Η Μητέρα του Σταθμού: ένα ντοκιμαντέρ 🎥 που “σπάει κόκαλα” για τις χιλιάδες “αόρατες” γκασταρμπάιτερ γυναίκες που σκανδαλωδώς αγνόησε η ιστορία

Το βίωμα των Ελληνίδων μεταναστριών της δεκαετίας του '60, οι οποίες έφτιαξαν τη ζωή τους από την αρχή στη Γερμανία, όπου υπήρξαν τριπλά αόρατες όντας αγράμματες, ξένες και γυναίκες.

H Κωστούλα Τωμαδάκη, είναι γνωστή στους κινηματογραφόφιλους και βιβλιοφάγους, άγνωστη στο πλατύ κοινό των πρωινάδικων, gala_άδικων κλπ. εκδηλώσεων υποκουλτούρας που σερβίρεται καθημερινά από τα αστικά ΜΜΕ και ΜΚΔ. Τελευταίο της δημιούργημα “Η μητέρα του σταθμού” - οι “αόρατες”, γυναίκες που δεν κατέγραψε ποτέ η Ιστορία: πρωταγωνίστριες στο ντοκιμαντέρ, που συγκινεί Φεστιβάλ και θεατές, εντός και εκτός Ευρώπης- Η Κωστούλα Τωμαδάκη καταγράφει στο ντοκιμαντέρ της  γυναίκες, μετανάστριες του ’60 στις φάμπρικες της Γερμανίας, τρεις φορές αόρατες: αγράμματες, ξένες και γυναίκες.

Μετεμφυλιακή Ελλάδα, φτώχεια, ανεργία, η μετανάστευση μονόδρομος για τις χιλιάδες γυναίκες, κυρίως, από τα χωριά της Βορείου Ελλάδας που ερήμωσαν μέσα σε μια δεκαετία. Με τρένα, καράβια και εισιτήριο χωρίς επιστροφή, νέες γυναίκες, χωρίς να γνωρίζουν τη γλώσσα, κάποιες αγράμματες, έφτασαν στις φάμπρικες της Γερμανίας.

Οι περισσότερες έχοντας αφήσει πίσω τους την οικογένεια: Τα παιδιά – βαλίτσα που μεγάλωσαν μέσα σε μια συνεχή μετακίνηση, κάποια έμεναν στο χωριό με την γιαγιά, ανάμεσα σε δύο γλώσσες, δύο εκπαιδευτικά συστήματα, δύο πατρίδες. Φτάνοντας στην τρίτη γενιά μεταναστριών, σε εκείνες τις νέες γυναίκες με επαγγελματικά εφόδια που έχουν εξισωθεί πλήρως με τη δυναμική των υπόλοιπων Ευρωπαίων γυναικών και επιλέγουν οι ίδιες πού και πώς θα ζήσουν. Και αποτίνουν τον δικό τους φόρο τιμής στις γκασταρμπάιτερ μανάδες που πάλεψαν για να τους προσφέρουν αυτήν την ευκαιρία.

H μητέρα του σταθμού \
Γυναίκες με τριπλή αορατότητα…

Η Κωστούλα Τωμαδάκη σε συνέντευξη που έδωσε, λίγο πριν την πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, σημείωσε χαρακτηριστικά για το τι ήταν αυτό που την παρακίνησε να ασχοληθεί με τις γυναίκες αυτές. ”Μερικές εικόνες είναι σαν τα λαχεία που σου αλλάζουν τη ζωή. Το πρωί θα ξυπνήσεις διαφορετικά. Φαίνεται ότι δεν ξέχασα τα παιδικά καλοκαίρια, στο μητρικό χωριό έξω από τα Καλάβρυτα, που πλήρωσε βαρύ τίμημα στον πόλεμο, και το παιχνίδι με τα παιδιά που όλοι φώναζαν “Γερμανάκια”.

Τα περισσότερα επέστρεφαν με τους γονείς τους στις πόλεις της Γερμανίας που ζούσαν, αλλά ήταν και κάποια άλλα παιδιά που έμεναν με τη γιαγιά και έβλεπαν τους γονείς τα καλοκαίρια και τις γιορτές. Μετά ήταν η κρίση του 2011 που πάρα πολλοί νέοι άνθρωποι αναζήτησαν καλύτερη επαγγελματική τύχη σε μια ξένη χώρα, και έτσι ξανασκέφτηκα το θέμα του ξεριζωμού. Τυχαία “έπεσα” πάνω σε νοσοκομεία στο Μόναχο που ζητούσαν Έλληνες γιατρούς και είδα γονείς να συνομιλούν μέσω του Skype με τα παιδιά τους που είχαν ξενιτευτεί”.

Στην ίδια συνέντευξη αναφέρθηκε και στο γιατί αυτές οι γυναίκες είναι “αόρατες”: “Οι μετανάστριες της 1^ης  γενιάς που έφυγαν, οι περισσότερες από τα χωριά της Βορείου Ελλάδας και έφτασαν στο σταθμό του Μονάχου και από εκεί στις φάμπρικες, ήταν ξένες, κάποιες μόνες, με μορφωτικό επίπεδο, ιδιαίτερα, χαμηλό και γυναίκες. Στην αρχή, έκαναν μια μηχανική δουλειά ανειδίκευτης εργάτριας και μη γνωρίζοντας την γλώσσα είχαν ελάχιστες κοινωνικές επαφές, εκτός από τους δικούς τους.

Έτσι, είχαν τριπλή αορατότητα. Ήταν ξένες, αμόρφωτες και γυναίκες. Η πλειοψηφία των ανδρών δούλευε στα εργοστάσια σε διαφορετική βάρδια από τη γυναίκα τους για να φυλάνε τα παιδιά που γύριζαν από το σχολείο. Κάποιοι άλλοι άντρες, εκείνη τη σκληρή εποχή, λόγω πολιτικών φρονημάτων, δεν κατάφεραν να μεταναστεύσουν στη Γερμανία να ενωθούν με τις οικογένειές τους και τα παιδιά που τους περίμεναν”.

Οι γυναίκες γκασταρμπάιτερ
στα φεστιβάλ όλου του κόσμου

Η Μητέρα του Σταθμού έκανε πρεμιέρα τον Αύγουστο του 2022, ως υποψήφια για βραβείο, στο Mumbai International Film Festival στη Βομβάη, ενώ προβλήθηκε με μεγάλη επιτυχία στους Ανοιχτούς Ορίζοντες του 25^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Έχει πάρει μέρος και έχει αποσπάσει βραβεία σε κινηματογραφικά φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ανάμεσα τους σε: Μουμπάι, Μπουένος Άιρες, Μόντρεαλ, Τορόντο, Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Χόλυγουντ, Αττάλεια, Χιούστον, Σικάγο, Σίδνεϊ, Τζαϊπούρ, Ντουμπάι, Μελβούρνη, Βαρσοβία, Μπογκοτά, Βοστώνη, Χιούστον, Σαν Φρανσίσκο.

·        Σκηνοθεσία-σενάριο: Κωστούλα Τωμαδάκη

·        Διεύθυνση φωτογραφίας: Κατερίνα Μαραγκουδάκη

·        Μοντάζ: Στέλιος Τατάκης

·        Ήχος: Μάνος Ηρακλής

·        Μουσική: Δημήτρης Μαραμής
·        Έγχρωμο \ Ελλάδα \ 2022 – 80λ

Κωστούλα Τωμαδάκη 🎥

Πτυχίο Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης,  Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μεταπτυχιακό τμήμα Κοινωνιολογίας  Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Εκπόνηση διδακτορικής διατριβής με θέμα ``ΜΜΕ & ιδεολογία στην Ελλάδα 
Πτυχίο Σκηνοθεσίας Σχολής Σταυράκου.

Εργάστηκε για μια πενταετία ως ερευνήτρια –δημοσιογράφος  στο Τμήμα Ειδήσεων & Ενημερωτικών Εκπομπών ΕΡΤ1

Συνεργάστηκε δέκα περίπου χρόνια ως σκηνοθέτης δραματοποιημένων σειρών και εκπομπών στην ΕΡΤ. 
“η γυναίκα στο ρεμπέτικο στίχο και στην ρεμπέτικη αντίληψη”, “Σημάδια γυναικείων μορφών από Έλληνες λογοτέχνες” (Αντρέας Φραγκιάς, Κώστας Καρυωτάκης, Γιώργος Χειμωνάς, Τόλης Καζαντζής, Περικλής Σφυρίδης, Ντίνος Χριστιανόπουλος) “Το έλα να δεις” επιθεώρηση σε κείμενα Γιάννη Νεγρεπόντη, “Ο Άγνωστος δεν είχε αφήσει το όνομά του” _ τηλεταινία ΕΡΤ2 σε σενάριο Άρη Σφακιανάκη “η στιχουργός Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου”, ντοκιμαντέρ, παραγωγή Ένωση Σεναριογράφων, Κανάλι της Βουλής
“ο στιχουργός Γιάννης Νεγρεπόντης”, ντοκιμαντέρ, παραγωγή Ένωση Σεναριογράφων Ελλάδας, Κανάλι της Βουλής.
Έχει εκλεγεί σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια όργανα επαγγελματικών σωματείων: Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, ΠΟΘΑ. Γράφει σε εφημερίδες και περιοδικά από τα φοιτητικά της χρόνια με κάποια διαλείμματα για να σκηνοθετήσει και να γράψει βιβλία. Από το 2008 συνεργάζεται συστηματικά με τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο.

Εργογραφία _ Φιλμογραφία

·        ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ 
Κρατικό Βραβείο Υπουργείου Πολιτισμού

·        ΟΙ ΜΟΝΑΧΙΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ 
Τιμητική διάκριση Υπουργείου  Πολιτισμού

·        ΠΕΣ ΠΩΣ Μ’ΑΓΑΠΑΣ
(συμμετοχή σε Διεθνή Φεστιβάλ :Άγκυρα, Κάιρο, Θεσσαλονίκη, Σίλικον Βάλεϊ, Καλιφόρνια, Μόντρεαλ)
Βραβείο καλλιτεχνικής διεύθυνσης στο Μεσογειακό Φεστιβάλ Ρώμης 

·        Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ  

 

ΒΙΒΛΙΑ

·        Ιστορίες από δεύτερο χέρι (εκδόσεις Μέδουσα)  

·        Πες πως μ’αγαπάς (εκδόσεις Φυτράκη)

·        Λεκέδες σε μετάξι (Εμπειρία Εκδοτική)

·        Δυο αιώνες αγάπη (Εμπειρία Εκδοτική)

Παιδική-Εφηβική λογοτεχνία 

·        Ο καθρέφτης των ευχών (Κέδρος)

·        Με μισή καρδιά (Κέδρος)

·        Δυο θαύματα και μια αλήθεια (Κέδρος)

·        Η θάλασσα έχει το χρώμα της ψυχής (Κέδρος)

·        Ένα τραγούδι για την Ελένη (Κέδρος)

·        Κλεμμένες καρδιές (Κέδρος)

·        Χάρισε μου τον τελευταίο χορό (Κέδρος)

·        Αντί Κορίτσι (Κέδρος) _λίστα για Κρατικό Λογοτεχνικό  βραβείο ΥΠΠΟ, 2013 _αγαπημένο βιβλίο κοινού 2014)

Με πληροφορίες από \ δείτε περισσότερα:

·        Συνέντευξη Κωστούλας Τωμαδάκη στο filmandtheater.gr

·        Συνέντευξη Τωμαδάκη στον Λάκη Παπαστάθη

·        Κωστούλα Τωμαδάκη στο culturenow.gr

·        facebook

·        "Η μητέρα του σταθμού" της Κωστούλας Τωμαδάκη στο φεστιβάλ WIFT.GR

·        "Η Μητέρα του Σταθμού" μια ταινία της Κωστούλας Τωμαδάκη στην Ταινιοθήκη (25/11/2023 -18.00)

·        Ο κινηματογράφος και η λογοτεχνία είναι αντίσταση στο καθημερινό χάος