Μ’ ένα πλεούμενο σύννεφο θα σου στέλνω την έγνοια μου, κι εσύ το δειλινό να με θυμάσαι _Κουνάμε τα χέρια μας γι’ αποχαιρετισμό, και τ’ άλογό μου βιάζεται να ξεκινήσει.

“Νικολί, Νικολί,
καπετάνιε ντερτιλί…”
Νικολάκη _όπως την έλεγε ο Βαγγέλης

Αχ… τα μαλλιά σου ποιος χτενίζει;
Ποιος σε ξυπνάει τις Κυριακές; Ποιο χάδι σε κοιμίζει;
Ποιας γης τα κάλλη ζήλεψες;
Ποια μέθη σε παγίδεψε κι έμεινες μοναχή σου;

Φύσα αέρα δυνατά και μη φοβάσαι.
Κόντρα να `σαι να μου πνίγεις τη λαλιά.
Φύσα και γκρέμισε φωλιές, μη μας λυπάσαι.
Ήρθε ο καιρός μαζί να φύγουμε μακριά.

Μεγάλος μαχητής της ζωής και σαν Άνθρωπος με άλφα κεφαλαίο

Το ερώτημα ποιος γράφει την ιστορία είναι διαχρονικό και αποτελεί βαθύ φιλοσοφικό ζήτημα ... Η κυρίαρχη σήμερα αστική αντίληψη, είναι πως την ιστορία την φτιάχνουν οι “μεγάλοι” (άντρες -καμιά φορά και γυναίκες), ότι “η βούληση, οι ιδέες, η μεγαλοφυΐα των μεγάλων προσωπικοτήτων είναι που καθορίζουν τον ρου της ιστορίας”... Εμείς λέμε πως αυτή η αντίληψη της ιστορίας είναι εντελώς ψεύτικη, παρελκυστική, πολύ περισσότερο που, μας πλασάρονται σαν πρωταγωνιστές - διάφοροι «επώνυμοι», εντός και εκτός εισαγωγικών -εκείνο που ο λαός μας ονομάζει το «έλα να δεις»...

Ο Μπρεχτ γράφει στο «Ερωτήσεις ενός εργάτη που διαβάζει»…

Ποιος έχτισε τη Θήβα την εφτάπυλη;
Στα βιβλία δε βρίσκεις παρά των βασιλιάδων τα ονόματα.
Οι βασιλιάδες κουβαλήσαν τ’ αγκωνάρια;
Kαι τη χιλιοκαταστρεμμένη Βαβυλώνα,
ποιος την ξανάχτισε τόσες φορές; ...

Τη νύχτα που το Σινικό Τείχος αποτελειώσαν,
πού πήγανε οι χτίστες; H μεγάλη Ρώμη
είναι γεμάτη αψίδες θριάμβου. Ποιος τις έστησε;

και παρακάτω...

O νεαρός Αλέξανδρος υπόταξε τις Ινδίες. Μοναχός του;
O Καίσαρας νίκησε τους Γαλάτες. Δεν είχε ούτ’ ένα μάγειρα μαζί του;
Κάθε δέκα χρόνια κι ένας μεγάλος άντρας. Ποιος πλήρωσε τα έξοδα;

Επέλεξε αυτό το ρόλο _
δεν της το επέβαλαν και τον υπηρέτησε μέχρι τέλους

Ήταν πριν χρόνια, «προ Χριστού» όπως συνήθιζε να λέει ο πατέρας το πριν τη δικτατορία διάστημα, γύρω στο 1960 ή λίγο μετά, που καθιερώθηκε με «κοπτάτσια» στο σπίτι εβδομαδιαία «κολλεχτίβα» ... οι αποφάσεις θα ελαμβάνοντο δημοκρατικά και κατά πλειοψηφία και όλοι (ο πατέρας, η μάνα αλλά και εγώ 12-13 χρόνων τότε, ακόμη και η 7/χρονη Νίκη) είχαμε από μια ισοδύναμη ψήφο !!

Τζούλια η μάνα

Ξαναγυρνώντας στον Μπρεχτ, συχνά περνάει από το μυαλό μου εκείνο το
Υπάρχουν άνθρωποι που
αγωνίζονται για μια μέρα και είναι καλοί.
αγωνίζονται για ένα χρόνο και είναι καλύτεροι.
Υπάρχουν κι άλλοι που αγωνίζονται για πολλά χρόνια και είναι ακόμη πιο καλοί.
Μα, υπάρχουν κι αυτοί που αγωνίζονται όλη τους τη ζωή…
Αυτοί είναι οι απαραίτητοι.

Και αναρωτιέμαι -μάλλον καταλήγω πως, οι χιλιάδες ανώνυμοι-ανώνυμες, «αφανείς» περήφανες Νίκες, της καθημερινότητας, αυτή η μήτρα της λαϊκής μας οικογένειας, είναι οι πιο απαραίτητες από τους απαραίτητους, μας είναι τελικά οι αναντικατάστατες γιατί οι τελευταίοι - επώνυμοι, όσο κι αν μας είναι πολύτιμοι μάλλον δύσκολα θα τα έβγαζαν πέρα χωρίς αυτές, χωρίς Νικολάκηδες...

Ένα τελευταίο -αν θέλετε και διευκρινιστικά …
Είναι οικογενειακό μας -που έχει να κάνει με ιδεολογικές αφετηρίες... να μην πιστεύουμε σε ταξίδια σε μια άλλη ζωή ...αυτός δυστυχώς είναι ένας δρόμος μοναχικός και αυτό _νομίζουμε δεν αλλάζει, όσο κι αν διακαώς θα το «επιθυμούσαμε» και θα έκανε κάποια πράγματα πιο απλά ...πιο βολικά -και σε ένα βαθμό επιλυμένα. Γιατί τότε η η Νίκη μας θα ήταν ήδη παρέα με τη μάνα και τον πατέρα με τόσους άλλους που «έφυγαν» πριν απ’ αυτή, με τους συναγωνιστές της και φίλους, με γείτονες, με όλους... αλλά «δεν»... Το μοναχικό ταξίδι μπορεί να μην είναι σαν το καταθλιπτικό του ιταλού ποιητή που ο πατέρας έχει βάλει κατά καιρούς σε χαρακτικά του «Ognuno sta solo sul cuor della terra, trafitto da un raggio di sole: ed è subito sera» ... «όλοι μόνοι τους στην καρδιά της γης ...πέρασμα μιας ηλιαχτίδας και μετά πάλι βράδυ», ίσως ταιριάζει  περισσότερο η ρήση του φιλόσοφου της αέναης κίνησης και μεταβολής Ηράκλειτου «τα πάντα ρει, δις εις τον αυτόν ποταμόν ουκ αν εμβαίης, αεί γίγνεσθαι και μεταβάλλεσθαι και μηδέποτε το αυτό μένειν»...

Από κει και πέρα, το είπε  η  ίδια,  με  τον  τρόπο  που έζησε - παίζοντας το ρόλο -επαναλαμβάνω, που η ίδια αποφάσισε εκείνον του αφανή ήρωα,

Τοὺς Λαιστρυγόνας καὶ τοὺς Κύκλωπας, τὸν ἄγριο Ποσειδώνα
δὲν θὰ συναντήσεις, ἂν δὲν τοὺς κουβανεῖς μὲς στὴν ψυχή σου,

Αυστηρά λιτή -ποτέ δεν απόκτησε ούτε επώνυμα ρούχα, ούτε χρυσαφικά, περήφανη, αμετανόητα «ξεροκέφαλη» αλλά και πεισματάρα με ψηλά τον πήχη:  και αυτός ο τρόπος ζωής, θα αποτελεί για πάντα μια ακόμη παρακαταθήκη, με χρέος να διαφυλαχτεί ως είδος σε ανεπάρκεια.

Η Νίκη, που αν και αντικειμενικά -η στάση ζωής και η κοινωνική προσφορά της ακράδαντα το αποδείχνουν, υπήρξε πάντα _στον κοινωνικό μικρόκοσμο, εκ των πλέον εκλεκτών και επιφανών, αλλά επέλεξε το ρόλο του αεί στρατευμένου «άγνωστου στρατιώτη».

Έχασε τη μάχη με τον θάνατο, αφού προηγουμένως αναμετρήθηκε με τη ζωή _έγραψαν –εγώ προσθέτω σκληρά, πολύ σκληρά. Αν αυτουργός του ανθρώπινου δράματος είναι η ανάγκη και η ελευθερία, υπηρέτησε και τα δύο ως τέκνο της σιωπηλής μήνης με δωρική συνέπεια, επιλέγοντας τη λάμψη της ορμής που στάθηκε «από πάντα» για εκείνη πιο συναρπαστική από την ευφορία της απόλαυσης.

Γνήσιο τέκνο της ανάγκης -από πολύ νέα, από τότε που επί χούντας ήταν μαθήτρια στο γυμνάσιο κι «ώριμο τέκνο της οργής», παιδί της Νομικής και του Πολυτεχνείου πια, πάλεψε και κατάφερε να μείνει έτσι, ...αυθεντική και ατίθαση σε πείσμα της επώνυμης / κυριλάτης, συμβιβασμένης ρεφορμιστικής και κυβερνώσας (χτες και σήμερα) «γενιάς του Πολυτεχνείου».

Η Νίκη ΜΑΣ, που μου 'λεγε: «αδερφέ, ...εμείς λύνουμε ζητήματα γιατί έχουμε το πανίσχυρο εργαλείο που λέγεται διαλεκτικός υλισμός ...τη μαρξιστική αντίληψη και οπτική ερμηνείας της ζωής» αυτή η Νίκη -στο διάβα του χρόνου, μας λείπει όλο και πιο πολύ. Στιγμές - στιγμές ξεπροβάλει απ’ το πουθενά και πορεύεται  πλάι μας αυστηρά λιτή, περήφανη, αδέκαστη, «ξεροκέφαλη, πεισματάρα» και πάντα ασυμβίβαστη και ανυπότακτη:

Ἄ, φεύγεις; Καληνύχτα. Ὄχι, δέ θἄρθω. Καληνύχτα.
Ἐγώ θά βγῶ σέ λίγο. Εὐχαριστῶ. πρέπει νά βγῶ ἀπ' αὐτό τό τσακισμένο σπίτι.
Πρέπει νά δῶ λιγάκι πολιτεία, — ὄχι, ὄχι τό φεγγάρι —  τήν πολιτεία μέ τά ροζιασμένα χέρια της, τήν πολιτεία τοῦ μεροκάματου, τήν πολιτεία πού ὁρκίζεται στό ψωμί καί στή γροθιά της τήν πολιτεία πού ὅλους μᾶς ἀντέχει στή ράχη της, μέ τίς μικρότητές μας, τίς κακίες, τίς ἔχτρες μας, μέ τίς φιλοδοξίες, τήν ἄγνοιά μας καί τά γερατειά μας, — ν' ἀκούσω τά μεγάλα βήματα τῆς πολιτείας, νά μήν ἀκούω πιά τά βήματά σου μήτε τά βήματα τοῦ Θεοῦ, μήτε καί τά δικά μου βήματα. ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ

Για τη Νίκη - Οι παλιοί της φίλοι

Μη, μην το πεις οι παλιά μας φίλη μην το πεις για πάντα εφύγε... Βλέπει πυρκαγιές πάνω από λιμάνια πάνω από σταθμούς κι είναι μαζί μας. Όταν ο κόσμος μας θα καίγεται όταν τα γεφύρια πίσω μας θα κόβονται αυτή θα είναι εκεί να μας θυμίζει τις μέρες τις παλιές. Έφυγε από κοντά μας, η Νίκη του αγώνα, που δεν πρόκανε να δει τον κόσμο ανάποδα __
Εμείς (και επιτρέψτε μας τον προσωπικό τόνο) δεν είμαστε κάτοχοι του «αριστερόμετρου».
Όχι γιατί δεν υπάρχει, αλλά αντιθέτως επειδή υπάρχει! Και επειδή ξέρουμε ότι είναι τέτοιο το μπόι αυτών (των χιλιάδων και χιλιάδων) που το κατασκεύασαν, που ούτε στο νυχάκι τους δεν θα μπορούσαμε να συγκριθούμε... επειδή λοιπόν –ακριβώς και ευτυχώς, υπάρχει το «αριστερόμετρο»...

Ξέρουμε πολλούς ανθρώπους που είναι γενναιόδωροι. Αλλά δεν είναι αριστεροί _πολύ περισσότερο κομμουνιστές. Ξέρουμε πολλούς που είναι τίμιοι. Αλλά δεν είναι αριστεροί, πολλούς ανθρώπους που είναι δίκαιοι. Αλλά δεν … Ξέρουμε πολλούς ανθρώπους ανιδιοτελείς, αλληλέγγυους προς το διπλανό τους, με την ντομπροσύνη που κουβαλούν οι λαϊκοί άνθρωποι, πολλοί από αυτούς σου «δίνουν το βρακί τους» αν βρεθείς στην ανάγκη. Αλλά δεν ... Ότι δεν είναι αριστεροί, δεν μειώνει σε τίποτα τα χαρακτηριστικά του αλτρουισμού που τους διακρίνει. Παρά μόνο σε ένα: Δεν προσδίδει σε αυτά τα χαρακτηριστικά την αναγκαία και ικανή συνθήκη, που θα τα μετέτρεπε σε πολιτικό μέγεθος και σε πολιτική δύναμη καταπολέμησης της ατιμίας, της εκμετάλλευσης, της αδικίας. Αριστερός δεν είναι ο δίκαιος, ο ανιδιοτελής, ο τίμιος, ο αλληλέγγυος απέναντι στα θύματα που αφήνει η πολιτική της καταστροφής και της λεηλασίας.

Είναι όλα αυτά αλλά – δυστυχώς - είναι και κάτι πιο σύνθετο. Αριστερός _και κομμουνιστής εν δυνάμει είναι κείνος, που η συνείδησή του, η ανθρωπιά του, έχει μετουσιωθεί σε πολιτική συνείδηση και που παλεύει πολιτικά, κοινωνικά, ταξικά για την «εγκαθίδρυση» της αλληλεγγύης, της δικαιοσύνης, της τιμιότητας στον κόσμο,  με τη σωστή πλευρά της ιστορίας. Που η συνεισφορά της πολιτικής του δράσης σ' αυτήν την υπόθεση δεν έρχεται από το «περίσσευμα» του ελεύθερου χρόνου του, ούτε συνιστά ένα γενικό ουμανιστικό πρόταγμα που του θολώνει τα μάτια για να μη βλέπει τα αίτια και τους υπαίτιους της τραγωδίας.

Υπάρχει πάντα η καθεστωτική “αριστερά”,  παράταξη της θωπείας, της κολακείας ή της διθυραμβολογίας για την «καλότητα» των ανθρώπων. Η ειδοποιός διαφορά της με μας _ και με τη Νίκη έγκειται στο ότι τα χαρακτηριστικά της καλοσύνης μετασχηματίζονται σ΄ εκείνη την αναγκαία και ικανή συνθήκη _καταλύτη που τα μετατρέπει σε πολιτικό μέγεθος και πολιτική δύναμη καταπολέμησης της ταξικής εκμετάλλευσης και βαρβαρότητας. Και εδώ βρίσκεται το «αριστερόμετρο» που συχνά το ξορκίζουν οι ομιλούντες αριστερά και πράττοντες δεξιά (βλ. Συριζα και σημερινά απολειφάδα του ) εφόσον θέλει να είναι δύναμη της κοινωνικής απελευθέρωσης και όχι μια ακόμα λωρίδα – η αριστερή λωρίδα – του ίδιου καθεστωτικού δρόμου, δεν μπορεί παρά να έχει πάντα ως πυξίδα ότι: «Η ιστορία όλων των ως τα τώρα κοινωνιών είναι ιστορία ταξικών αγώνων», όπως υποστηρίζουν οι συγγραφείς του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου»... «Ελεύθερος και δούλος, πατρίκιος και πληβείος, βαρόνος και δουλοπάροικος, μάστορας και κάλφας, με μια λέξη, καταπιεστής και καταπιεζόμενος, βρίσκονταν σε ακατάπαυστη αντίθεση μεταξύ τους, έκαναν αδιάκοπο αγώνα, πότε καλυμμένο, πότε ανοιχτό (...)». Εφόσον θέλεις να είσαι δύναμη της κοινωνικής απελευθέρωσης και όχι μια ακόμα λωρίδα – η αριστερή λωρίδα (αλλά τι σημασία έχει; ___) – του ίδιου καθεστωτικού δρόμου, δεν μπορεί παρά να τοποθετείσαι ξεκάθαρα απέναντι σε κάθε λογική που κουκουλώνει τις ταξικές αντιθέσεις και προωθεί τη λογική «και στον ληστή ψωμί και στον χωροφύλακα χαμπέρι». Νίκη του αγώνα, για αυτά πάλεψες με θέρμη και αταλάντευτα αυτά μας αφήνεις παρακαταθήκη, θα σε θυμόμαστε έτσι, με την κόκκινη σημαία μέσα σου... _έγραψαν “παλιοί της φίλοι”.

Τέλος _υποσημείωση …
Ανάρτηση μόνο για σ.φους-σσες και πολύ φίλους-ες \ συναγωνιστές, συναγωνίστριες στη ζωή και στον αγώνα:  παρακαλώ δείτε την χωρίς τα συνήθη σχόλια με «λάβαρα» κλπ. γιατί δεν ταιριάζουν στην περίσταση

          ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ ...

Με τη γαλάζια γραμμή των βουνών στα βορινά / και στην ανατολή μια νερένια λευκή καμπύλη,
Εδώ θα χωριστούμε.
Στο μακρύ ταξίδι μου μ' ένα πλεούμενο σύννεφο / εγώ θα σας στέλνω την έγνοια μου, κι εσείς Το δειλινό να με θυμάστε...
Κουνάμε τα χέρια μας γι' αποχαιρετισμό
__Ανεμολάμνοντας