Το σύστημα των σιδηροδρόμων μας πέρυσι εξολόθρευσε 3.720 ζωές σε συγκρούσεις αμαξοστοιχιών +27.260 πατώντας απρόσεχτους κι άχρηστους ανθρώπους στις διασταυρώσεις…

 

Από τη μυθοπλασία
στην τραγική καθημερινότητα
της αστικής διαχείρισης

Ανάμεσα στις ταινίες «καταστροφής» περίοπτη θέση κατέχει και το τρένο: αναφέρουμε ενδεικτικά την πολύ καλή Runaway Train _1985 (το τρένο της μεγάλης φυγής) και στον αντίποδα την ασήμαντη The Cassandra Crossing _1976 (Το Πέρασμα της Κασσάνδρας)

Η πρώτη μια εξαιρετική ταινία σε σκηνοθεσία Αντρέι Κοντσαλόφσκι, όπου δυο απελπισμένοι κατάδικοι και μια αθώα γυναίκα έρχονται αντιμέτωποι με το πεπρωμένο τους, καθώς τους καταδιώκει ένας δεσμοφύλακας, ο απάνθρωπος διευθυντής της φυλακής, από την οποία απέδρασαν και που το μίσος του εναντίον τους του έχει γίνει έμμονη ιδέα.
Τα αισθήματά τους μεταβάλλονται σε κάθε απότομη στροφή του τρένου, που κινείται με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Κάθε τούνελ μοιάζει με διάδρομο για τη λησμονιά. Και η τελευταία στροφή είναι η σημαντική: Αυτή που θα κρίνει, αν θα κατακτήσουν την ελευθερία ή θα παραμείνουν καταδικασμένοι για όλη τους τη ζωή. Η ταινία ήταν υποψήφια για δύο όσκαρ _δεν της δόθηκε τίποτε ούτε διακρίθηκε ιδιαίτερα.

Στο «Πέρασμα της Κασσάνδρας» (σκηνοθεσία George P. Cosmatos με εξαιρετικό καστ) μια ομάδα τρομοκρατών, προσβεβλημένη από έναν θανατηφόρο ιό, επιβιβάζεται σε ένα υπερπολυτελές τρένο που ταξιδεύει από τη Γενεύη στη Στοκχόλμη, για να ξεφύγει απ’ την αστυνομία. Ο Στίβεν Μακένζι _Burt Lancaster στρατιωτικός που αναλαμβάνει να δώσει λύση, θέλει να στείλει το τρένο σε ένα εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο έτσι ώστε ο ιός να μην εξαπλωθεί. Για να φτάσουν εκεί όμως πρέπει να περάσουν πάνω από μία ετοιμόρροπη γέφυρα, γνωστή ως το πέρασμα της Κασσάνδρας. Την ίδια στιγμή, ο γιατρός Τσάμπερλεϊν _Richard Harris προσπαθεί με τη βοήθεια της γυναίκας του _Sophia Loren να δημιουργήσει αντισώματα για να καταπολεμήσει τον ιό. Θα προλάβει να αποφύγει το θανατηφόρο πέρασμα; Για την ιστορία ακολουθεί το μισό τρένο πηγαίνει στη γέφυρα, η οποία καταρρέει και πέφτει στον γκρεμό με 10αδες πτώματα σορών να επιπλέουν στο ποτάμι … Jennifer Rispoli Chamberlain.

Μιλώντας για ταινίες και τρένα, το μυαλό φτερουγίζει 57 χρόνια πριν στον Άνθρωπο που έβλεπε τα Τρένα να Περνούν (Closely Watched Trains) του του Γίρι Μένζελ γραμμένη και σκηνοθετημένη σαν ένα ποίημα που απαγγέλει την ενηλικίωση ενός αντί-ήρωα και μια ολόκληρης χώρας στο μεταίχμιο (δυο χρόνια αργότερα θα γίνει η επέμβαση «βοήθεια»;) Στο ρόλο του ήρωα, αντί-ήρωα βρίσκουμε τον Μίλος, εκπαιδευόμενο σταθμάρχη σε επαρχιακό σταθμό, καμάρι για την οικογένεια του, αλλά και για την μικρή κοινωνία που περιστρέφεται γύρω από τρένα που φεύγουν και έρχονται χωρίς ποτέ να σταματούν εκεί παρά μόνο για να υπενθυμίσουν το εφήμερο και τις δυναμικές να αλλάζουν με βλ._/flix.gr, οδηγό τη σεξουαλική αφύπνιση - άντρες που αμφιταλαντεύονται ανάμεσα στην απόλυτη ανία και την «επιστήμη του φλερτ», δίνοντας την χαριστική βολή σε μια «ηθική» κοινότητα στα όρια της παρωδίας. Η ανικανότητα του Μίλο την ώρα που πρέπει να φανεί αντάξιος του… ανδρισμού του, θα γίνει το κέντρο μιας… ρομαντικής ίντριγκας που τελικά οδηγεί την πλοκή στην ολοκλήρωση μιας βαθιά πολιτικής ταινίας και ένα τέλος… εποχής.

_Mark Twain Λονδίνο 1872
_αντιγραφή από Θέματα Παιδείας (τ89-92 _της Σύνταξης)

«Αναφέρομαι στοργικά στο σύστημα των σιδηροδρόμων μας, που συγκατατίθεται να μας αφήσει να ζούμε -αν και θα μπορούσε να κάνει το αντίθετο- σαν κύριοι του εαυτού μας. Πέρυσι εξολόθρευσε μόνο τρεις χιλιάδες εφτακόσιες είκοσι ζωές με τις συγκρούσεις αμαξοστοιχιών και εικοσιεφτά χιλιάδες διακόσιες εξήντα, πατώντας απρόσεχτους και άχρη­στους ανθρώπους στις διασταυρώσεις. Οι εταιρίες λυπήθηκαν πολύ για τη δολοφονία αυτών των τριάντα χιλιάδων ανθρώπων και έφτασαν μέχρι του σημείου να πληρώσουν για μερικούς απ’ αυτούς - οικειοθελώς, φυσικά, γιατί ακόμα και οι πιο ποταποί από μας δε θα ισχυρίζονταν ότι κατέχου­με δικαστήρια τόσο προδοτικά ώστε να χρησιμοποιήσουν ένα νόμο ενάντια σε μια εταιρία σιδηροδρόμων. Αλλά, δόξα τω Θεώ, οι σιδηροδρομικές εται­ρίες έχουν γενικά την τάση να κάνουν σωστές και ευγενικές ενέργειες δίχως εξαναγκασμό. Ξέρω ένα περιστατικό που όταν συνέβη με συγκίνησε πολύ. Μετά από ένα ατύχημα, η εταιρία έστειλε στο σπίτι ένα καλάθι με ό,τι είχε απομείνει από έναν αγαπητό μακρινό μου ηλικιωμένο συγγενή, μαζί με το ακόλουθο σημείωμα: “Παρακαλούμε να δηλώσετε την τιμή στην οποία τον εκτιμάτε - και να επιστρέφετε το καλάθι”. Πραγματικά δεν μπορώ να φανταστώ φιλικότερη πράξη» _Mark Twain (Μαρκ Τουαίην “Λόγος μετά το δείπνο- Προ­σφώνηση σε δεξίωση Αμερικανών στο Λονδίνο το 1872, για την επέτειο της 4^ης Ιουλίου).

Την πραγματικότητα των ιδιωτικών σιδηροδρόμων και τις τραγικές συνέπειες της αποτύπωνε με το μαύρο χιούμορ του ο συγγραφέας 150 χρό­νια πριν, στην ακμή του καπιταλισμού. Στην εποχή μας το κεφάλαιο, για την εξασφάλιση των υπερκερδών του, «δεν υπάρχει έγκλημα που να μη ριψοκινδυνεύει να το διαπράξει», προέβλεπε ο Καρλ Μαρξ. Στο πεδίο αυτής της “τόλμης”, του κεφαλαίου που έχει αποθρασυνθεί, συναγωνίζο­νται οι πολιτικοί εκπρόσωποί του και σύσσωμο τα σινάφι των υποτακτι­κών του.         '

Όσοι έβαλαν πλάτες για τη διάλυση και ιδιωτικοποίηση του ΟΣΕ (ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ) βγήκαν κι από πάνω να ζητήσουν ευθύνες για το: έγκλημα στα Τέμπη. Φταίει «η έλλειψη αξιολόγησης», έφτασε να πει η Νίκη Κεραμέως, που από τη θητεία της στο Υπουργείο Παιδείας έγινε ειδική και στα τρένα. Βρήκαν και τον υπάλληλο του σταθμού, που είναι και δικό τους παιδί, να του φορτώσουν όλο το έγκλημα (λίγο έλειψε να τα βάλουν και με το νεκρό μηχανοδηγό). Το ζήτημα γι’ αυτούς είναι να μείνει στο απυρόβλη­το και να συνεχιστεί η ίδια πολιτική. Όσο για την ιταλική εταιρία, θα πλη­ρώσει αποζημίωση στις οικογένειες των νεκρών, «οικειοθελώς φυσικά», αφού η σύμβασή της δεν την υποχρεώνει. Η ευγένεια και η καλοσύνη σε τέτοια εγκλήματα περισσεύει. Μην τολμήσει κανείς να μιλήσει για νεκρό στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη, η απάντηση έρχεται “αφοπλιστική”: (ορθότερα: εφοπλιστική). «Τι θέλετε δηλαδή, να μη δουλεύει κανείς;» (Για την ανεργία λοιπόν φταίνε οι ταξικές δυνάμεις που διεκδικούν εργασιακά δικαιώματα «ας τα καταργήσουμε για να μη φτιάχνονται τα πλοία στο; εξωτερικό»...). Χάρη μας κάνουν που δουλεύουμε ας είν’ καλά τα κέρδη τους. Τα υπερκέρδη δεν τ’ αγγίζουμε ούτε για να τα φορολογήσουμε (φρόντισαν γι’ αυτό οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ). Μάλιστα, κατά δήλωση των ίδιων των κεφαλαιοκρατών, «δεν υπάρχουν υπερκέρδη, ο σωστός όρος είναι απρόσμενα κέρδη» αυτό διευκρίνισε ο Γ. Βαρδινογιάννης (capital.gr), παραδίνοντας γλωσσικά μαθήματα σε μας τους ανίδεους.

Mark Twain _παραδόθηκε στις 4 Ιουλίου 1899, Λονδίνο, Αγγλία __
Δεξίωση Αμερικανών στο Λονδίνο το 1899, για την επέτειο της 4^ης Ιουλίου

Σας ευχαριστώ για το κομπλιμέντο που μόλις μου έκαναν και για να δείξω την εκτίμησή μου για αυτό δεν θα σας ταλαιπωρήσω με πολλά λόγια.
Είναι ευχάριστο να γιορτάζουμε με αυτόν τον ειρηνικό τρόπο, σε αυτό το παλιό μητρικό έδαφος, την επέτειο ενός πειράματος που γεννήθηκε από τον πόλεμο στην ίδια γη τόσο πολύ καιρό πριν, και ολοκληρώθηκε σε επιτυχημένο θέμα από την αφοσίωση των προγόνων μας. Χρειάστηκαν σχεδόν εκατό χρόνια για να φέρουμε τους Άγγλους και τους Αμερικανούς σε σχέσεις καλές, ευγενικές και αμοιβαίας εκτίμησης, αλλά πιστεύω ότι επιτέλους επιτεύχθηκε.

Ήταν ένα μεγάλο βήμα όταν οι δύο τελευταίες παρεξηγήσεις διευθετήθηκαν με τη διαιτησία (την καλή γειτονία) αντί με κανόνια. Είναι άλλο ένα σπουδαίο βήμα όταν η Αγγλία υιοθετεί τις ραπτομηχανές μας χωρίς να διεκδικήσει την εφεύρεση -- ως συνήθως και άλλο ένα εισήγαγαν τις προάλλες αυτοκίνητο με ανακλινόμενα καθίσματα. Και ζέστανε την καρδιά μου περισσότερο από ό,τι μπορώ να πω, χθες, όταν είδα το θέαμα ενός Άγγλου που παρήγγειλε σε έναν Αμερικανό τσαγκάρη οικειοθελώς sherry _και όχι μόνο αυτό, αλλά με διαυγές το μυαλό και ήρεμα, ισορροπημένα, λογικά και συγκροτημένα να υπενθυμίζει στον κράχτη να μην ξεχάσει τις φράουλες.
Με μια κοινή καταγωγή, μια κοινή γλώσσα, μια κοινή λογοτεχνία, μια κοινή θρησκεία και κοινά ποτά, τι χρειάζεται πλέον για τη συνένωση των δύο εθνών σε έναν μόνιμο δεσμό αδελφοσύνης;

Αυτή είναι μια εποχή προόδου και η δική μας είναι μια προοδευτική γη. Μια μεγάλη και ένδοξη γη, επίσης -- μια χώρα που ανέπτυξε τους Washington, Franklin, William M. Tweed, Longfellow, Motley, Jay Gould, Samuel C. Pomeroy και ένα πρόσφατο Κογκρέσο που δεν ήταν ίδιο με το προηγούμενο (έτσι διατείνονται ορισμένοι …) και ένας στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών που κατέκτησε εξήντα Ινδιάνικές περιοχές σε οκτώ μήνες - κάτι που τους κούρασε _δε λέω (ο Θεός ξέρει), πάντως πολύ καλύτερο από τις απολίτιστες σφαγές.
Έχουμε ένα ποινικό σύστημα που είναι ανώτερο από οποιοδήποτε άλλο στον κόσμο και η αποτελεσματικότητά του αμαυρώνεται μόνο από τη δυσκολία εύρεσης δώδεκα ανδρών ενόρκων κάθε μέρα που δεν ξέρουν τίποτα και δεν μπορούν να διαβάσουν. Και μπορεί να παρατηρήσω ότι έχουμε μια παράνοια που θα είχε σώσει τον Κάιν.
Νομίζω ότι μπορώ να πω, και να πω με περηφάνια, ότι έχουμε ορισμένα νομοθετικά σώματα που φέρνουν υψηλότερες τιμές από οποιαδήποτε άλλη στον κόσμο.

Αναφέρομαι και πάλι _τιμής ένεκεν στο σιδηροδρομικό μας σύστημα, το οποίο συναινεί να μας αφήσει να ζήσουμε, αν και μπορεί να κάνει το αντίθετο, καθώς είμαστε αφέντες του εαυτού μας. Κατέστρεψε μόνο τρεις χιλιάδες εβδομήντα ζωές πέρυσι από συγκρούσεις, και είκοσι επτά χιλιάδες διακόσιες εξήντα, πέφτοντας πάνω από απρόσεκτους και αχρείαστους ανθρώπους στις διαβάσεις. Οι εταιρείες μετάνιωσαν σοβαρά για τη δολοφονία αυτών των τριάντα χιλιάδων ανθρώπων και έφτασαν στο σημείο να πληρώσουν για μερικούς από αυτούς _οικειοθελώς, φυσικά, γιατί οι πιο άθλιοι από εμάς δεν θα ισχυρίζονταν ότι έχουμε ένα δικαστήριο αρκετά προδοτικό ώστε να επιβάλει νόμο εναντίον μιας σιδηροδρομικής εταιρείας. Αλλά, ευχαριστώ τον Παράδεισο, οι σιδηροδρομικές εταιρείες είναι γενικά διατεθειμένες να κάνουν το σωστό και ευγενικό πράγμα χωρίς εξαναγκασμό. Γνωρίζω μια περίπτωση που με άγγιξε πολύ εκείνη την εποχή (σσ. το 1872). Μετά από ένα ατύχημα, η εταιρεία έστειλε στο σπίτι τα λείψανα ενός αγαπητού μακρινού συγγενή μου σε ένα καλάθι, με την παρατήρηση, "Παρακαλώ δηλώστε σε ποια τιμή τον εκτιμάτε και _παρακαλούμε επιστρέψτε το καλάθι". Τώρα δεν θα μπορούσε να υπάρξει τίποτα πιο φιλικό από αυτό.
Αλλά δεν πρέπει να στέκομαι εδώ και να καυχιέμαι όλη τη νύχτα. Ωστόσο, δεν θα σας πειράξει να καυχιέται λίγο για τη χώρα του στις 4 Ιουλίου. Είναι μια δίκαιη και νόμιμη στιγμή να πετάξεις τον αετό.

Θα πω μόνο μια ακόμη λέξη καυχησιολογίας _και μια ελπιδοφόρα. Είναι αυτό. Έχουμε μια μορφή διακυβέρνησης που δίνει σε κάθε άνθρωπο μια δίκαιη ευκαιρία και καμία εύνοια. Σε εμάς, κανένα άτομο δεν γεννιέται με το δικαίωμα να κοιτάζει από ψηλά τον πλησίον του και να τον περιφρονεί. Ας βρούμε την παρηγοριά μας σε αυτό όσοι από εμάς δεν είμαστε δούκες. Και μπορεί να βρούμε ελπίδα για το μέλλον στο γεγονός ότι όσο δυσαρεστημένη είναι η κατάσταση της πολιτικής μας ηθικής σήμερα, η Αγγλία έχει ξεσηκωθεί πολύ πιο άσχημα από την εποχή που ο Κάρολος Α' εξευγένιζε τις εταίρες και κάθε πολιτικός χώρος ήταν θέμα διαπραγμάτευσης και πώλησης.

Υπάρχει ακόμα ελπίδα για εμάς…

Η παραπάνω είναι η ομιλία που επρόκειτο να κάνω, αλλά ο υπουργός μας, ο στρατηγός Schenck, προήδρευσε και μετά την ευλογία κλπ., σηκώθηκε και έκανε έναν, μακρύ, τεράστιο και ασύλληπτα βαρετό διάλογο και ολοκλήρωσε λέγοντας ότι, καθώς η ομιλία δεν φαινόταν να ενθουσιάζει πολύ τους καλεσμένους, όλη η περαιτέρω ρητορική θα μας έτρωγε χρήσιμο κοινωνικό χρόνο. Είναι γνωστό ότι ως συνέπεια αυτής της παρατήρησης σαράντα τέσσερις τελειοποιημένες ομιλίες πέθαναν στη μήτρα. Η κατάθλιψη, η κατήφεια, η επισημότητα που κυριάρχησε στο συμπόσιο από τότε και στο εξής θα είναι μια διαρκής ανάμνηση με πολλούς που ήταν εκεί. Με αυτή την αλόγιστη παρατήρηση ο στρατηγός Σένκ έχασε σαράντα τέσσερις από τους καλύτερους φίλους που είχε στην Αγγλία. Περισσότεροι από ένας είπαν εκείνο το βράδυ: "Και αυτό είναι το είδος του ανθρώπου που στέλνεται να μας εκπροσωπήσει σε μια μεγάλη αδελφή αυτοκρατορία!"

Θέματα Παιδείας

·    Το περιοδικό εκδίδεται από τον “Όμιλο Εκπαιδευτικού Προβληματισμού” (σωματείο — μη κερδοσκοπικού χαραχτήρα) με ευθύνη των Θόδωρου Τζιαντζή (εκδότης) και Ρίτας Νικολαΐδου (διευθύντρια, μέλος του Τμήματος Παιδείας της ΚΕ του ΚΚΕ)

·    Η ύλη επιλέγεται και παρουσιάζεται από Συντακτική Επιτροπή με τη βοήθεια ειδικών συνεργατών

·    Μόνιμοι συνεργάτες: Αγωνιστική Συσπείρωση Εκπαιδευτικών — Δημοκρατική Ενότητα Γονέων — Δημοκρατική Πανεπιστημονική Κίνηση — Κέντρο Μαρξιστικών Ερευνών — Μέτωπο Αγώνα Σπουδαστών (ΜΑΣ) Πανσπουδαστική Κ.Σ. — ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών.

·     Επικοινωνία:
τηλ. 210–8213430 6974478660 — mail@thematapaideias.org

·     Συνδρομές-εμβάσματα: Θέματα Παιδείας, Ταχ.Θυρ. 31207, Τ.Κ. 100 35 Αθήνα
Τιμή τεύχους: 5€

·     Ετήσια συνδρομή (4 τεύχη): 18€ Δίχρονη συνδρομή (8 τεύχη): 35€ Ετήσια συνδρομή για φοιτητές και άνεργους: 15€

·     Νομικά Πρόσωπα (ετήσια): 25€ Συνδρομή εξωτερικού: 35€

·     Καταθέσεις: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΑΣ, Αρ.Λογαρ. 190/ 79299194 ΙΒΑΝ: ΟΚ8401101900000019079299194
(Δικαιούχοι: Βουρδουμπάς Ν.- Ιωαννίδης Κ. — Νικολαΐδου Μ.)

Δείτε και
Στη μάχη τα "Θέματα Παιδείας" Τ. 81-88
Παγκόσμια ημέρα δάσκαλου _εκπαιδευτικών
Οι άνθρωποι που έβλεπαν τρένα να περνούν…

 

Κούβα: Asuntos pendientes _ ανοιχτοί λογαριασμοί

Εκκρεμότητες _απλό δείχνει… είναι εκείνα που παραμένουν έωλα και δεν αντιμετωπίζονται επαρκώς και έγκαιρα.
Η granma –όργανο του ΚΚ Κούβας τις είδε σαν θέματα έντονου κοινωνικού ενδιαφέροντος στη σοσιαλιστική οικονομία και την κοινωνική αναγνώριση των γυναικών της Κούβας.

Asuntos pendientes λοιπόν …

Στο δρόμο και στα κοινωνικά δίκτυα, πολλοί σχολίασαν, τους τελευταίους μήνες, τις αντιξοότητες των “Εκκρεμοτήτων”. Οι Κουβανοί χαρακτηρίζονται από το να μπαίνουν βαθιά στις ιστορίες που μας περιβάλλουν, οι οποίες μπορεί να είναι αυτές που ζουν καθεμιά \ καθένας, ή αυτές των γειτόνων ή των συναδέλφων. Το επίπεδο ικανοποίησης από μια σύγχρονη σαπουνόπερα εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο αντικατοπτρίζει ή αποτυγχάνει να αντικατοπτρίζει την πιο άμεση πραγματικότητα και ανταποκρίνεται, καλώς ή κακώς, στις προσδοκίες που έχει σφυρηλατήσει ο καθένας για το πώς πρέπει να είναι τα πράγματα.

Η συζήτηση γύρω από τα Εκκρεμή _ Asuntos pendientes θέματα δεν ήταν αποκλειστική σε αυτή τη σειριακή παραγωγή. Από το El rostro de los días _ το πρόσωπο των ημερών μέχρι αυτή τη στιγμή, το ενδιαφέρον ορισμένων τμημάτων του κοινού να παρέμβουν δημόσια στην εξέλιξη της πλοκής, με βάση την ενσυναίσθηση ή την απόρριψη, αυτού που φαίνεται αποδεκτό ή απαράδεκτο έχει αυξηθεί. Ημιτελής δουλειά έγειρε τη ζυγαριά υπέρ του και αυτό σημαίνει ότι έχουμε να κάνουμε με ένα έργο με σημαντικές συνεισφορές ή ότι υπάρχει εγγύηση διαρκούς μνήμης;

Τουλάχιστον, και δεν είναι λίγο, η τηλενουβέλα, σε σενάριο Yamila Suárez και σκηνοθεσία Felo Ruiz και Tamara Castellanos, είχε το θράσος –ας το περιγράψουμε έτσι, αφού το να κολυμπάς κόντρα στο ρεύμα είναι ένδειξη τόλμης– να βγάλει στην οθόνη δύο θέματα έντονου κοινωνικού ενδιαφέροντος: το εσωτερικό ενός κέντρου παραγωγής γυναικών στη σοσιαλιστική οικονομία.

Όσον αφορά το πρώτο θέμα, υπήρχαν επιφυλάξεις για αυτό που σε κάποιους φαινόταν ως déjà vu, μια επιστροφή σε αυτό που κάποτε ονομαζόταν δραματουργία της παραγωγής: θεατρικά και οπτικοακουστικά έργα που δημιουργήθηκαν στο πρώην σοσιαλιστικό στρατόπεδο που αντιμετώπιζαν προβλήματα εγγενή στις αναδυόμενες –και στην πραγματική ζωή μη εδραιωμένες– παραγωγικές σχέσεις.

Κανένα ίχνος σοσιαλιστικού ρεαλισμού ή συνδικαλιστικού μυθιστορήματος, και αν μη τι άλλο, λοξά, κάποια σχέση με προτάσεις που τίθενται στη μόδα σε κουβανέζικες σειρές των περασμένων δεκαετιών, διαβάστε το Horizontes. Η γειτνίαση προέκυψε, κυρίως, λόγω του συμβατικού τρόπου με τον οποίο οι κόμποι της οικοπέδου πλέκονταν και δεν υφαίνονταν. Η μεγαλύτερη δυσκολία, ωστόσο, ήταν η μετάδοση του πλαισίου μέσα στο οποίο διαδραματίστηκαν οι ιστορίες: ένας χώρος εργασίας στη βιομηχανία δομικών υλικών. Όταν ο μετρίως ενημερωμένος θεατής αντιπαραβάλλει τις πραγματικότητες, παρατηρεί πώς αυτό το πλαίσιο άλλαξε ριζικά, ώστε δεν μπορεί να παραλείψει να παρατηρήσει ένα κενό που αποδίδεται όχι στους κινηματογραφιστές –η σαπουνόπερα άρχισε να διαμορφώνεται πριν από την πανδημία, το Διάταγμα και την εμφάνιση νέων οικονομικών παραγόντων– αλλά την ίδια τη ζωή.

Πολύ πιο σφιχτά και διεισδυτικά, μας παρουσιάζονται τα διλήμματα, οι αναποδιές και οι επιθυμίες για αυτοβελτίωση των τριών κορυφαίων γυναικών: της Ρεβέκας, της Πατρίσια και της Αντριάνας. Όλα με πολύ καλά καθορισμένα προφίλ και σε συνεχή εξέλιξη –η αξία του σεναρίου και η σοβαρότητα και η δέσμευση με την οποία οι Yía Caamaño, Belissa Cruz και Flora Borrego ενσάρκωσαν τους ρόλους τους–, χωρίς δάκρυα και αντιφάσεις, σε έναν κόσμο που δεν είναι μόνο ο εργασιακός χώρος, αλλά και σε κοινωνική κλίμακα το μοντέλο του πατριωτικού.

Αυτές οι τρεις γυναίκες –και μια τέταρτη, όχι λιγότερο σημαντική, η Dayana της Mirtha Lilia Pedro, αναζωογονητική και πνευματώδης, σε αντίθεση με τον σύντροφό της, έναν Kelvis Sorita που βγάζει το Eliseo του από τα κοινά μέρη– μας εισάγουν σε σφοδρές συγκρούσεις, εκκρεμότητες στην κοινωνία μας.

Ο πλούτος των χαρακτήρων των πρωταγωνιστών δεν βρίσκει πάντα το επιθυμητό αντίστοιχο στους ανδρικούς χαρακτήρες, μερικούς υπερβολικά γραμμικούς και προβλέψιμους. Ο Andro Díaz ξεπερνά αυτό το γκρίζο, σε έναν Bruno με τον οποίο σκοπεύει να ξορκίσει τους δαίμονες που κουβαλάει μέσα του. Άξιζε τον κόπο για τη συναισθηματική του φόρτιση, στο τελευταίο κεφάλαιο, να θυμίζει το πέρασμα του Manuel Porto από τη σαπουνόπερα.

Το soundtrack ανέδειξε εξέχουσες νότες. Τα τραγούδια της Teresa Yanet συμπλήρωναν την αφήγηση και πόσο ωραίο να βλέπεις την εισβολή της Flora Borrego.

Προς ενημέρωση:
1. Το Asuntos Pendientes | La Novela Cubana| ξεκίνησε πριν από 6 μήνες με το Επεισόδιο 1 (185.000 προβολές) και έφτασε αισίως στο 79^ο (149.000 προβολές στο YouTube και μερικές 100άδες χιλιάδες ακόμη μέσω FBook κλπ ΜΚΔ)
2. Αυτή τη στιγμή “τρέχουν” αρκετές σαπουνόπερες στην τηλεόραση του νησιού της επανάστασης, με μεγάλη ως πολύ υψηλή ακροαατικότητα.

Δείτε (ενδεικτικά)…
1. Με αφορμή μια συζήτηση για την τηλεοπτική ενημέρωση _ Του Μάκη ΜΑΪΛΗ
2. ΟΓΕ _Η τηλεόραση, το «ηλεκτρονικό ναρκωτικό», στο στόχαστρό της
3. Σύγχρονες Μέθοδοι Χειραγώγησης της νεολαίας _Τηλεόραση: Ένας ιδιότυπος τρόπος εθισμού (Του Βασίλη Λιόση συνεργάτη της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ)
4. Η τηλεόραση μέσο επιβολής της άρχουσας ιδεολογίας. Ο ρόλος της στην επαναστατική διαδικασία (Αγγελική Σωτήρη Πνευμονολόγος, Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών “Η Σωτηρία”)
5. Μέτωπο στην πλαστή πραγματικότητα που φτιάχνουν τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης

49 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο _το ΚΚΕ προειδοποιεί: ΝΑΤΟ_ΗΠΑ & ΕΕ προσπαθούν να μετατρέψουν το Κυπριακό σε εργαλείο εδραίωσης της κυριαρχίας τους στην Ανατ. Μεσόγειο

Συμπληρώνονται σήμερα 49 χρόνια από την 20^ή Ιούλη 1974, μέρα εκδήλωσης της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, που μετά την ολοκλήρωσή της στα μέσα Αυγούστου του ίδιου χρόνου, είχε αποτέλεσμα την τουρκική κατοχή του 36,3% του κυπριακού εδάφους.
Η πόρτα για την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων είχε ανοίξει πέντε μέρες πριν, στις 15 Ιούλη, με την εκδήλωση του χουντικού πραξικοπήματος και την ανατροπή από την ελληνική χούντα του νόμιμα εκλεγμένου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, αρχιεπισκόπου Μακαρίου.

Λίγες μέρες μετά την εισβολή, στις 23 Ιούλη, η στρατιωτική δικτατορία των Αθηνών έπεσε και παρέδωσε τη θέση της στην ονομαζόμενη «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» υπό τον Κ. Καραμανλή, που ήρθε για τον σκοπό αυτό από το Παρίσι και ορκίστηκε τα ξημερώματα της 24ης Ιούλη 1974.

Η εισβολή στην Κύπρο ξεκίνησε στις 5 το πρωί, όταν Τούρκοι αλεξιπτωτιστές και δυνάμεις καταδρομών κατέλαβαν ενισχυμένες θέσεις στον τουρκοκυπριακό θύλακα Λευκωσίας - Αγύρτας. Την ίδια ώρα στην Αθήνα, σε αλλεπάλληλες συσκέψεις με τους χουντικούς, αξιωματούχοι των ΗΠΑ ξεκαθάριζαν ότι εκείνο που προείχε ήταν να διαφυλαχτεί ανέπαφη η νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, πράγμα που σήμαινε πως η Ελλάδα όφειλε να μην αναλάβει στρατιωτική πρωτοβουλία σε βάρος της Τουρκίας.

Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο έγινε θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, που ύστερα από πιέσεις της Σοβιετικής Ένωσης, αργά το βράδυ της 20ής Ιούλη, κατέληξε ομόφωνα στο γνωστό Ψήφισμα 353. Το Ψήφισμα αυτό ζητούσε παύση των εχθροπραξιών και των ξένων στρατιωτικών επεμβάσεων στην Κύπρο, σεβασμό στην ανεξαρτησία, στην κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα, άμεση αποχώρηση από το νησί κάθε ξένου στρατιωτικού δυναμικού που υπήρχε εκεί και έναρξη διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία για αποκατάσταση της ειρήνης και της συνταγματικής κυπριακής κυβέρνησης.

Παρά τις αποφάσεις και τις φραστικές καταδίκες, ο κύβος είχε ριφθεί, με ευθύνη των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Το έγκλημα σε βάρος της Κύπρου ολοκληρώθηκε στις 4.30 π.μ. της 14ης Αυγούστου 1974, όταν ξεκίνησε η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής, που έχει μείνει στην ιστορία με την επωνυμία «ΑΤΤΙΛΑΣ 2».

ΟΧΙ σε “λύσεις” - ανοιχτής
ή συγκαλυμμένης - διχοτόμησης στην Κύπρο

Για τη συμπλήρωση 49 χρόνων από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:

«...
Σαρανταεννιά χρόνια συμπληρώνονται φέτος από το έγκλημα σε βάρος του κυπριακού λαού, την τουρκική εισβολή που οδήγησε σε χιλιάδες νεκρούς, αγνοούμενους και εκτοπισμένους και στη μέχρι σήμερα κατοχή του 37% της Κύπρου.

Ο ρόλος του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ εκείνη την περίοδο, το "άνοιγμα" του δρόμου από την επίσης ΝΑΤΟική ελληνική χούντα μαζί με την ΕΟΚΑ Β' με το πραξικόπημα σε βάρος της κυβέρνησης Μακάριου και τελικά η εισβολή και κατοχή από τον επίσης ΝΑΤΟικό τουρκικό στρατό, αρκούν για να καταρρίψουν κάθε αφήγημα περί "ασφάλειας" και "εγγύησης" των κυριαρχικών δικαιωμάτων που - δήθεν - παρέχουν σε οποιονδήποτε λαό αυτές οι συμμαχίες.

Είναι οι ίδιοι που, μαζί με την ΕΕ, εμφανίζονται και σήμερα από τις κυβερνήσεις και τα αστικά κόμματα ως εγγυητές μιας "δίκαιης λύσης" στο Κυπριακό. Η αλήθεια είναι ότι συστηματικά προσπαθούν να το μετατρέψουν από διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής ανεξάρτητου κράτους σε εργαλείο για την εδραίωση της κυριαρχίας τους στην Ανατολική Μεσόγειο.

Το ΚΚΕ καλεί σε επαγρύπνηση, καθώς πληθαίνουν οι κινήσεις και οι παρεμβάσεις για "αξιοποίηση του παραθύρου ευκαιρίας" μετά τις πρόσφατες εκλογές σε Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο, προς την κατεύθυνση επικίνδυνων διευθετήσεων υπό ΝΑΤΟική ομπρέλα, τόσο στα Ελληνοτουρκικά, μέσα από λύσεις "συνδιαχείρισης" και "συνεκμετάλλευσης" με "υποχωρήσεις" από κυριαρχικά δικαιώματα, όσο και στο Κυπριακό, με βάση τα διχοτομικά σχέδια των "δύο συνιστώντων κρατών".
Είναι χαρακτηριστική η πρόταση της αμερικανικής αντιπροσωπείας στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ για απαλοιφή των βασικών ονομασιών στους χάρτες της συμμαχίας, προκειμένου να μην υπάρχει αναφορά στην Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά αυτή να περιγράφεται με συντεταγμένες!

Το ΚΚΕ αντιτάσσεται σταθερά σε "λύσεις" - ανοιχτής ή συγκαλυμμένης - διχοτόμησης στην Κύπρο, που στο δημοψήφισμα του 2004 απέρριψε ο ίδιος ο κυπριακός λαός. Παραμένει σταθερά αλληλέγγυο στον αγώνα του κυπριακού λαού για τον τερματισμό της κατοχής και προβάλλει το δίκαιο αίτημα για μια Κύπρο ενιαία, ανεξάρτητη, ένα και όχι δύο κράτη, με μία και μόνη κυριαρχία, μία ιθαγένεια και διεθνή προσωπικότητα, ελεύθερη από ξένες βάσεις και στρατεύματα, κοινή πατρίδα των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, χωρίς ξένους εγγυητές και προστάτες, με τον κυπριακό λαό πραγματικά κυρίαρχο στον τόπο του.

Αυτός είναι ο δρόμος που απαντά στα σημερινά επείγοντα προβλήματα και δίνει προοπτική στην πάλη του κυπριακού λαού. Ο αγώνας αυτός συμβαδίζει με την πάλη του ελληνικού και κυπριακού λαού για την απεμπλοκή των χωρών από όλους τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, για το ξήλωμα των αμερικανοΝΑΤΟικών βάσεων, για την αποδέσμευση από τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες.

Πηγή Ριζοσπάστης

1983 – Τα κατεχόμενα της Κύπρου ανακηρύσσονται από τον Ραούφ Ντενκτάς σε «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου». Λίγες μέρες αργότερα το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με το ψήφισμα 541/83 θα καταδικάσει τη συγκεκριμένη ενέργεια. Ανήμερα, σε μια ακόμα προβοκατόρικη ενέργειά της, η «17Ν» δολοφονεί στο Φάληρο τον Τούρκο διπλωμάτη Ομέρ Σιπαχίογλου.

9 χρόνια νωρίτερα (20 Ιούλη του 1974), τουρκικά στρατεύματα αποβιβάζονταν στην Κύπρο ανοίγοντας μια νέα σελίδα στο δράμα του κυπριακού λαού, με το 38% του νησιού να παραμένει υπό στρατιωτική κατοχή έως τις μέρες μας. Είχε προηγηθεί πραξικόπημα στην Κύπρο για την ανατροπή του Μακαρίου.

Κύπρος: Αναζητώντας τον Χέντριξ _Smuggling Hendrix

 Το «Κυπριακό ζήτημα» — πώς άνοιξε ο δρόμος για την εισβολή…

✔  Τα γεγονότα του 1974 ήταν ο πιο δραματικός και αιματηρός κρίκος στην αλυσίδα της μόνιμης ιμπεριαλιστικής επιβουλής των ΗΠΑ — Μ. Βρετανίας, του επεκτατισμού της τουρκικής άρχουσας τάξης, καθώς και των ελληνικών αστικών κυβερνήσεων.
✔  Κανένας από τους υπεύθυνους της τραγωδίας δεν δικάστηκε, ευθύνες δεν αποδόθηκαν ποτέ. Εμεινε να αιωρείται ένα γενικό ανάθεμα στη δικτατορία, στη χούντα του Ιωαννίδη ιδιαίτερα, στους πραξικοπηματίες αξιωματικούς σε Κύπρο και Ελλάδα.
Έκτατε κατά καιρούς καλλιεργούνται διάφορες προσδοκίες για δίκαιη και βιώσιμη λύση από την κυπριακή και από την ελληνική κυβέρνηση, προσδοκίες που δεν πηγάζουν από πραγματικά στοιχεία.
✔  Η προβαλλόμενη στις μέρες μας βασική θέση για δύο συνιστώντα κράτη κινείται στην κατεύθυνση συνομοσπονδίας, διχοτομικής λύσης…
Για τις αιτίες που οδήγησαν στη κυπριακή τραγωδία, στον αστικό πολιτικό κόσμο επικρατεί γενική σιωπή. Μία σε βάθος εξέταση θα αποδείκνυε ότι ολόκληρη η ιστορία του Κυπριακού ζητήματος εδώ και αρκετές δεκαετίες δεν είναι τίποτα άλλο από τις επιδιώξεις των ΗΠΑ, της Μ. Βρετανίας και του ΝΑΤΟ να εντάξουν το νησί στα γενικότερα γεωστρατηγικά τους σχέδια στη Μεσόγειο, στη Μέση και Εγγύς Ανατολή, σε αυτές τις μεγάλης γεωστρατηγικής σημασίας περιοχές και στους υδρογονάνθρακες. Σ’ αυτήν την υπόθεση ενεργό αρνητικό ρόλο διαδραμάτισαν και διαδραματίζουν οι αστικές τάξεις της Ελλάδας και της Τουρκίας και οι αστικές κυβερνήσεις, είτε κοινοβουλευτικές είτε ανοιχτά δικτατορικές. Αυτές οι επιδιώξεις αφορούν τόσο τις δεκαετίες που προηγήθηκαν της τουρκικής εισβολής και κατοχής του 38% της Κύπρου όσο και τις πιο πρόσφατες, με πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις το Σχέδιο Ανάν, που απέρριψε ο κυπριακός λαός, αλλά και τις συζητήσεις των τελευταίων χρόνων.

Ορισμένα ιστορικά δεδομένα

• Το 1878 η Οθωμανική Αυτοκρατορία, σε αντάλλαγμα για τη βρετανική υποστήριξη στον πόλεμο κατά της Ρωσίας, παραχώρησε έναντι ενοικίου την Κύπρο στη Μ. Βρετανία.
• Το 1914 η Βρετανία εκμεταλλεύτηκε την είσοδο της Τουρκίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας και προσάρτησε την Κύπρο, ακυρώνοντας τη Συνθήκη του 1878.
• Το 1915 η Μ. Βρετανία πρότεινε την παραχώρηση της Κύπρου στην Ελλάδα, με αντάλλαγμα την είσοδό της στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.
• Το 1920, με τη Συνθήκη των Σεβρών, η Τουρκία, ως μία από τις ηττημένες χώρες του πολέμου, παραιτήθηκε από όλα τα δικαιώματα και όλους τους τίτλους κυριότητας στην Κύπρο, γεγονός που επικυρώθηκε και από τη Συνθήκη της Λοζάνης (1923). Η Κύπρος υπαγόταν πλέον στην κατοχή και διοίκηση της Μ. Βρετανίας.
• Στις 21 Οκτώβρη 1931 έγιναν μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις με αίτημα την ένωση με την Ελλάδα. Ηγετική δύναμη της εξέγερσης, με φορέα την Εθναρχία, ήταν η κυπριακή αστική τάξη, που ταυτόχρονα επιδιδόταν σε έναν αχαλίνωτο αντικομμουνισμό και σε ανηλεείς διώξεις των αγωνιζόμενων εργατών, που διεκδικούσαν αύξηση του μεροκάματου, οκτάωρο, καλύτερες συνθήκες δουλειάς κ.λπ. Πέντε χρόνια νωρίτερα είχε ιδρυθεί το Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου (1926), που πρωτοστατούσε σ’ αυτήν την εργατική και λαϊκή πάλη.
• Η εξέγερση κατεστάλη βίαια. Εκατοντάδες άτομα φυλακίστηκαν, το ΚΚ Κύπρου κηρύχθηκε παράνομο, η ηγεσία του εξορίστηκε, απαγορεύτηκε η διδασκαλία της ελληνικής Ιστορίας κ.λπ. Ο τότε πρωθυπουργός Ελ. Βενιζέλος έσπευσε να καταδικάσει τη λαϊκή εξέγερση («Εθνος», 23/10/1931).
• Την αναζωπύρωση του Κυπριακού στις αρχές της δεκαετίας του 1950 η ελληνική αστική τάξη και τα κόμματά της την έβλεπαν αρνητικά και ως επικίνδυνη για τις συμμαχίες της. Η στρατηγική της στηριζόταν στη συμμαχία με τις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία, που άλλωστε τη βοήθησαν να διατηρήσει την εξουσία της το Δεκέμβρη του 1944 και στη διάρκεια του ένοπλου ταξικού αγώνα 1946 — 1949.
• Στις 15 Γενάρη 1950 έγινε δημοψήφισμα στην Κύπρο, με συντριπτικό αποτέλεσμα (95%) υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα. Στο δημοψήφισμα πήρε μέρος μόνο ο ελληνοκυπριακός πληθυσμός, ενώ ψήφισαν και ελάχιστοι Τουρκοκύπριοι. Η πολιτική ηγεσία της Ελλάδας αντιμετώπισε την εξέλιξη με χαρακτηριστικές για τη σχέση της με τον ξένο παράγοντα τοποθετήσεις:

      «Η Ελλάς σήμερον αναπνέει με δύο πνεύμονας, του μεν αγγλικού, του δε αμερικανικού, και δι’ αυτό δεν μπορεί λόγω του Κυπριακού να πάθη ασφυξίαν» (δήλωση Γ. Παπανδρέου — Γ. Κατσούλης, «Ιστορία του ΚΚΕ, τόμ. Ζ 1950–1968», σελ. 154, εκδ. «Α. Λιβάνης και Σία», Αθήνα, 1978).

      «Η κυβέρνησις εκφράζει την ελπίδα της ικανοποιήσεως του πανελληνίου πόθου εντός των πλαισίων της αγγλοελληνικής φιλίας, την οποία επιθυμεί αδιατάρακτον» (δήλωση Ν. Πλαστήρα — Γ. Ζωίδης/Τ. Αδάμος, «Η πάλη της Κύπρου για τη λευτεριά», σελ. 110–111, «Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις», 1960).

      Τον Οκτώβρη του 1950 εξελέγη αρχιεπίσκοπος ο Μακάριος, που εξελίχθηκε σε ηγέτη και εθνάρχη των Ελληνοκυπρίων και σημάδεψε την Ιστορία της Κύπρου κατά τρόπο καθοριστικό για τα επόμενα 30 χρόνια.

      Στις 25 Απρίλη 1952, με πρωτοβουλία του πραγματοποιήθηκε η Α’ Παγκύπρια Εθνοσυνέλευση, η οποία ενέκρινε ψήφισμα που ζητούσε την ένωση με την Ελλάδα. Ομως ο Μακάριος απέκλεισε από τη συνέλευση τόσο το ΑΚΕΛ όσο και τις μαζικές οργανώσεις που επηρέαζε. «Η στάση του ήταν ταξικά συνεπής και βεβαίως χαρακτηριζόταν από αντιφάσεις παρόμοιες με αυτές που εμφανίζονταν σε όλα τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα στα οποία ηγέτης ήταν η αστική τάξη» (Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, τόμ. Β, 1949–1968, σελ. 307, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2011).

• Το 1954, με τη σύμφωνη γνώμη και τις πιέσεις του αρχιεπισκόπου Μακάριου, η ελληνική κυβέρνηση του Α. Παπάγου κατέθεσε την πρώτη προσφυγή για το Κυπριακό στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
• Στα τέλη του 1954 οργανώθηκε από τον στρατηγό Γρίβα, με τη σύμφωνη γνώμη και του Μακάριου, η μυστική — ένοπλη Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ), με έντονο αντικομμουνιστικό και εθνικιστικό χαρακτήρα. Η «πρωτοβουλία» της ένοπλης δράσης ενάντια στη βρετανική κατοχή πέρασε σε αστικά, εθνικιστικά και αντικομμουνιστικά χέρια και αξιοποιήθηκε στην όξυνση των αντιθέσεων ανάμεσα σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Στην ένοπλη δράση της ΕΟΚΑ αντέδρασε αρχικά το ΚΚΕ, χαρακτηρίζοντάς την τυχοδιωκτική. Την ΕΟΚΑ κατήγγειλε και το ΑΚΕΛ, με αποτέλεσμα η ηγεσία της να επινοήσει την προβοκατόρικη κατηγορία της «προδοσίας» και της συνεργασίας του ΑΚΕΛ με τον βρετανικό ιμπεριαλισμό.
• Το καλοκαίρι του 1955 εμφανίστηκε μια εθνικιστική τρομοκρατική τουρκοκυπριακή οργάνωση με το όνομα ΒΟΛΚΑΝ, που καλούσε σε αγώνα κατά των Ελληνοκυπρίων. Το αποτέλεσμα ήταν, αντί για ενότητα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων ενάντια στην αποικιοκρατική αρχή, να έχουμε διάσπαση, με αιματηρά μάλιστα αποτελέσματα σε βάρος των πιο προοδευτικών Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και ιδιαίτερα σε βάρος των κομμουνιστών και από τις δύο κοινότητες.
• Στο τέλος του 1955 το ΑΚΕΛ τέθηκε από τις κατοχικές αρχές εκτός νόμου, έκλεισε η εφημερίδα του, δεκάδες στελέχη του συνελήφθησαν, απαγορεύτηκε η δράση μαζικών οργανώσεων που επηρέαζε. Το Μάρτη του 1956 ο Μακάριος συνελήφθη και στάλθηκε εξορία στις Σεϋχέλλες. Την ίδια περίοδο η Βρετανία ασκούσε μεγάλη τρομοκρατία, καταδίκασε και εκτέλεσε με απαγχονισμό Κύπριους αγωνιστές.
  
                Η εμπλοκή των ΗΠΑ

• Από το Μάρτη του 1957 επισημοποιείται και η εμπλοκή των ΗΠΑ στο Κυπριακό. Σε αμερικανοβρετανικές συνομιλίες συμφωνήθηκε το Κυπριακό να αντιμετωπίζεται στο εξής στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Επιδίωκαν να υπάρξει απευθείας συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, να πάψει δηλαδή το Κυπριακό να είναι διεθνές ζήτημα.
• Το 1958 το ΝΑΤΟ συνέστησε στην ελληνική κυβέρνηση να αποδεχτεί το βρετανικό Σχέδιο Μακμίλαν (Βρετανός πρωθυπουργός), το οποίο ουσιαστικά προωθούσε τη διχοτόμηση της Κύπρου αναγνωρίζοντας την Τουρκία ως ενδιαφερόμενο μέρος.
• Στις 5 Φλεβάρη 1959 άρχισαν στη Ζυρίχη συνομιλίες ανάμεσα στους πρωθυπουργούς Ελλάδας και Τουρκίας, Κωνσταντίνο Καραμανλή και Αντνάν Μεντερές. Στις 11 Φλεβάρη ανακοινώθηκε η υπογραφή συμφωνίας για την ίδρυση του κυπριακού κράτους. Οι συζητήσεις συνεχίστηκαν στο Λονδίνο και μετά από τις συμφωνίες της Ζυρίχης. Κατοχυρώθηκε στη Βρετανία το απεριόριστο δικαίωμα να διατηρεί πολεμικά αεροπλάνα που θα μπορούσαν να πετούν στον εναέριο χώρο της Κύπρου, καθώς και το δικαίωμα να θέτει τις βάσεις της στη διάθεση του ΝΑΤΟ. Προέβλεπαν ως εγγυήτριες δυνάμεις τις Μ. Βρετανία, Ελλάδα και Τουρκία, που θα είχαν στρατιωτικές δυνάμεις στο νησί. Παραχωρούνταν δύο μεγάλες περιοχές της Κύπρου στη Μ. Βρετανία για τη μόνιμη εγκατάσταση βρετανικών — δηλαδή ΝΑΤΟικών — βάσεων. Καραμανλής και Μεντερές υπέγραψαν μυστικό πρωτόκολλο με το οποίο συμφωνούσαν να υποστηρίξουν την είσοδο της Κύπρου στο ΝΑΤΟ και την εγκατάσταση σ’ αυτήν ΝΑΤΟικών βάσεων. Συμφώνησαν ακόμα να πιέσουν τον Πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο της Κύπρου να παραμείνει εκτός νόμου το ΑΚΕΛ. Το πρωτόκολλο αποκαλύφθηκε πολλά χρόνια αργότερα, το 1979 — 1980.
• Το ΚΚΕ, με ανακοίνωση της ΚΕ, κατάγγειλε τις συμφωνίες. Η πλειοψηφία της Εξεταστικής Επιτροπής για το Κυπριακό, που συγκροτήθηκε το 1986, τοποθετήθηκε με θετικό τρόπο γι’ αυτές.
• Ο Μακάριος, αν και είχε υπογράψει τις συμφωνίες, στη συνέχεια κινήθηκε στη γραμμή της ανεξαρτησίας. Το Νοέμβρη του 1963 υπέβαλε στους Τουρκοκύπριους πρόταση για αλλαγή 13 άρθρων του Συντάγματος. Τις προτάσσεις απέρριψαν η Τουρκία και η ηγεσία των Τουρκοκυπρίων. Ακολούθησαν ένοπλες συγκρούσεις και η αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων υπουργών από την κυβέρνηση. Οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του νησιού μετακινήθηκαν και συγκεντρώθηκαν σε συγκεκριμένες περιοχές, όπου σχηματίστηκαν αμιγείς θύλακες στους οποίους δεν επιτρέπονταν η είσοδος Ελληνοκυπρίων και η άσκηση ελέγχου από την κυπριακή κυβέρνηση. Η Μ. Βρετανία, ως εγγυήτρια δύναμη και αξιοποιώντας τα παραπάνω γεγονότα, χάραξε στη Λευκωσία την «πράσινη γραμμή» που διαχώριζε τις δύο κοινότητες.
  
             Η ΝΑΤΟποίηση του Κυπριακού

  

  Α.Τάσσος Ο ποταμός της οργής, 1963

• Οι επεμβάσεις των ΗΠΑ με τα δύο Σχέδια Ατσεσον προέβλεπαν την ένωση με την Ελλάδα, διατήρηση των βρετανικών βάσεων και δημιουργία τουρκικών. Καμία ελληνική κυβέρνηση δεν υποστήριξε την ανεξαρτησία της Κύπρου.
• Ο Γ. Παπανδρέου σε μνημόνιο προς τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Λίντον Τζόνσον, στις 15 Ιούνη 1964, σημείωνε: «Το δίλημμα είναι ΝΑΤΟποίηση ή Κούβα; ΝΑΤΟποίηση μπορεί να επιτευχθεί μόνο διά της ένωσης με την Ελλάδα. Ως αποτέλεσμα της ένωσης, ολόκληρο το νησί, όντας τμήμα της Ελλάδας, θα μπορούσε να είναι ΝΑΤΟική βάση όπως η Κρήτη. Ο εσωτερικός κομμουνισμός θα μειωθεί σημαντικά, όπως και στην Ελλάδα, που ελαττώθηκε στο 12%. Ετσι, η ασφάλεια της Τουρκίας και ολόκληρης της Μέσης Ανατολής θα περιφρουρηθεί πλήρως…».
• Η ΝΑΤΟποίηση του Κυπριακού είχε ήδη μπει στις ράγες. Στην Κύπρο εστάλη μια ενισχυμένη ελληνική μεραρχία για την αντιμετώπιση του κινδύνου επέμβασης της Τουρκίας, αλλά και την αποτροπή της λεγόμενης «κουβανοποίησης» της Κύπρου. Οι κυριότερες δυνάμεις της μεραρχίας συγκεντρώθηκαν στη Λευκωσία, χωρίς ικανοποιητική διασπορά. Ετσι, μετά από χρόνια, ο μετέπειτα Πρόεδρος της Κύπρου Γλαύκος Κληρίδης σημείωσε: «Οση λύπη πήρε ο Μακάριος όταν ήρθε η “Μεραρχία”, άλλη τόση χαρά πήρε όταν έφυγε» (εφημερίδα «Μάχη», 24/11/2013).
• Στο σχετικό πόρισμα της κυπριακής Βουλής διατυπώνονται μια σειρά υπόνοιες για το σκοπό της αποστολής της μεραρχίας, με αναφορά στο «απόρρητο τηλεγράφημα (477)» το οποίο απέστειλε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζ. Μπολ στις 22 Αυγούστου 1964 στον Ντιν Ατσεσον… «Το αρχηγείο της CAS μάς ενημέρωσε ότι ο ελληνικός στρατός διαθέτει την ισχύ στο νησί για να κανονίσει τον Μακάριο, αν δοθεί η εντολή…» (πόρισμα της κυπριακής Βουλής — «Βουλή των Ελλήνων, Φάκελος Κύπρου: Τα Πορίσματα, τόμ. Α», σελ. 281, Αθήνα — Λευκωσία, 2018).
• Αποκαλυπτική για την ίδια περίοδο είναι η έκθεση του Ι. Τσουδερού, βουλευτή της Ενωσης Κέντρου, που ουσιαστικά το 1964 πρότεινε την ανατροπή του Μακάριου, μετά από ανάλυση που έκανε για την κατάσταση που επικρατεί στο νησί. Εγραφε: «…Για να επιβάλει η Ελλάς τη λύση με τουρκική βάση, οιασδήποτε μορφής, πρέπει να ανατρέψει προηγουμένως το σημερινό καθεστώς» («Βουλή των Ελλήνων, Φάκελος Κύπρου: Τα Πορίσματα, τόμ. Β», σελ. 342 — 350, Αθήνα — Λευκωσία, 2018).
• Η τοποθέτηση αυτή υποδήλωνε σε ποιο σημείο όξυνσης είχαν φτάσει οι σχέσεις της αστικής τάξης της Ελλάδας και της κυπριακής αστικής τάξης.
• Στις 9 και 10 Σεπτέμβρη 1967 πραγματοποιήθηκε στον Εβρο (Κεσάνη — Αλεξανδρούπολη) συνάντηση της ελληνικής χουντικής κυβέρνησης (Κόλλιας, Σπαντιδάκης, Παπαδόπουλος, Οικονόμου — Γκούρας) με την αντίστοιχη της Τουρκίας (Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, Ι. Τσαγλαγιαγκίλ κ.λπ.), με αντικείμενο το Κυπριακό. Ο Παπαδόπουλος έχει πει ότι υπήρχε προετοιμασία από την κυβέρνηση Στεφανόπουλου. Ανέφερε συνάντηση Τούμπα — Τσαγλαγιαγκίλ το Δεκέμβρη του 1966, όπου «… η Τουρκία εφέρετο αποδεχόμενη την Ενωση με αντιπαροχή τη βάση της Δεκέλειας που θα παραχωρούσαν οι Αγγλοι». Ανέφερε ακόμα ότι το Συμβούλιο του Στέμματος στις 6 Φλεβάρη 1967 αποφάσισε να συνεχιστεί ο διάλογος και ότι στην Κεσάνη η Τουρκία υπαναχώρησε.
• Ο Τσαγλαγιαγκίλ αποκάλυψε ότι ο υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Τούμπας είχε αναφέρει πως η Ελλάδα είχε τη δύναμη να επιβληθεί του Μακάριου σε περίπτωση άρνησής του. Στην Κεσάνη οι Τούρκοι αντιπρότειναν διχοτόμηση ή καντόνια και η συνάντηση απέτυχε. Ολα τα χρόνια πριν και μετά από την 21η Απρίλη 1967 — με κάποιες αυξομειώσεις — υπήρχε ένταση στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου με σχέδια πραξικοπηματικής ανατροπής και απόπειρες κατά της ζωής του Μακάριου από τη χούντα.

  

  Α. Τάσσος _Κύπρος 1974
  

Η ανατροπή του Μακάριου και η εισβολή

• Η απόφαση για την ανατροπή του Μακάριου πάρθηκε ύστερα από μια σειρά συζητήσεις τον Απρίλη του 1974, σε σύσκεψη όπου συμμετείχαν οι Ιωαννίδης, Ανδρουτσόπουλος, Γκιζίκης, Μπονάνος (αρχηγός ΕΔ). Οι όποιες επιφυλάξεις υπήρχαν κάμφθηκαν από τις διαβεβαιώσεις του Ιωαννίδη ότι έχει την έγκριση της CIA και ότι η Τουρκία δεν θα επέμβει.
• Από πολλές μαρτυρίες στη σχετική Εξεταστική της ελληνικής Βουλής προκύπτει ότι ο Ιωαννίδης είχε τακτική επαφή με τον σταθμάρχη της CIA στην Αθήνα. Τις διαβεβαιώσεις του Ιωαννίδη επιβεβαιώνει και ο Γκιζίκης, αλλά και αρκετοί άλλοι, μεταξύ των οποίων και ο Ευ. Αβέρωφ σε έκθεση προς τον Κ. Καραμανλή. Ο ίδιος ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα εκείνα τα χρόνια, Χ. Τάσκα, στην κατάθεσή του στη Γερουσία αναφέρει ότι τα μέλη του σταθμού της CIA είχαν προσβάσεις προς τον Ιωαννίδη.
• Είναι φανερό ότι η χούντα θεωρούσε τον Μακάριο επικίνδυνο και εθνικά απαράδεκτο, γιατί δεν έπαιρνε μέτρα κατά των κομμουνιστών, προμηθευόταν όπλα από σοσιαλιστικές χώρες (Τσεχοσλοβακία), διατηρούσε καλές σχέσεις με τη Σοβιετική Ενωση. Παρόμοιες βέβαια απόψεις είχαν και οι προδικτατορικές κυβερνήσεις στην Ελλάδα. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ ήθελαν την Κύπρο ΝΑΤΟικό προγεφύρωμα σε βάρος των λαών της περιοχής.
• Τους μήνες πριν από το πραξικόπημα υπήρξε όξυνση της κρίσης ανάμεσα στη Λευκωσία και την Αθήνα. Στις 2 Ιούλη ο Μακάριος έστειλε επιστολή στον Γκιζίκη στην οποία κατήγγειλε την πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης και ανακοίνωσε μέτρα για τη μείωση της Εθνικής Φρουράς. Την απόφαση για το πραξικόπημα εκτός από την ηγεσία της χούντας την ήξερε και ο Αβέρωφ, τον οποίο είχε ενημερώσει ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τάσκα (του έδειξε μάλιστα το τηλεγράφημα του Κίσινγκερ). Ο Αβέρωφ δεν ενημέρωσε τον Μακάριο γι’ αυτό το τηλεγράφημα, γιατί, όπως κατέθεσε στην Εξεταστική, αυτό ήταν απόρρητο έγγραφο των ΗΠΑ.
• Το πραξικόπημα για την ανατροπή του Μακάριου πραγματοποιήθηκε στις 15 Ιούλη 1974, με καταστροφικές συνέπειες για την Κύπρο. Η μαχητικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων της Κύπρου εκμηδενίστηκε, ενώ πολλοί αξιωματικοί αφοπλίστηκαν γιατί θεωρούνταν μακαριακοί. Για την επιτυχία του πραξικοπήματος χρησιμοποιήθηκαν και μετακινήθηκαν σημαντικές δυνάμεις από κρίσιμα για την άμυνα του νησιού σημεία (Πενταδάκτυλος, Κυρήνεια κ.λπ.). Σημαντικές δυνάμεις διατέθηκαν για να κυνηγήσουν τον Μακάριο, που είχε διαφύγει στην Πάφο. Οι δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς, κυρίως στην Κυρήνεια και στην Αμμόχωστο, που ήταν οι πιθανοί χώροι για αποβατική ενέργεια, ήταν ουσιαστικά διαλυμένες από το πραξικόπημα. Ενώ, από την άλλη, έρχονταν σοβαρές και αξιόπιστες πληροφορίες για προετοιμασία των Τούρκων και επικείμενη εισβολή, ο Ιωαννίδης και γενικότερα η ηγεσία της χούντας φαίνεται ότι υποτιμούσαν όλες αυτές τις πληροφορίες και καθησύχαζαν όσους ανησυχούσαν.
• Ακόμη και όταν τη νύχτα 19ης προς 20ή Ιούλη ο τουρκικός στόλος πλησίαζε στις ακτές της Κυρήνειας, το αρχηγείο των Ενόπλων Δυνάμεων συνιστούσε στην Εθνική Φρουρά «αυτοσυγκράτηση», λέγοντας ότι οι Τούρκοι εκτελούν ναυτική άσκηση κατόπιν άδειας του ΝΑΤΟ, ότι οι Τούρκοι «μπλοφάρουν».
• Ενώ υπήρχαν σχέδια από παλιότερα για στρατιωτική βοήθεια στην Κύπρο σε περίπτωση εισβολής, με αεροπλάνα, πολεμικά πλοία, υποβρύχια κ.λπ., η βοήθεια που εστάλη ήταν ασήμαντη. Μάλιστα, η χούντα υιοθέτησε τις πληροφορίες που διοχέτευαν η CIA και οι μυστικές υπηρεσίες της Μ. Βρετανίας, ότι δήθεν δυνάμεις του Συμφώνου της Βαρσοβίας συγκεντρώνονται στη Βουλγαρία και ετοιμάζονται για επίθεση εναντίον της Ελλάδας. Φυσικά επρόκειτο για χαλκευμένες πληροφορίες, που αποτέλεσαν το πρόσχημα για την ηγεσία της χούντας να μη στείλει βοήθεια στην Κύπρο τις κρίσιμες πρώτες μέρες της εισβολής.
• Κατά τη διάρκεια της εισβολής ο απεσταλμένος του Κίσινγκερ υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Σίσκο, έπαιξε σημαντικό ρόλο ώστε οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις να μη βοηθήσουν την άμυνα της Κύπρου. Τους ενδιέφερε να μην ξεσπάσει πόλεμος ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, κάτι που θα δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Φαίνεται όμως ότι οι ΗΠΑ και η Μ. Βρετανία διευκόλυναν και με πιο πρακτικούς τρόπους την Τουρκία κατά την απόβαση και κατάληψη του 38% της Κύπρου.
• Είναι αποκαλυπτική η έκθεση του στρατηγού Σιαπκαρά («Βουλή των Ελλήνων, Φάκελος Κύπρου: Τα Πορίσματα, τόμ. Β», σελ. 368 — 371, Αθήνα — Λευκωσία, 2018), που έχει ήδη δημοσιευτεί στον δεύτερο τόμο του Φακέλου.

Ο Χένρι Κίσιντζερ, υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ κατά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, λέει στον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Τζέραλντ Φόρντ ότι η Τουρκία δικαιούται να καταλάβει μέρος του νησιού, σύμφωνα με την εφημερίδα National Herald.

• «Δεν υπάρχει κανένα αμερικανικό συμφέρον που να εμποδίζει τους Τούρκους να κατέχουν το ένα τρίτο της Κύπρου», φέρεται να λέει ο Κίσιντζερ στον Φορντ, σύμφωνα με μέχρι τώρα απόρρητα πρακτικά μιας συνάντησης μεταξύ των δύο πολιτικών, που πραγματοποιείται μετά την αρχική επέμβαση των τουρκικών δυνάμεων, τον Αττίλα 1, και ενώ διεθνώς υποκινημένες ειρηνικές διαβουλεύσεις διενεργούνται στην Γενεύη με σκοπό την επίλυση της κρίσης.
• «Η τακτική της Τουρκίας είναι σωστή. Πρώτα αρπάζει αυτό που θέλει και έπειτα διαπραγματεύεται με το ρόλο του κατακτητή», λέει ο Κίσιντζερ.
• Τα σχόλια αυτά γίνονται παρά την μακρόχρονη συμμαχία των ΗΠΑ με την Ελλάδα, που πρωταγωνιστεί στη διαμάχη με την Τουρκία για το νησί. Τα πρακτικά της συνάντησης αποκαλύπτουν την άποψη του Κίσιντζερ ότι η Τουρκία είναι σημαντικότερος σύμμαχος από την Ελλάδα και ότι σε περίπτωση πολέμου μεταξύ των δύο χωρών, οι ΗΠΑ θα έπρεπε να στηρίξουν την Τουρκία.
• «Προφανώς και δεν αποβλέπουμε σε σύρραξη μεταξύ των δύο χωρών, αν όμως το ζήτημα κατέληγε εκεί, η Τουρκία είναι πιο σημαντική για μας», λέει. «Η πολιτική δομή της Ελλάδας θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν άλλο Καντάφι», λέει επίσης ο Κίσιντζερ, αναφερόμενος στην Χούντα των Συνταγματαρχών που κυβερνούσε στην Αθήνα. Καθίσταται σαφές ‑γράφει η National Herald πως οι ΗΠΑ παρότι στήριξαν το καθεστώς των Συνταγματαρχών είχαν ανησυχίες μήπως πολιτικά μετατοπιστούν πιο κοντά στον Μουαμάρ Καντάφι, ο οποίος σημειωτέον είχε αποφοιτήσει από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. «Κάποιοι εκ των συμμετεχόντων στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου έβλεπαν θετικά τον Λίβυο δικτάτορα. Μάλιστα, είχαν δημιουργήσει μια διακριτή υπό-ομάδα μέσα στο στράτευμα με αρχηγό τον αντισυνταγματάρχη (αποστρατεύτηκε έπειτα από το πραξικόπημα «της πιτζάμας») Ιωάννη Στειακάκη».
• Την επόμενη της συνάντησης Φορντ – Κίσιντζερ τον Αύγουστο του 1974, η Τουρκία εξαπολύει την δεύτερη επιχείρηση εισβολής στο νησί, 90 λεπτά μετά την κατάρρευση των ειρηνικών διαβουλεύσεων στην Γενεύη, οπότε και καταλαμβάνει τον έλεγχο του 40%περίπου του νησιού.
• Οι πληροφορίες, που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, ενισχύουν μακροχρόνιες υποψίες ότι ο Κίσινγκερ έμμεσα υποστήριξε την εισβολή στην Κύπρο, η οποία σύμφωνα με τους Τούρκους πραγματοποιήθηκε με σκοπό την προστασία των Τουρκοκύπριων και η οποία έπαιξε βασικό ρόλο στην κατάλυση της στρατιωτικής χούντας στην Ελλάδα.
• Η Κύπρος παραμένει μέχρι σήμερα διασπασμένη. Το 1983, ο ηγέτης των Τουρκοκύπριων ανακηρύττει την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου, που αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία. Πολυάριθμες διπλωματικές πρωτοβουλίες με σκοπό την επανένωση του νησιού έχουν διενεργηθεί τα σαράντα περίπου χρόνια από την εισβολή του 1974, καμία όμως δεν υπήρξε επιτυχής μέχρι σήμερα.

[πηγές]  |> [ 1 ] <|  —  |> [ 2 ] <|