Jorge Oller Oller: χρονικά της Κουβανικής Επανάστασης

Έχουμε μιλήσει κατά καιρούς για τη μαχητική φωτογραφία _από τη σωστή πλευρά της ιστορίας _βλ Alberto Díaz Gutiérrez, γνωστός ως Korda (14-Σεπ-1928 _ 25-Μαΐ-2001) Marc Riboud, Richard Avedon, Ansel Adams, Henri Cartier-Bresson, Dorothea Lange, Jerry Uelsmann, Kertesz Brassai, Robert Capa, Diane Arbus, Helmut Newton κλπ

Χόρχε Όλερ Όλερ

Γεννημένος το 1930, φωτογράφος, φωτορεπόρτερ, ιδρυτής της εφημερίδας Granma οργάνου του ΚΚ Κούβας. Μέλος του ΔΣ και εκδότης του Περιοδικού “Fonotécnica”. Γράφει “’απειρα” άρθρα, μπροσούρες και καταλόγους για την ιστορία της κουβανικής φωτογραφίας. Ιδρυτής της Unión de Periodistas de Cuba (Ένωσης Δημοσιογράφων της Κούβας). Μέλος της Unión Nacional de Escritores y Artistas de Cuba (Εθνική Ένωση Συγγραφέων και Καλλιτεχνών Κούβας) και  του Ιδρύματος Δημοσιογράφων (Colegio Nacional de Periodistas) κλπ.

Τα πρώτα χρόνια

Από το 1950 έως το 1960 εργάστηκε ως φωτορεπόρτερ στην εφημερίδα Información και συνεργάστηκε στα περιοδικά Talía, Carteles και Bohemia. Εργάστηκε στην εφημερίδα Combate το 1961, στο πρακτορείο ειδήσεων Prensa Latina το 1961-1963 και στην εφημερίδα Noticias de Hoy, όπου ήταν επικεφαλής φωτογραφίας το 1962-1965.

Ως ιδρυτής της εφημερίδας Granma εργάστηκε σε αυτήν μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1992. Το 1993-1994 οργάνωσε το Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου της Πόλης της Αβάνας και από τον τελευταίο χρόνο φροντίζει τη Φωτογραφική Βιβλιοθήκη του αρχείου Pompeu Fabra της Καταλονίας _Sociedad de Beneficencia de Naturales de Cataluña (σσ. ιδρύθηκε στην Αβάνα το 1840, για να βοηθήσει Καταλανούς τους πολυάριθμους μετανάστες και μέχρι την ανεξαρτησία της Κούβας το 1900).

Ατομικές εκθέσεις

·       1994: Εκθεσιακός χώρος της Ένωσης Δημοσιογράφων Κούβας κατά τη διάρκεια του II Διεθνούς Εργαστηρίου

Ομαδικές εκθέσεις

·       1962: Διεθνής Έκθεση Πρακτορείων Κοινωνικών Ειδήσεων, Πράγα.

·       1968: Cuba Pavilion _τα παιδιά της Κούβας.

·       1970: Παλάτι Καλών Τεχνών.

·       1975: Περίπτερο Κούβας: Επιτεύγματα της Κουβανικής Επανάστασης.

·       1977: Ολλανδία, World Press Photo.

·       1983: Εθνικό Μουσείο, Κουβανική φωτογραφία.

·       1968-1990: Salón Nacional de fotografía, εκθέτει αδιάκοπα σε αυτές τις αίθουσες από την έναρξη λειτουργίας τους το 1968 έως το 1990.

·       1996: José Martí Memorial, Φωτογραφία και Μνήμη.

·       1996: Μουσείο πόλης της Αβάνας, Εκατό Εικόνες της Κουβανικής Επανάστασης.

·       1996: Galiano Gallery, Αβάνα σε φωτογραφίες.

·       1997: Μνημείο José Martí, Έκθεση Τσε Γκεβάρα.

Αναγνωρίσεις

·       1962: Πρώτο Βραβείο (Κατηγορία Ειδήσεων) πρακτορεία ειδήσεων, Πράγα.

·       1968-1990: Δεκατέσσερις Αναφορές σε διαφορετικές χρονιές στο Salón Nacional de fotografía.

·       1969: Raúl Gómez García της Ένωσης Γραφικών Τεχνών.

·       1972: Τάγμα Βουλγαρικού Πολιτισμού, Σόφια, Βουλγαρία.

·       1972: Τρίτο Βραβείο Εθνικό Φωτογραφικό Σαλόνι, Έκθεση.

·       1973: Πρώτο Βραβείο Εθνικό Φωτογραφικό Σαλόνι, Κατηγορία Ειδήσεων.

·       1974: Έμβλημα Χο Τσι Μινγκ, Βιετνάμ.

·       1974: Β' Βραβείο Εθνικό Φωτογραφικό Σαλόνι (κατηγορία πορτρέτο).

·       1975: Πρώτο Βραβείο Εθνικό Φωτογραφικό Σαλόνι, Κατηγορία Ειδήσεων.

·       1977: Πρώτο Βραβείο Εθνικό Φωτογραφικό Σαλόνι, πορτρέτο.

·       1977: World Press Photo Mention, Κατηγορία Πορτραίτων, Ολλανδία.

·       1977: Β' Βραβείο Εθνικό Φωτογραφικό Σαλόνι, Πειραματισμός.

·       1981: Interpress Photo Mention, Μογγολία.

·       1982: _Για τον Εθνικό Πολιτισμό _Υπουργείο Πολιτισμού.

·       1983: Ειδικό βραβείο για την 20ή επέτειο της Ένωσης Δημοσιογράφων της Κούβας.

·       1985: Félix Elmuza, UPEC.

·       1985: Βραβείο από τον Εθνικό Οργανισμό Πληροφοριών, AIN.

·       1986: Βραβείο εφημερίδας Juventud Rebelde.

·       1988: Δεύτερο Βραβείο _750ή επέτειος της πόλης του Βερολίνου.

·       1989: 150ή επέτειος της κουβανικής φωτογραφίας, UNEAC.

·       1995: Βραβείο Juan Gualberto Gómez από την UPEC.

·       1999: Εθνικό Βραβείο Δημοσιογραφίας José Martí.

·       1999: CTC 60ή επέτειος Τύπου.

·       1999: Εθνικό Βραβείο Δημοσιογραφίας José Martí.

·       2006: Βραβείο Olorum 2006.

Εικονογραφημένα βιβλία

·       Ο οικογενειακός γιατρός στη Σιέρα Μαέστρα, σε σενάριο Marta Rojas. Pablo de la Torriente Brau Editorial. Αβάνα 1986.

·       Δρόμοι για τη ζάχαρη; από τους πανεπιστημιακούς καθηγητές Oscar Zanetti και Alejandro García. Έκδοση Κοινωνικών Επιστημών, Αβάνα 1987.

·       Η επαρχία του Ciego de Avila, σε συνεργασία με τους Liborio Noval και Mario Ferrer, Editorial Política, 1987.

·       Μια επαρχία σε πορεία, το Sancti Spíritus, μαζί με τον Mario Ferrer και τον Liborio Noval. Πολιτική Έκδοση, 1989.

·       Εκατό εικόνες της Κουβανικής Επανάστασης, 1953-1996. Επιμέλεια του γραφείου εκδόσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας και του ινστιτούτου βιβλίου, Αβάνα 1996, συλλογική φωτογράφων.

·       Κούβα-Χιλή, πολιτικός συντάκτης, Αβάνα, 1971.

·       Για την ειρήνη και τον σοσιαλισμό. Πολιτικός συντάκτης, Αβάνα, 1971, μαζί με τους Rogelio Moré, Quino Viñas και Aramis Ferrera.

·       Σε στενή αιώνια φιλία, εκδοτικός οίκος κοινωνικών επιστημών, Αβάνα, 1974.

Άλλες δραστηριότητες

·       Μέλος ΔΣ και εκδότης του Fonotécnica, που εκδόθηκε από την Ένωση Δημοσιογράφων της Κούβας, 1969-1987.

·       Δημιουργός και συντάκτης της συνεδρίας. Φωτογραφία χθες στην εφημερίδα Granma. 1984-1991.

·       Γράφει συνεχώς άρθρα, μπροσούρες και καταλόγους για την ιστορία της κουβανικής φωτογραφίας.

·       Συμμετέχει στον κατάλογο της έκθεσης του ιστορικού μουσείου της Καταλονίας «Escolata, Espany» Καταλονία και η κρίση του 98· Τμήμα Πολιτισμού, Generalitat de Catalunya, Βαρκελώνη, 1998.

·       Μαζί με τον Miguel Castro Muñiz, έγραψε το: Κούβας 100 χρόνια φωτογραφίας, Editorial Mestizo A.C. Μούρθια, Ισπανία, 1998.

·       Στη διεθνής κριτική επιτροπή των φωτογραφικών διαγωνισμών INTERPRESSPHOTO 1977 και Moscow 80, που διεξήχθησαν στη Μόσχα το 1977 και 1980 αντίστοιχα και

·       Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής Interpress 1979 (Αβάνα).

·       Κριτική επιτροπή του διαγωνισμού που χρηματοδοτείται από το National Photography Salon και το Πανεπιστήμιο της Αβάνας.

·       Έχει προσφέρει ομιλίες και συνέδρια σε νέους φωτογράφους.

·       Προσκεκλημένος στο III Ιβηροαμερικανικό Συνέδριο Φωτογραφίας «Havana 95».

·       (…)

·       Μέλος του National Graphic Report Association, (1952-1962).

·       Μέλος της Εθνικής Επιτροπής Αξιολόγησης Τύπου.

·       Ιδρυτής και πρόεδρος των φωτορεπόρτερ του UPC από το 1966 έως το 1983.

·       Ως ανταποκριτής έχει ταξιδέψει σε: Αγκόλα, Αλγερία, Αργεντινή, Βουλγαρία, Καναδάς, Τσεχοσλοβακία, Χιλή, Εκουαδόρ, Ηνωμένες Πολιτείες, Γουινέα, Γουιάνα, Ουγγαρία, Ινδία, Ιράν, Μαρόκο, Μεξικό, Νικαράγουα, Περού, Πολωνία, ΛΔΓ, Ρουμανία , Τρινιντάντ και Τομπάγκο, ΕΣΣΔ, Βενεζουέλα, Βιετνάμ, Γιουγκοσλαβία και Ζιμπάμπουε.

·       Πρόεδρος της Natural Society of Catalonia 2000-2005.

Πηγές "Jorge Oller Oller", άρθρο που δημοσιεύτηκε
στον ιστότοπο Quién es Quién στον κουβανικό Τύπο (Αβάνα).

Μέσα από τον φακό του Όλλερ __
__χρονικά της Επανάστασης

Ο Jorge Oller Oller νικητής του Εθνικού Βραβείου Δημοσιογραφίας José Martí, δάσκαλος και ερευνητής της κουβανικής φωτογραφίας και ιδρυτής της εφημερίδας Granma και πολλά άλλα, όπως ήδη είδαμε, ανήκει στη “σωστή πλευρά της ιστορίας” και  μιλώντας γι αυτόν και τις εικόνες του μιλάμε για το νησί της επανάστασης.

Οι φωτογραφίες του αποτελούν πιστή μαρτυρία του έργου του λαού και του αδιαμφισβήτητου ηγέτη του, Φιντέλ Κάστρο. Ως φωτορεπόρτερ, ο Όλερ τον συνόδευσε πολλές φορές, στην Κούβα και στο εξωτερικό.

Granma
– Πότε είδες για πρώτη φορά τον Φιντέλ; Ποια ήταν η πρώτη φωτογραφία που τον έβγαλες;

–Η πρώτη φορά που τον είδα και τον φωτογράφισα επίσης, ήταν στον Κεντρικό Σιδηροδρομικό Σταθμό, γύρω στις οκτώ το πρωί της Δευτέρας 16 Μαΐου 1955. Έκανα ρεπορτάζ στην εφημερίδα Información για την άφιξη των νεαρών επιτιθέμενων στους  στρατώνες Moncada και Carlos Manuel de Céspedes, οι οποίοι είχαν αμνηστευτεί την προηγούμενη μέρα, μετά τη μεγάλη λαϊκής κινητοποίηση (σσ. δείτε Καταδικάστε 🇨🇺 μας _δεν έχει σημασία! Οι λαοί θα πουν την τελευταία λέξη!

Ο Φιντέλ και οι σύντροφοί του έφυγαν από τη Φυλακή Modelo στο Isla de Pinos, καταχειροκροτούμενοι από τους ντόπιους, και επιβιβάστηκαν στο σκάφος El Pinero, το οποίο τους μετέφερε στο Batabanó και από εκεί ήρθαν με το τρένο στην πρωτεύουσα.

Η εξέδρα, η αίθουσα αναμονής του σταθμού και η οδός Factoría ήταν κατάμεστη από πανεπιστημιακούς, εργάτες, ηγέτες της FEU  (σσ. Ομοσπονδία Πανεπιστημιακών Φοιτητών) και του Partido Ortodoxo. και, γενικά, τον κόσμο που ήρθε να τους υποδεχθεί.
(σσ.Ορθόδοξο Κόμμα _ κουβανικό πολιτικό κόμμα που ιδρύθηκε το  1947. Στις 26 Ιουλίου 1953, σημαντικός αριθμός μελών της Νεολαίας του, με επικεφαλής τον τότε ηγέτη της Φιντέλ Κάστρο, , συμμετείχε στην επίθεση στους Στρατώνες της Moncada)
Μετά από παραίνεση αχθοφόρων, είχα σκαρφαλώσει σε ένα σημείο στον τοίχο που οριοθετούσε τα εδάφη του σιδηροδρόμου, μπροστά από τις γραμμές όπου ήταν κανονικά σταθμευμένο το vagón de Batabanó (σσ. η ατμομηχανή).

Το τρένο έφτασε και, όπως με είχαν διαβεβαιώσει, έμεινα μπροστά στα σκαλιά του. Όμως, εκεί, οι Moncadistas δεν μπορούσαν να κατέβουν, λόγω του μεγάλου αριθμού φίλων που στριμώχνονταν και ήθελαν να είναι από τους πρώτους που θα χαιρετήσουν και θα αγκαλιάσουν τον Φιντέλ. Ο αρχηγός της Moncada αποφάσισε τότε να φύγει από ένα από τα παράθυρα. Στο χέρι του κρατούσε μια μικρή κουβανική σημαία. Μια ομάδα νεαρών που ήταν στην εξέδρα τον βοήθησε.

Όλοι τραγούδησαν τον Εθνικό Ύμνο και ακούστηκαν επευφημίες για τον Φιντέλ και τους συντρόφους του. Εγώ, που βρισκόμουν μπροστά σε εκείνη τη σκηνή, έφτιαξα το πρώτο μου πορτρέτο του Φιντέλ.

 

Ήταν επίσης η πρώτη λαϊκή και αυθόρμητη διαδήλωση στην Αβάνα για την υποστήριξη της υπόθεσης του Φιντέλ και των Μονκαδίστας, οι οποίοι επευφημήθηκαν και μεταφέρθηκαν στους ώμους τους στα αυτοκίνητα για να συνεχίσουν τον επαναστατικό τους αγώνα.

 

–Πόσες φορές βρεθήκατε σε δημοσιογραφική κάλυψη με τον Φιντέλ, στην Κούβα και στο εξωτερικό;

–Τέσσερα χρόνια αργότερα τον απεικόνισα ξανά όταν μπήκε νικηφόρα στην Αβάνα, στις 8 Ιανουαρίου 1959, και συνέχισα να το κάνω, μετά την Información, στις εφημερίδες Combate, Hoy και Granma και στο πρακτορείο ειδήσεων Prensa Latina, αργότερα στο Today. Ήμουν ο ιδρυτής της Granma και ήμουν ενεργός μέχρι που το επέτρεψε η υγεία μου. Συνταξιοδοτήθηκα στις 31 Ιανουαρίου 1992. Επί 33 χρόνια είχα το τιμητικό προνόμιο να αναφέρω πολλές δραστηριότητες του Comandante en Jefe και 20 φορές τον συνόδεψα σε περιοδείες που έκανε στο εξωτερικό.

–Ποιο θυμάστε περισσότερο;

–Θυμάμαι πολύ το ταξίδι στη Χιλή, λόγω της μεγάλης αγάπης που έδειξαν ο Πρόεδρος Σαλβαδόρ Αλιέντε και οι δικοί του άνθρωποι στον Φιντέλ, καθ' όλη τη διάρκεια της παραμονής του. Ήταν επίσης η πρώτη μου εμπειρία ταξιδιού με τον Φιντέλ στο εξωτερικό και είχα τη μεγάλη ευθύνη να στείλω στη Granma τις φωτογραφίες, δεόντως προσδιορισμένες, από τις πολυάριθμες και σημαντικές δραστηριότητες που πραγματοποιούσαν καθημερινά και οι δύο ηγέτες κατά την περιοδεία τους στη χώρα, έτσι ώστε να μπορούσαν να δημοσιευτούν το συντομότερο δυνατό. Η τηλεαποστολή φωτογραφιών (σσ. “radiofotos” = Φωτογραφία που μεταδίδεται με ηλεκτρομαγνητικά κύματα) δεν είχε ακόμη οργανωθεί και τα φωτογραφικά ρολά που τραβήχτηκαν στάλθηκαν με αεροπλάνο στην Κούβα. Δεν ήξερα τίποτα για τη δουλειά μου μέχρι που τέσσερις ή πέντε μέρες αργότερα, λάβαμε τις εφημερίδες και κοίταξα με ανακούφιση τις δημοσιευμένες φωτογραφίες μου.

 

–Ποια φωτογραφία θυμάσαι με περισσότερη αγάπη;

–Υπάρχουν αρκετές, αλλά αυτή που μου έρχεται στο μυαλό τώρα, όχι επειδή είναι καλή, αλλά επειδή με βοήθησε να αποκτήσω μια φωτογραφία που ήταν πολύ δύσκολο να πετύχω, ήταν αυτή του καθρέφτη του Palacio de la Moneda. Συνέβη στη δεξίωση που παρέθεσε ο Πρόεδρος Αλιέντε στον Comandante en Jefe μας. Οι καλεσμένοι τους περικύκλωσαν προσπαθώντας να τους χαιρετήσουν, να τους σφίξουν τα χέρια ή να ανταλλάξουν λίγα λόγια, με αποτέλεσμα οι φωτογράφοι και οι οπερατέρ να μην μπορούν να k;anoyn αξιοπρεπείς λήψεις.

Σηκώσαμε τις κάμερες και τραβήξαμε προς την κατεύθυνση, προσπαθώντας να κεντράρουμε τη σκηνή, αλλά δεν ήμασταν σίγουροι ότι το πετύχαμε. Κοιτάζοντας τριγύρω, είδα τους καθρέφτες που κοσμούσαν τους τοίχους και, σε έναν από αυτούς, ο Φιντέλ και ο Αλιέντε καθρεφτίζονταν καθαρά να συνομιλούν με τους φίλους τους, και έτσι μπόρεσα να τους φωτογραφίσω.

 

–Πώς θα ορίζατε τον Φιντέλ όπως διαιωνίστηκε και σε εικόνες;

–Όταν έχουμε δει το πλήθος μεγάλων και μικρών χωρών, που βρίσκονται οπουδήποτε στον πλανήτη, που μιλούν διαφορετικές γλώσσες ή έχουν διαφορετικές πεποιθήσεις, να χειροκροτούν με τόση ζεστασιά και στοργή, μαζί με τον κουβανικό λαό, τον Φιντέλ, για τον ακούραστο αγώνα του για την ελευθερία, την ισότητα και το δικαίωμα στη ζωή όλων των ανδρών και των γυναικών του κόσμου, θα τον όριζα χωρίς δισταγμό ως πρωταθλητή της Πατρίδας και της ανθρωπότητας.

 

–Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή στο ρεπορτάζ με τον Φιντέλ;

–Σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, σχεδόν όλα ήταν δύσκολα, πρώτον επειδή δραστηριοποιείσαι σε έναν τομέα που δεν ξέρεις και γίνεται χειρότερο αν μιλούν άλλη γλώσσα ή υπάρχουν κανόνες που αγνοείς που σε εμποδίζουν από την επιτυχή εκτέλεση της εργασίας σου. Ή να κατακτήσεις και να διατηρήσεις μια καλή θέση στην πρώτη γραμμή μιας εκδήλωσης ή συνεδρίου, όταν υπάρχουν εκατοντάδες συνάδελφοι με κάμερες, που παλεύουν για αυτήν.  

·       Τα απομνημονεύματα του Jorge Oller Oller

·       Ο Φιντέλ στον φακό του Jorge Oller Oller

·       Έκθεση του Jorge Oller στην la Upec hasta τέλη Ιούλη

·       Η έκθεση UPEC de Jorge Oller

·       Παρουσιάστηκε βιβλίο για τον φωτορεπόρτερ Jorge Oller

§  Το βιβλίο, σε ψηφιακή μορφή, εκδόθηκε με τη σφραγίδα Ocean Sur Editorial και είναι μια μαρτυρία του Jorge...

·       Μνήμες ενός φωτορεπόρτερ

§  Εγγυώμαι σε όσους νομίζουν ότι γνωρίζουν αρκετά για τη ζωή και το έργο του Χόρχε Όλερ ότι αυτό το βιβλίο θα είναι αποκαλυπτικό, αφού είναι αποτέλεσμα πολύωρων συνεντεύξεων, που στη συνέχεια αρθρώθηκε …

·       Jorge Oller: “Φωτογραφία, καταγράφοντας την ιστορία σε στιγμές”

§  Συνέντευξη με τον Jorge Oller Oller, Εθνικό Βραβείο Δημοσιογραφίας “José Martí”...