Η ιστορική για την πορεία του ΚΚΕ 12η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ (1968)

                            Βουδαπέστη 5-15 Φλεβάρη του 1968

Η 12^η Ολομέλεια είχε δύο θέματα να συζητήσει. Την κατάσταση στην Ελλάδα και τα καθήκοντα του Κόμματος και τα οργανωτικά ζητήματα (δράση φραξιονιστικής ομάδας). Το δεύτερο ζήτημα σχετιζόταν με την ανάγκη επανασύστασης των Οργανώσεων του ΚΚΕ που είχαν διαλυθεί με τις Αποφάσεις της 8ης Ολομέλειας του 1958 και του 8ου Συνεδρίου του 1961.

Οι Αποφάσεις αυτές είχαν αποδειχτεί καταστροφικές και ήδη από την 11η Ολομέλεια του 1967 είχε παρθεί Απόφαση για την επανασύσταση των Οργανώσεων. Μια οπορτουνιστική ομάδα δρούσε φραξιονιστικά ενάντια στην εφαρμογή της Απόφασης, προωθώντας αντί για συγκρότηση Οργανώσεων του ΚΚΕ τη συγκρότηση οργανώσεων της ΕΔΑ.

        Στη 12^η Ολομέλεια το ΚΚΕ διασπάστηκε και τυπικά.

Επί της ουσίας το Κόμμα ήταν ήδη διασπασμένο καιρό πριν, αρχίζοντας από την ΚΕ και το Πολιτικό της Γραφείο.

Η αποχώρηση - διάσπαση συντελέστηκε στο 2ο θέμα της Ολομέλειας, όπου αποφασίστηκε η καθαίρεση τριών μελών του ΠΓ (Παρτσαλίδη - Ζωγράφου - Δημητρίου), επειδή ηγούνταν οργανωμένης φραξιονιστικής ομάδας. Γεγονός που συνοδεύτηκε με την αποχώρηση απ' αυτήν την Ολομέλεια 7 τακτικών μελών της ΚΕ, 7 αναπληρωματικών και 3 της Κεντρικής Εξελεγκτικής Επιτροπής.

Αμέσως μετά, οι διαφωνούντες κατέλαβαν το ραδιοφωνικό σταθμό «Η Φωνή της Αλήθειας» και μετέδωσαν το μήνυμά τους, ενώ στις 19 Μάρτη 1968 έκλεψαν μεγάλο μέρος του Αρχείου του ΚΚΕ, που βρισκόταν στο Σιμπίου της Ρουμανίας. Νωρίτερα, πήραν τα βιβλία που υπήρχαν στο γραφείο της Επιτροπής Διαφώτισης. Το κλεμμένο Αρχείο μεταφέρθηκε στη Γιουγκοσλαβία και αργότερα στην Ελλάδα, ενώ στη συνέχεια δόθηκε στα ΑΣΚΙ, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα.

Μετά από ένα διάστημα, οι αποχωρήσαντες πρωτοστάτησαν στη συγκρότηση νέου κόμματος, με το όνομα «ΚΚΕ εσωτερικού», ενώ ονόμασαν το ΚΚΕ προβοκατόρικα «ΚΚΕ εξωτερικού», δηλαδή έξωθεν υποκινούμενο.

Σύντομο χρονικό

Οι συνθήκες στις οποίες πραγματοποιήθηκε η 12η Πλατιά Ολομέλεια ήταν για το ΚΚΕ εξαιρετικά δύσκολες. Χιλιάδες μέλη και στελέχη του είχαν συλληφθεί από τη στρατιωτική χούντα, που επικράτησε 10 μήνες νωρίτερα (21 Απρίλη 1967), ενώ το ΚΚΕ βρισκόταν δίχως Κομματικές Οργανώσεις.

Το κυριότερο πρόβλημα, όμως, ήταν το γεγονός ότι το ΚΚΕ κινούνταν πλέον με τη στρατηγική των σταδίων, που καθόριζε ως πρώτο στάδιο της επανάστασης στην Ελλάδα μια αντιιμπεριαλιστική - δημοκρατική αλλαγή, η οποία θα μετεξελισσόταν στην πορεία σε σοσιαλιστική (δεύτερο στάδιο).

Ταυτόχρονα, έθετε ως ακόμα πιο άμεσο πολιτικό στόχο (μίνιμουμ πρόγραμμα) το σχηματισμό μιας πατριωτικής - δημοκρατικής κυβέρνησης, που θα συνέβαλε στη συγκέντρωση δυνάμεων ώστε να πραγματοποιηθεί το πρώτο στάδιο της δημοκρατικής επανάστασης.

Επρόκειτο για την πολιτική της συμμαχίας των «δημοκρατικών δυνάμεων», προκειμένου να φύγει από τη διακυβέρνηση η «δεξιά» (ΕΡΕ), που είχε ηγέτη τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Με βάση αυτήν τη γραμμή, το ΚΚΕ είχε γίνει από το 1961 ουρά της Ενωσης Κέντρου, που είχε ηγέτη τον Γεώργιο Παπανδρέου.

Το ΚΚΕ επιδίωκε συμμαχία με αυτό το αστικό κόμμα, καθώς θεωρούσε δυνάμεις του εκφραστές της λεγόμενης εθνικής αστικής τάξης (πατριωτικής), την οποία διαχώριζε από την υπόλοιπη αστική τάξη, που την ονομάτιζε ξενόδουλη.

Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι η στρατηγική των σταδίων είχε την αφετηρία της στα χρόνια του μεσοπολέμου και δεν αφορούσε μόνο το ΚΚΕ, αλλά το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα.

Επιπλέον, όταν συγκλήθηκε η 12η Ολομέλεια, βάραινε αρνητικά το γεγονός ότι η ηγεσία του ΚΚΕ δεν είχε προβλέψει το προετοιμαζόμενο από τους συνταγματάρχες πραξικόπημα και επομένως δεν είχε προσπαθήσει να πάρει τα απαιτούμενα μέτρα για να υπάρξει οργανωμένη λαϊκή αντίδραση στην επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας.

Η επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας άλλαξε μια σειρά από τα έως τότε δεδομένα, αφού η απουσία Κομματικών Οργανώσεων του ΚΚΕ διευκόλυνε τα χτυπήματα της δικτατορίας, ενώ έκανε ακόμα πιο δύσκολη την ανασυγκρότηση του εργατικού - λαϊκού κινήματος, παράλληλα έπαψε να είναι νόμιμη και η ΕΔΑ.

Σε αυτές τις συνθήκες, μεγάλο μέρος των στελεχών του ΚΚΕ συνειδητοποίησαν το μέγεθος του προβλήματος που είχε δημιουργηθεί από τη διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων.

Και τάχθηκαν υπέρ της συγκρότησής τους, ερχόμενοι σε σύγκρουση με άλλα στελέχη, δίχως ωστόσο να βλέπουν αυτοκριτικά τις επιλογές της 6ης και της 7ης Ολομέλειας (1956-1957), που ήταν καθοριστικές για τη μετέπειτα πορεία του Κόμματος, αλλά και την προβληματική στρατηγική του.

Εκτιμήσεις

Το ΚΚΕ, σε ντοκουμέντα του και ως καταστάλαγμα συλλογικών διαδικασιών, έχει επανειλημμένα εκτιμήσει ότι η 12η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ είναι ένα από τα ιστορικής σημασίας γεγονότα στην υπερεκατοντάχρονη διαδρομή του. Θα ήταν τελείως διαφορετική η πορεία του (τότε διακυβευόταν ακόμα και η ύπαρξή του ως ΚΚ), αν δεν είχε επέλθει ρήξη των κομμουνιστικών δυνάμεων με τον αναθεωρητισμό - οπορτουνισμό. Η 12η Ολομέλεια διαδραμάτισε θετικό ρόλο, γιατί:

1. Έβαλε τις βάσεις για την ιστορική συνέχεια του ΚΚΕ, για την οργανωτική του αυτοτέλεια.
2. Έφερε στην πρώτη γραμμή την υπεράσπιση των αρχών του μαρξισμού - λενινισμού και του προλεταριακού διεθνισμού.
3. Μέσω της ανασυγκρότησης των Κομματικών Οργανώσεων και της συγκρότησης, στη συνέχεια, της ΚΝΕ, ανακόπηκε η φθίνουσα οργανωτική πορεία του ΚΚΕ και πολλοί νέοι κομμουνιστές εντάχθηκαν στο ΚΚΕ και συνέβαλαν στην άνοδο του αντιστασιακού κινήματος ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών. Εξάλλου, με τις Αποφάσεις της 12ης Ολομέλειας συμπαρατάχθηκε η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτικών κρατουμένων και των πολιτικών προσφύγων και σε μια πορεία η πλειοψηφία των μελών και οπαδών της ΕΔΑ.

Κοντά έξι δεκαετίες τώρα (55 χρόνια φέτος) η σειρά των γεγονότων που οδήγησαν στη 12^η Ολομέλεια παρουσιάζεται από τις οπορτουνιστικές - σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις ως κορυφαία σύγκρουση «ανανεωτικών και δογματικών», όπου οι πρώτοι υποτίθεται ότι έφεραν έναν αέρα «κάθαρσης» του ΚΚΕ και ευρύτερα του κομμουνιστικού κινήματος, ενώ οι δεύτεροι παρέμεναν αγκυλωμένοι σε ξεπερασμένα δόγματα και πρακτικές. Μάλιστα, έφτασαν να ισχυρίζονται ότι τα σοσιαλιστικά κράτη ανατράπηκαν επειδή δεν υιοθέτησαν έγκαιρα τα «ανανεωτικά» μηνύματα του «ΚΚΕ εσωτερικού», του Ιταλικού ΚΚ, του Γαλλικού ΚΚ, του Ισπανικού ΚΚ κ.ά., όπως του Ντούμπτσεκ στην Τσεχοσλοβακία.

Συνακόλουθο είναι το κατηγορώ τους ότι το ΚΚΕ ήταν «όργανο της Μόσχας», ενώ οι ίδιοι πάσχιζαν για έναν διεθνισμό που θα διέπεται από την αρχή της μη επέμβασης κάθε ΚΚ στα εσωτερικά του άλλου. Βέβαια, ποτέ δεν εξήγησαν πόσο συνεπείς ήταν αυτές οι διακηρύξεις με την πρακτική τους να υπεξαιρέσουν το Αρχείο του ΚΚΕ με τη συνδρομή της ρουμανικής αστυνομίας. Και φυσικά, δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα αν το ΚΚΣΕ είχε πάρει το μέρος τους το 1968, όπως ζητούσαν επιδιώκοντας συνάντηση με τη σοβιετική ηγεσία. Ακόμα, δεν είχαν κανένα πρόβλημα και το 1956 (6η Ολομέλεια), προκειμένου να ανατραπεί το λεγόμενο «ανώμαλο εσωκομματικό καθεστώς» που δήθεν είχε επιβάλει στο ΚΚΕ ο Ν. Ζαχαριάδης. Το «ανώμαλο καθεστώς» και η «προσωπολατρία» αποτέλεσαν το πρόσχημα για τη δεξιά οπορτουνιστική στροφή του Κόμματος.

Το 9^ο Συνέδριο του ΚΚΕ (1973), συζητώντας για την κατάσταση στο Κόμμα πριν και μετά τη 12η Ολομέλεια του Φλεβάρη του 1968, για την ύπαρξη και δράση στις γραμμές του της συγκεκριμένης φραξιονιστικής οπορτουνιστικής ομάδας, κατέληξε σε εκτιμήσεις ως προς τις αιτίες της εμφάνισης και ανάπτυξής της στις γραμμές του Κόμματος, παίρνοντας ως αφετηρία την 8η Ολομέλεια της ΚΕ του 1958 και την Απόφασή της να διαλύσει τις παράνομες Κομματικές Οργανώσεις στην Ελλάδα και να διαχυθούν μέσα στην ΕΔΑ.

Αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Τόσο η απόφαση της 8ης Ολομέλειας (1958), όσο και η απόφαση του 8ου Συνεδρίου (1961) στο κομματικό πρόβλημα, αποτελούν θεμελιακό λάθος. Σήμαιναν τη διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων. Με τις αποφάσεις αυτές το κόμμα διαλύθηκε μέσα στην ΕΔΑ, που ήταν συνασπισμός αριστερών δυνάμεων.
Η διάλυση και η μακρόχρονη απουσία Κομματικών Οργανώσεων είχε σοβαρότατες συνέπειες σ' όλους τους τομείς της δράσης, ιδεολογικό, πολιτικό και οργανωτικό, στην ανάπτυξη του εργατικού και δημοκρατικού κινήματος, στην ίδια την οικοδόμηση του Κόμματος.
(...) Η απουσία Κομματικών Οργανώσεων στα εργοστάσια, στις επιχειρήσεις, στα δημόσια ιδρύματα, στις ένοπλες δυνάμεις, δεν επέτρεπε στο Κόμμα να δημιουργεί στενούς δεσμούς με την εργατική τάξη και τους άλλους εργαζόμενους».

Στον πρόλογο του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ Β' τόμος, 1949-1968, έκδοση 2011, αναφέρεται επίσης χαρακτηριστικά γι' αυτήν την περίοδο: «Η ελλιπής και με αντιφάσεις προσπάθεια της ηγεσίας του Κόμματος, να βγάλει συμπεράσματα από την πάλη στη δεκαετία 1940, ανακόπηκε το 1956 με τη δεξιά οπορτουνιστική στροφή. Από εκεί και πέρα οι δυνάμεις που κυριάρχησαν, αφού πρώτα προχώρησαν στη διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων και στην ένταξη των κομματικών μελών στην ΕΔΑ, οδήγησαν το ΚΚΕ στο 8ο Συνέδριο (1961), ενώ η διαπάλη στις γραμμές του διαρκώς οξυνόταν, όχι μόνο λόγω της αντίδρασης κομματικών δυνάμεων στις αποφάσεις των 6ης, 7ης και 8ης Ολομελειών της ΚΕ (1956, 1957 και 1958 αντίστοιχα), αλλά και λόγω της ανάπτυξης νέων αναθεωρητικών και οπορτουνιστικών ρευμάτων. Αποκορύφωμα της σύγκρουσης ήταν η 12η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ το 1968. Σε αυτή, το λεγόμενο οργανωτικοπολιτικό πρόβλημα επιλύθηκε θετικά και άρχισε η οργανωτική ανασυγκρότηση του ΚΚΕ, καθώς και μια νέα περίοδος στην Ιστορία του».

Οργανωτική ανασυγκρότηση

Η διάσπαση του 1968 ήταν αναπόφευκτη για τη συνέχεια του ΚΚΕ, αφού ο αναθεωρητισμός σε αυτό είχε φτάσει σε πλήρη ωρίμανση και οργανωμένη έκφραση.

Μετά από τη 12η Ολομέλεια ήρθε στην πρώτη γραμμή η διακήρυξη της υπεράσπισης των αρχών του μαρξισμού - λενινισμού και του προλεταριακού διεθνισμού, παρ' όλες τις αντιφάσεις που συνέχιζε να περιέχει η στρατηγική του ΚΚΕ.

Ήταν ιστορικής σημασίας το γεγονός ότι η πλειοψηφία του καθοδηγητικού οργάνου συσπειρώθηκε με βάση την ανάγκη να ανασυγκροτηθούν και να δημιουργηθούν ισχυρές Κομματικές Οργανώσεις, πρώτα απ' όλα στους χώρους που βρισκόταν η εργατική τάξη.

Έχει σημασία να τονιστεί ακόμα ότι με αυτήν την απόφαση η πλειοψηφία της καθοδήγησης του ΚΚΕ έδειξε πως διατηρούσε αντανακλαστικά απόκρουσης του «ευρωκομμουνιστικού», αναθεωρητικού και οπορτουνιστικού ρεύματος.

Αυτή η εξέλιξη επιβεβαίωνε ότι σε μεγάλο μέρος των στελεχών του ΚΚΕ δεν είχε ουσιαστικά καταδικαστεί η κληρονομιά του ηρωικού ΔΣΕ, παρ' όλο που ακολούθησε τη γραμμή παρέμβασης των 6 ΚΚ στην 6^η Πλατιά Ολομέλεια.

Παρά τις αδυναμίες της, η 12^η Ολομέλεια βοήθησε στην ανασυγκρότηση του ΚΚΕ και στη δημιουργία της ΚΝΕ, στην οργάνωση του αντιδικτατορικού αγώνα. Ενίσχυσε τα κομμουνιστικά χαρακτηριστικά, άφησε παρακαταθήκη κομμουνιστικά αντανακλαστικά και στις δεκαετίες που ακολούθησαν.

Η ανασυγκρότηση του Κόμματος έδωσε απάντηση στον αναθεωρητισμό και επέδρασε θετικά στην εξέλιξη της λαϊκής πάλης: Τον Μάρτη του 1968 εκδόθηκε το πρώτο φύλλο του παράνομου «Ριζοσπάστη», που τάχτηκε υπέρ των Αποφάσεων της 12ης Ολομέλειας. Επίσης, τάχτηκαν υπέρ το ανασυγκροτημένο καθοδηγητικό όργανο της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας (ΚΟΑ) με την παράνομη εφημερίδα της «Αδούλωτη Αθήνα». Σε μια πορεία συντάχτηκαν με τις Αποφάσεις της 12ης Ολομέλειας η πλειοψηφία των πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές και τις εξορίες, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση το μεγαλύτερο στρατόπεδο, το Λακκί της Λέρου, όπου 905 κομμουνιστές κρατούμενοι, δηλαδή η συντριπτική πλειοψηφία τους, τάχτηκαν με τη 12η Ολομέλεια. Κάτι ανάλογο έγινε και στις Οργανώσεις των πολιτικών προσφύγων στις σοσιαλιστικές χώρες. Αυτά τα γεγονότα ήταν αποφασιστικής σημασίας για την πορεία του ΚΚΕ και του λαϊκού κινήματος.

Η πορεία των οπορτουνιστών

Από την άλλη πλευρά, η πορεία του οπορτουνιστικού ρεύματος και ειδικά στην πλέον πρόσφατη περίοδο είναι αποκαλυπτική:

Αξιοποιώντας και τις αντεπαναστατικές ανατροπές στα κράτη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και τη βαθιά κρίση στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, η συνέχεια του «ΚΚΕ εσ.», η ΕΑΡ, μαζί με στελέχη του ΚΚΕ και άλλους σοσιαλδημοκράτες, επιχείρησαν για μια ακόμα φορά να διαλύσουν το ΚΚΕ (1989 - 1991). Και αυτή η προσπάθεια απέτυχε. Μαζί με άλλους ιστορικούς και πολιτικούς παράγοντες, η ρήξη στη 12η Ολομέλεια με τον οπορτουνισμό είχε συμβάλει στην καλλιέργεια κομμουνιστικών αντανακλαστικών (Κόμμα Νέου Τύπου) για τη διάσωση του χαρακτήρα του Κόμματος, την εποχή της κορύφωσης και νίκης της αντεπανάστασης.

 

Πιο καταφανής έγινε ο ρόλος του οπορτουνισμού, που από τη φύση του μεταλλάσσεται πολύ γρήγορα σε αστικό κόμμα (σοσιαλδημοκρατικό), όταν άρπαξε την ευκαιρία να σχηματίσει κυβέρνηση στο έδαφος του καπιταλισμού. Ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ, που έχει αντιγράψει το ΠΑΣΟΚ ακόμα και στην εξαγορά συνειδήσεων και έχει γοητευτεί από την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ και τις βάσεις τους, μπορεί να μην είναι ακριβώς «εικόνα και ομοίωση» των οπορτουνιστών του 1968, οπωσδήποτε όμως είναι η ακόμα δεξιότερη φυσική εξέλιξη των ιδεολογικών και πολιτικών επιλογών τους.

Ανάλογη πορεία είχαν στο σύνολό τους όσα ΚΚ απέβαλαν τις κομμουνιστικές αρχές και αξίες. Η μεγαλύτερη υπηρεσία τους στο καπιταλιστικό σύστημα (βλέπε π.χ. Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία) είναι ότι τσάκισαν μεγάλα εργατικά κινήματα, οδηγώντας τα στο συμβιβασμό με το κεφάλαιο και στην ενσωμάτωση, προκειμένου να υλοποιηθεί η στρατηγική του ιμπεριαλισμού.

Ο «σοσιαλισμός με δημοκρατία και ελευθερία», που επικαλέστηκαν, είναι ουσιαστικά αποδοχή της αστικής δημοκρατίας, δηλαδή της καπιταλιστικής εξουσίας, επομένως ψευδεπίγραφος, και σημαίνει απευθείας αποδοχή του βάρβαρου καπιταλιστικού συστήματος, που δεν εξανθρωπίζεται.

Πραγματική ελευθερία και δημοκρατία υπάρχει για όλο τον λαό, μόνο όταν η εργατική τάξη, σε συμμαχία με τα λαϊκά τμήματα των μεσαίων στρωμάτων, κατακτήσει τη δική της εξουσία και κοινωνικοποιήσει τα μέσα παραγωγής, εφόσον δηλαδή καταργήσει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Επιβεβαιώθηκε διαχρονικά ότι οι φορείς του οπορτουνισμού, ακόμα και στην περίπτωση που εντοπίζουν υπαρκτά προβλήματα, δεν οδηγούνται στη διαμόρφωση πολιτικής που θα τα αντιμετωπίζει, αλλά διαμορφώνουν πολιτική που οδηγεί στην κατεδάφιση εκείνου που υποτίθεται ότι θέλουν να βελτιώσουν (κόμμα, σοσιαλιστική εξουσία).

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή ISBN13 _9789604510696

Περιεχόμενα

• Πρόλογος Μαΐλης Μάκης
• Πρακτικά της 12ης ολομέλειας της κε του ΚΚΕ (15 Φλεβάρη 1968)
• Η πολιτική κατάσταση της χώρας και τα καθήκοντα του ΚΚΕ. (εισήγηση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στη 12η ολομέλεια)
• Εισηγητής: Κώστας Κολιγιάννης, πρώτος γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ

o   Η διεθνής κατάσταση

o   Τα προβλήματα της ενότητας του διεθνούς κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος

o   Ο ελληνικός λαός δεν υποτάσσεται στη στρατιωτικοφασιστική δικτατορία της χούντας

o   Συνεργασία και κοινή δράση όλων των αντιδικτατορικών δυνάμεων

o   Το κόμμα και η κομματική δουλιά

o   Η δουλιά μας στους πολιτικούς πρόσφυγες

o   Η κομματική μας δουλιά στους έλληνες που ζουν στις χώρες της δυτικής Ευρώπης

o   Η δουλιά μας στους ναυτεργάτες

o   Η δουλιά του ΠΓ και της Κ.Ε.

Ομιλίες

• Κλείσιμο του σ. Λεωνίδα Στρίγκου στο δεύτερο θέμα
• Κλειστή συνεδρίαση της κε
• Ανακοίνωση του προεδρείου του 12ης ολομέλειας
• Πρόγραμμα εργασιών 12ης ολομέλειας
• ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ 12ης ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ της ΚΕ του ΚΚΕ
• Εσωκομματικό γράμμα της ΚΕ του ΚΚΕ προς όλα τα μέλη του ΚΚΕ. Σχετικά με το κομματικό πρόβλημα και την οργανωτική πολιτική του κόμματος από το 1958 ως σήμερα
• Χαιρετιστήριο της 12ης ευρείας Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ. Προς τον ηρωικό και αδούλωτο λαό του Βιετνάμ
• Μήνυμα της 12ης ευρείας Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ. Προς τους δεσμώτες και διωκόμενους. Προς όλους τους αγωνιστές της δημοκρατίας