υπερηχογράφημα. Μετά τα 75 η εξέταση συνεχίζεται με τον ίδιο ρυθμό εφ όσον υπάρχει καλή υγεία και προσδόκιμο ζωής πάνω από 10 χρόνια.  

Γονιδιακός Έλεγχος _BRCA & BRCA2 

Για γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού ή ωοθηκών σε ένα τουλάχιστον πρόσωπο πρώτου βαθμού συγγένειας,σε ηλικία κάτω των 50 ετών ή σε δύο πρόσωπα ανεξαρτήτου ηλικίας συνιστάται η αιματολογική ανίχνευση των παραπάνω γονιδίων. Αν βρεθεί κάποιο από τα τεστ αυτά θετικό η γυναίκα πρέπει να υποβληθεί σε προληπτική μαστεκτομή και ωοθηκεκτομή γιατί έχει μεγάλες πιθανότητες να εμφανίσει καρκίνο σε ένα ή στα δύο αυτά όργανα.

Αυτοεξέταση Μαστού 

Μπορεί να διαγνώσει τον καρκίνο του μαστού καθώς και άλλες καλοήθεις ή προκαρκινικές αλλοιώσεις συμβάλλοντας στην πρώιμη διάγνωση της νόσου. Περιλαμβάνει την απλή επισκόπηση στον καθρέπτη και την ψηλάφηση σε όρθια και κατακεκλιμένη θέση χρησιμοποιώντας το αντίθετο προς τον εξεταζόμενο μαστό χέρι. Περιλαμβάνει την αναζήτηση αλλαγής χρώματος ή υφής , την εισολκή δέρματος ή θηλής, κάποια πάχυνση, ευαισθησία, εξόγκωμα ή έκκριμα θηλής. Η ψηλάφηση ξεκινά από τη θηλή προς την περιφέρεια και μετακινείται ακτινωτά μέχρι να περιλάβει κυκλοτερώς ολόκληρο τον μαστό. Αν ανακαλυφθεί κάποιο τα προαναφερόμενα ευρήματα η έστω υπάρξει μια υποψία, δεν σημαίνει οπωσδήποτε ύπαρξη καρκίνου, αποτελεί απλώς λόγο εξέτασης από ένα ειδικό ιατρό. Εξ άλλου ο μεγαλύτερος αριθμός των ογκιδίων του μαστού είναι καλοήθη. Καλό είναι η αυτοεξέταση του μαστού να αρχίζει από την ηλικία των 20 έως 25 ετών και μέχρι τα 40 να γίνεται κάθε 3-6 μήνες . Από δε τα 40 έως τα 80 κάθε 2-3 μήνες. 

Εξετάσεις για άνδρες 

Από την ηλικία των 45 ετών οι άνδρες πρέπει να υποβάλλονται σε εξέταση μέτρησης του PSA αίματος (Special Prostatic Antigen, Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο) που ανιχνεύει με μεγάλη ακρίβεια την ύπαρξη καρκίνου του προστάτη ακόμη και σε πολύ πρώιμο στάδιο. Η εξέταση συνεχίζεται κάθε χρόνο ακόμη και μετά τα 80 έτη ανάλογα με τη γενικότερη υγεία του ατόμου. Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη σε συγγενή πρώτου βαθμού η εξέταση ξεκινάει από την ηλικία των 40 ετών.

Συμπερασματικά

·       Ο καρκίνος είναι μια πάθηση με δύσκολη κάποιες φορές πορεία και πρόγνωση. Τα τελευταία πάντως χρόνια έχει σημειωθεί εντυπωσιακή πρόοδος αναφορικά με την ανακάλυψη μεθόδων πρώιμης διάγνωσης και τρόπων προληπτικής και θεραπευτικής αντιμετώπισης που έχουν οδηγήσει σε αυξημένα ποσοστά μεγάλης επιμήκυνσης της επιβίωσης καθώς και πλήρους ίασης  από τη νόσο. Έχουν ανακαλυφθεί προληπτικά μέτρα που συμβάλλουν είτε στην αποτροπή της νόσου είτε σε προκαρκινικές αλλοιώσεις που αντιμετωπίζονται εύκολα και αποτελεσματικά.

·       Η θνησιμότητα από τον καρκίνο του μαστού κατά τα τελευταία 20 χρόνια μειώθηκε κατά 70% , ενώ η θνησιμότητα από τον καρκίνο του προστάτη και του τραχήλου της μήτρας μειώθηκαν κατά 85% και 95% αντίστοιχα. Η συνολική θνησιμότητα από τον καρκίνο γενικώς , σε παγκόσμιο επίπεδο μειώθηκε κατά 37% . Στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό μείωσης , με αδρούς έμμεσους υπολογισμούς καθώς ακριβή στατιστικά στοιχεία δεν υπάρχουν , είναι λίγο πιο χαμηλό από τον μέσο Ευρωπαϊκό όρο.

·       Τα περιθώρια βελτίωσης της αντιμετώπισης του καρκίνου άρα και της αύξησης της επιβίωσης και των ποσοστών ίασης από τη νόσο είναι πολλά.  Επίσης μεγάλα είναι και τα περιθώρια πρόληψης της νόσου και της προσυμπτωματικής διάγνωσης. Για την επίτευξη όμως αυτών των στόχων απαιτούνται αντίστοιχες πολιτικές τόσο στην Ελλάδα όσο και σε όλες τις πλουσιότερες χώρες που κόσμου με το βλέμμα στην επέκταση των πολιτικών αυτών  και στις φτωχότερες χώρες μέσω της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. Έως ότου όμως  γίνει αυτό πράξη και μέχρι οι εθνικές μας πολιτικές για τη Δημόσια Υγεία πάψουν να είναι ισχνές και αποσπασματικές και επιδειχθεί σοβαρή κρατική μέριμνα για την επέκταση της πρόληψης και προληπτικών εξετάσεων για τον καρκίνο, φρόνιμο είναι να υπάρξει ατομική ευαισθητοποίηση και μέριμνα για την πρόληψη και τον προληπτικό έλεγχο.