Forgiveness _Συγχώρεση του Udi Aloni

Ο Ντέιβιντ (Itay Tiran ) είναι Αμερικανός με εβραϊκή καταγωγή, που θα καταταχθεί στον ισραηλινό στρατό. Εκεί θα μάθει ότι και οι Παλαιστίνιοι έχουν αισθήματα και ενώ όλα καλά, ενώ περιπολεί στη Δυτική Όχθη, πυροβολεί ένα παιδί. Θα καταλήξει σε ένα ψυχιατρείο γεμάτο επιζώντες του Ολοκαυτώματος, στο Ντέιρ Γιασίν τον τόπο μιας πραγματικής παλαιστινιακής σφαγής. Ακολουθεί μαγικός ρεαλισμός: Ο γιατρός του Ντέιβιντ (Clara Khoury) του δίνει ένα φάρμακο που διαγράφει τη μνήμη. Αυτό θα εγείρει μερικά μεγάλα ηθικά ερωτήματα. Θα έλθουν όμως αναδρομές από το παρελθόν. Αυτό το ταξίδι σε αυτά που έχει ζήσει αποκαλύπτουν τα γεγονότα που τον οδήγησαν στη νοσηλεία του. Ένα 10χρονο θηλυκό φάντασμα κρατά το μυστικό του γρίφου.

_____________________

Σε ό,τι μας αφορά...

• Για την πολεμική σύγκρουση Ισραήλ - Παλαιστίνης και τις εξελίξεις στην περιοχή
• Δυναμώνουμε την αλληλεγγύη στον Παλαιστινιακό λαό, αυξάνουμε την επαγρύπνηση μπροστά στις εξελίξεις _ του Γιώργου Μαρίνου

• Κομμουνιστικές Νεολαίες: Κοινή Ανακοίνωση αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό

_____________________ 

 23 Γενάρη 2025 προβάλλεται ξανά η ταινία Συγχώρεση _Forgiveness του Udi Aloni (2006), σε συμπαραγωγή ΗΠΑ-Ισραήλ, μία τραγωδία που αναφέρεται _υποτίθεται στην βία των παρακρατικών οργανώσεων του Ισραήλ στους Παλαιστίνιους (διανέμεται από την New Star).

Συγχώρεση: Η ταινία

Όπως αναφέρει ο Udi Aloni «Το αρχικό όνομα στα εβραϊκά είναι Mechilot, το οποίο έχει διπλή σημασία: Ένα, “Συγχωρέσεις” & “Υπόγειες Σήραγγες” στον πληθυντικό και δύο. Υπάρχει μια καμπαλιστική πεποίθηση ότι όταν οι δίκαιοι Εβραίοι πεθαίνουν στη Διασπορά, περνούν από υπόγειες σήραγγες (mechilot) για να αναστηθούν όταν έρθει ο Μεσσίας. Σκέφτηκα ότι εάν οι Εβραίοι έρθουν στο Ισραήλ με περισσότερη ταπεινότητα και συγχώρεση, και όχι ως κατακτητές, θα μπορούσαμε να έχουμε ένα πολύ καλύτερο δίδυμο  Ισραήλ-Παλαιστίνη από ό,τι έχουμε τώρα”. https://www.youtube.com/watch?v=lLWSKp7nKMs  

Κάποια χαρακτηριστικά της

Υποτίθεται πως υπάρχει ωμή, αλλά μυστικιστική (;;) ματιά για την λεπτή γραμμή μεταξύ πολέμου και δολοφονίας. Μια ταινία _κατά τους εμπνευστές της, «με τεράστια ποιητική δύναμη που δημιουργεί νέους μύθους πάνω σε παλαιότερους». Οι έξυπνες ακολουθίες σκηνών, τα περίπλοκα flash back και flash forward οδηγούν την αφήγηση σε ανατροπές. Είναι ένα υβρίδιο ρεαλισμού και φαντασίας. Η «Συγχώρεση» είναι _λένε μια ψυχολογική εξέταση των τραγωδιών της Μέσης Ανατολής. «Αν δεν μπορώ να λυγίσω τους θεούς, θα μετακινήσω τον Αχέροντα», ανέφερε ο Βιργίλιος. Για αυτό έχει μιλήσει και ο Φρόυντ.
Συγχώρεση: Ο σκηνοθέτης αναφέρει: «Η πίστη μου στην εβραϊκή μου ταυτότητα είναι να είμαι αλληλέγγυος με την Παλαιστίνη».

Ο σκηνοθέτης

Ο Udi Aloni είναι σκηνοθέτης, καλλιτέχνης και συγγραφέας. Τα έργα του διερευνούν συχνά τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ τέχνης, θεωρίας και ακτιβισμού. Ζει στο Βερολίνο, εμμένει να υπερασπίζεται το δικαίωμα των Παλαιστινίων να αντιστέκονται στο ισραηλινό απαρτχάιντ και την κατοχή. Ο Αλόνι προωθεί την αντικατάσταση του Ισραήλ με ένα διεθνικό κράτος στο Ισραήλ-Παλαιστίνη και υποστηρίζει το κίνημα BDS (Boycott, Divestment and Sanctions).

σσ.
Το BDS είναι ένα μη βίαιο κίνημα υπό την ηγεσία των Παλαιστινίων, που προωθεί μποϊκοτάζ, εκποιήσεις και οικονομικές κυρώσεις κατά του Ισραήλ. Στόχος του να πιέσει το Ισραήλ να εκπληρώσει αυτό που το κίνημα περιγράφει ως «υποχρεώσεις του Ισραήλ σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο», που ορίζεται ως αποχώρηση από τα κατεχόμενα εδάφη, άρση του διαχωριστικού φραγμού στη Δυτική Όχθη, πλήρης ισότητα για τους Αραβοπαλαιστίνιους πολίτες του Ισραήλ» και «σεβασμό, προστασία και προώθηση των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων προσφύγων να επιστρέψουν στα σπίτια και τις περιουσίες τους». Το κίνημα οργανώνεται και συντονίζεται από την Παλαιστινιακή Εθνική Επιτροπή BDS και έχει διαμορφωθεί σύμφωνα με το Κίνημα κατά του Απαρτχάιντ. Οι υποστηρικτές του το περιγράφουν ως ένα κίνημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και συγκρίνουν τα δεινά των Παλαιστινίων με αυτά των μαύρων Νοτιοαφρικανών της εποχής του απαρτχάιντ. Διαμαρτυρίες και συνέδρια για την υποστήριξη του κινήματος έχουν πραγματοποιηθεί σε πολλές χώρες. Η μασκότ του, που εμφανίζεται στο λογότυπό του, είναι η Χαντάλα, σύμβολο της παλαιστινιακής ταυτότητας και του δικαιώματος επιστροφής. Μερικοί κατηγορούν το κίνημα για αντισημιτισμό, μια κατηγορία που το ίδιο αρνείται, αποκαλώντας το «προσπάθεια να συγχέει τον αντισημιτισμό με τον αντισιωνισμό». Το ισραηλινό λόμπι στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει καταστήσει την αντίθεση με το BDS μια από τις κορυφαίες προτεραιότητές του. Από το 2015, η ισραηλινή κυβέρνηση έχει ξοδέψει εκατομμύρια δολάρια για να προωθήσει την άποψη ότι το BDS είναι αντισημιτικό και να απαγορευτεί νομικά σε ξένες χώρες. Πολλές χώρες και η πλειοψηφία των πολιτειών των ΗΠΑ έχουν περάσει νόμους κατά του BDS.
Χαντάλα: Ο χαρακτήρας δημιουργήθηκε το 1969 από τον πολιτικό σκιτσογράφο Naji al-Ali και πήρε για πρώτη φορά τη σημερινή του μορφή το 1973. Η Handala έγινε η υπογραφή των κινουμένων σχεδίων του Naji al-Ali και παραμένει ένα εμβληματικό σύμβολο. Ο χαρακτήρας έχει περιγραφεί ως «απεικονίζοντας τον πόλεμο, την αντίσταση και την παλαιστινιακή ταυτότητα με εκπληκτική σαφήνεια» (;;)

Το όνομα προέρχεται από αραβική λέξη για τον κολοκύνθο (ḥanẓal), ένα ιθαγενές πολυετές φυτό που φέρει πικρούς καρπούς, μεγαλώνει ξανά όταν κόβεται και έχει βαθιές ρίζες.

Ο αντίκτυπος του Handala συνεχίστηκε τις δεκαετίες μετά τη δολοφονία του al-Ali το 1987 και σήμερα ο χαρακτήρας παραμένει ευρέως δημοφιλής και βρίσκεται σε πολλούς τοίχους και κτίρια σε όλη τη Δυτική Όχθη (ιδίως ως τέχνη γκράφιτι του Τείχους της Δυτικής Όχθης), στη Γάζα και σε άλλους παλαιστινιακούς προσφυγικούς καταυλισμούς και ως δημοφιλές τατουάζ και κοσμήματα μοτίβο. Έχει επίσης χρησιμοποιηθεί από άλλα κινήματα το Ιρανικό Πράσινο Κίνημα.

Ξαναγυρνώντας στον Udi Aloni: «Σκηνοθέτης ταινιών μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, συγγραφέας, άνθρωπος του θεάτρου, καθηγητής, εικαστικός καλλιτέχνης, πολιτικός ακτιβιστής, από τους πιο γνωστούς διανοούμενους στη χώρα του, ένα ελεύθερο πνεύμα και μια ελεύθερη φωνή, μια φωνή αλληλεγγύης και υποστήριξης για την Παλαιστίνη που φανατικά και με πάθος υπερασπίζεται το δικαίωμα των Παλαιστινίων να αντιστέκονται στο ισραηλινό απαρτχάιντ και την κατοχή»__ «Όσο αγαπώ τον ένα, τόσο περισσότερο αγαπώ τον άλλο. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου χωρίς την Παλαιστίνη» _«Σε μια εποχή αδυναμίας και σύγχυσης, όπου η δεξιά πτέρυγα οικειοποιείται τον λόγο μας για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η πολιτική ορθότητα και οι πολιτικές ταυτότητας είναι ζωτικής σημασίας»

Γεννήθηκε το 1959 και μετά από μια εικαστική διαδρομή το 1996 άρχισε να γυρίζει ταινίες πολλές από τις οποίες προβλήθηκαν σε διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου. Το Forgiveness πήρε το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Γούντστοκ το 2006 και περιγράφηκε από τον Σλαβόι Ζίζεκ ως «ίσως η πιο όμορφη, δυνατή και σημαντική ταινία που έχει γυριστεί ποτέ για τις τραγωδίες της περιοχής». Κατηγορεί το σημερινό ισραηλινό κράτος του απαρτχάιντ ότι «κατά κάποιο τρόπο ήταν πιο σκληρό – απαρτχάιντ, στο Ισραήλ» από ό,τι στη Νότια Αφρική, επειδή «όλο το δικαστικό σύστημα αποκρύπτει και ξεπλένει την πρακτική του απαρτχάιντ υπό την ηγεσία της κυβέρνησης.» Ο Αλόνι έχει περιγράψει την ιδεολογία και τις ενέργειες του κράτους του Ισραήλ ως ρατσιστικές και ζήτησε να αντικατασταθεί αυτό που αποκαλεί την ιδεολογία μιας ψευδούς «εβραϊκής δημοκρατίας» με ένα «διεθνικό κράτος για όλους από τον ποταμό Ιορδάνη στη Μεσόγειο». Υποστηρίζει το κίνημα BDS επειδή ισχυρίζεται ότι είναι ένα μέσο για ισότιμο διάλογο και δημιουργεί ένα χώρο για μη βίαιη αντίσταση. Θεωρεί τους Παλαιστίνιους ως "αδελφό... με τον οποίο μοιράζομαι μια κοινή ταυτότητα" και πιστεύει ότι η πίστη τόσο στον ισραηλινό λαό όσο και στον παλαιστινιακό είναι ένα και το αυτό. Το σύνθημα «Από το Ποτάμι στη Θάλασσα όλοι οι άνθρωποι πρέπει να είναι ελεύθεροι» εμφανίζεται στον ιστότοπο του _σσ. σήμερα μέσω ΜΚΔ  _instagram __facebook.
Είναι μέλος ΔΣ (συμβουλευτικό) της Jewish Voice for Peace, μιας αμερικανικής οργάνωσης που λέει ότι «επιδιώκει τον τερματισμό της ισραηλινής κατοχής της Δυτικής Όχθης, της Λωρίδας της Γάζας και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ» και για την οποία οι επικριτές λένε ότι «συγκεντρώνει την εβραϊκή αντίθεση και εργάζεται για να υπονομεύσει τη δημόσια υποστήριξη προς το Ισραήλ».

Το 1996, ο Aloni άρχισε να γυρίζει ταινίες. Το ντοκιμαντέρ του, «Local angel» (2002), και η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του, «Συγχώρεση» (2006), αποτελούν τις δικές του ερμηνείες της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης που έχουν προκαλέσει αντιδράσεις στη Μέση Ανατολή και διεθνώς. Σκηνοθέτησε επίσης το Κασμίρ: «Journey to freedom» (2008), ένα ντοκιμαντέρ για το _μη βίαιο πάντα κίνημα για την απελευθέρωση και την ελευθερία στα Τζαμού και Κασμίρ, το οποίο άνοιξε σε Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.

Άλλες ταινίες του είναι το «Left» (1996) και το «Art/Violence» (2013), καθώς και το «Innocent criminals» (2004), ένα μουσικό βίντεο με τους DAM (παλαιστινιακό ραπ συγκρότημα). Ο Aloni σκηνοθέτησε και έκανε την παραγωγή της ταινίας «Junction 48», την οποία συνυπογράφει ο Oren Moverman και ο πρωταγωνιστής της Tamer Nafar. Ο Aloni ήταν ο επικεφαλής του κινηματογράφου στο Θέατρο Ελευθερίας, του προσφυγικού καταυλισμού της Τζενίν. Μετά τη δολοφονία του Juliano Mer Khamis, ιδρυτή και επικεφαλής του Θεάτρου Ελευθερίας, το 2011, ο Aloni σκηνοθέτησε μια αραβική διασκευή του έργου «Περιμένοντας τον Γκοντό» με τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του Θεάτρου Ελευθερίας, μια παραγωγή που περιόδευσε στη Νέα Υόρκη.

Συγχώρεση: Το γεγονός

Στις 9 Απριλίου 1948, μια εβραϊκή πολιτοφυλακή μπήκε στο παλαιστινιακό χωριό Ντέιρ Γιασίν και σκότωσε πάνω από 100 χωρικούς. Αμέσως μετά, ένα ψυχιατρείο χτίστηκε πάνω στα ερείπια. Οι πρώτοι ασθενείς που νοσηλεύτηκαν ήταν επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος. Ένας θρύλος λέει ότι μέχρι σήμερα, οι επιζώντες επικοινωνούν με τα φαντάσματα του χωριού. Με αφορμή αυτό το γεγονός γράφτηκε το σενάριο από τον σκηνοθέτη και τον Paul Hond. Είναι εμφανής _λένε «η θέληση των δημιουργών να αναδείξουν τα τραγικά γεγονότα και τις επιπτώσεις τους και στις δύο μεριές εμβαθύνοντας στο ψυχικό τοπίο που αυτές οι βίαιες ενέργειες έχουν βαθιά τραυματίσει τους ανθρώπους που έχουν εμπλακεί, είτε είναι Ισραηλινοί είτε είναι Παλαιστίνιοι».

ΣΥΓΧΩΡΕΣΗ_Forgiveness/Mechilot

·         Σκηνοθεσία: Udi Aloni

·         Σενάριο: Udi Aloni, Paul Hond

·         Φωτογραφία: Amnon Zlayet 

·         Μοντάζ: Galia Moors 

·         Ήχος: Michael Gassert, Oren Raviv,  Daniel Shitrit 

·         Σκηνικά: Jimena Azula 

·         Κοστούμια: Amanda Ford 

·         Παραγωγοί: Micky Rabinovitz,  David Silber, Lemore Syvan  

·         Ηθοποιοί: Itay Tiran (Ντέιβιντ), Clara Khoury (Λίλα), Moni Moshonov (Μουσελμάν), Makram Khoury (Δρ. Ισαάκ Σεμέχ), Tamara Mansour (μικρό κορίτσι, φάντασμα), Ruba Blal (Ναβάλ), Michael Sarne (Ένρι Άντλερ)

·         Χώρα παραγωγής: ΗΠΑ, Ισραήλ

·         Γλώσσα: αγγλικά, εβραϊκά, αραβικά

·         Έτος παραγωγής: 2006

·         Διάρκεια: 97΄

·         Εταιρεία διανομής: New Star

·         Ημερομηνία εξόδου στις αίθουσες: 23/1/2025

Λίγο πριν έρθει στην Ελλάδα, για να παρουσιάσει το σύνολο του έργου του, καλεσμένος της New Star και της Ταινιοθήκης της Ελλάδας στο STUDIO new star art cinema, ο Udi Aloni  μίλησε για την Τέχνη, τη μνήμη, τα «φαντάσματα» και το ανήκειν.

Είναι αλήθεια πως ξεκινήσατε την καριέρα σας ως ζωγράφος;

Όχι ακριβώς. Η πρώτη μου δουλειά ήταν ως μαέστρος στην Κινηματογραφική Σκηνή του Τελ Αβίβ. Υποθέτω ότι ενορχήστρωνα όνειρα στη μεγάλη οθόνη πολύ πριν πιάσω το πινέλο.

Το πρώτο σας έργο ζωγραφικής τι ήταν;

Το πρώτο πράγμα που «δημιούργησα» ήταν ένα πολύ ακατάστατο γλυπτό από γύψο – μια εκφραστική διαιρεμένη φιγούρα που χόρευε.

Αν κάνατε γκράφιτι σήμερα, τι θα ήταν αυτό;

Πιθανόν κάτι σύντομο και αινιγματικό: «Τι περιμένεις ακόμα;». Ή ίσως: «Ο Θεός είναι νεκρός, και ούτε εγώ αισθάνομαι καλά» (κλεμμένο από τον Ζίζεκ).

Τι θα θέλατε να γράψετε στον τοίχο; Και ποιο τοίχο;

«Σπάστε αυτόν τον τοίχο». Πού; Σε κάθε τείχος που δεν θα έπρεπε να υπάρχει, ξεκινώντας από αυτό που έχτισε το ισραηλινό καθεστώς απαρτχάιντ στη Δυτική Όχθη.

Ποιο είναι το αγαπημένο σας σλόγκαν;

«Από το ποτάμι μέχρι τη θάλασσα, όλοι οι άνθρωποι πρέπει να είναι ίσοι και ελεύθεροι». Αλλά τα συνθήματα είναι κενά χωρίς τη σωστή δράση. Ίσως, εκφράζοντας την ευαλωτότητα μας, θα έλεγα: «Βοηθήστε με να βγάλω τη νύχτα».

Μπορεί να γίνει ποτέ πράξη το σύνθημα για την ισότητα και την ελευθερία; Ή είναι απλά μια ουτοπία;

Οι ουτοπίες είναι σχεδιαγράμματα για την πραγματικότητα. Ένα από τα συνθήματά μου, ελπίζω, να μπορεί να πλησιάσει πιο κοντά στην πραγματικότητα.

Είναι δυνατόν να απαλλαγούμε από τα «φαντάσματα»;

Χρησιμοποιώ σκόπιμα τη λέξη «φάντασμα» επειδή το βιβλίο μου, «Τι θέλει ένας Εβραίος;», έχει τον υπότιτλο «Για το φάντασμα του δι-εθνικισμού». Αναφέρεται επίσης στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο. Τα φαντάσματα δεν είναι πάντα κακά -μπορεί να είναι όνειρα που συνθλίβονται από την εξουσία. Αλλά μας θυμίζουν επίσης τα λάθη μας και μας εξαναγκάζουν να καθαρίσουμε τα χάλια μας..

Μπορεί και να βοηθάει να τα θυμόμαστε;

Δεν πρέπει να ξεχνάμε τους δαίμονες. Το να τους ξεχνάμε τους κάνει μόνο πιο θυμωμένους. Η μνήμη είναι μια πράξη εξέγερσης ενάντια στη διαγραφή.

Έχετε πει: Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου χωρίς την Παλαιστίνη. Η ισραηλινή μου «ταυτότητα» είναι η αλληλεγγύη μου στην Παλαιστίνη».

Ακριβώς. Η ταυτότητά μου είναι συνδεδεμένη με την αλληλεγγύη μου. Ο,τιδήποτε άλλο θα ήταν προδοσία.

Και «Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω την κόρη μου και να νιώθω ότι της μεταφέρω τις αξίες του ανθρωπιστικού Ιουδαϊσμού που μου δίδαξαν η μητέρα μου και οι παππούδες μου;»

Θυμίζοντάς της την καρδιά του Ιουδαϊσμού – τη δέσμευσή του να υπερασπίζεται τους καταπιεσμένους. Διδάσκοντάς την για την πλούσια κληρονομιά της γερμανικής εβραϊκής φιλοσοφίας και θεολογίας, που διαγράφηκε από τους Ναζί και, με έναν αλλόκοτο τρόπο, καταστέλλεται και πάλι σήμερα από εκείνους που υπερασπίζονται το φασιστικό μοντέλο μιας εβραϊκής ταυτότητας που δημιούργησε το Ισραήλ.

Αναρωτιέμαι αν στο Ισραήλ είστε ευπρόσδεκτος;

Είμαι ακόμα τόσο προνομιούχος σε σύγκριση με όσα υπομένουν οι Παλαιστίνιοι σύντροφοί μου.

Όταν βλέπετε όλη αυτή την υποστήριξη, την αλληλεγγύη για την Παλαιστίνη, αισθάνεστε κάποιο είδος ενοχής;

Γιατί θα έπρεπε να αισθάνομαι ενοχές; Η Παλαιστίνη έχει γίνει ένα παγκόσμιο σύμβολο αλληλεγγύης. Η υποστήριξή της είναι η μόνη αξιοπρεπής εβραϊκή πράξη που μπορεί να κάνει κανείς αυτές τις μέρες.

Ζείτε μόνιμα στο Βερολίνο;

Δεν είμαι σίγουρος – κάπου ανάμεσα στο Βερολίνο και το Μπρούκλιν και ίσως στην Αθήνα μια μέρα.

Η Αμερική μετά τις εκλογές – είναι ένα μέρος για εσάς;

Μετά τον Τραμπ, η Αμερική μοιάζει με ένα πυρετώδες όνειρο με κακό σενάριο. Αλλά η απελπισία μπορεί να είναι το τέλειο μέρος για να ξεκινήσεις να φαντάζεσαι κάτι καινούργιο -όπως μια κανονική επανεγγραφή.

Πόσο εύκολο είναι να συγχωρείς;

Η συγχώρεση δεν είναι εύκολη, ειδικά όταν συνειδητοποιείς ότι η εβραϊκή λέξη σημαίνει επίσης «υπόγεια σήραγγα». Δεν συγχωρείς με το να αφήσεις κάτι να περάσει- συγχωρείς σκάβοντας βαθιά.

Το να ξεχάσουμε ή να συγχωρέσουμε είναι τελικά το πιο σημαντικό;

Να ξεχάσουμε όχι. Να συγχωρέσουμε ίσως.- αν η συγχώρεση συνοδεύεται από υπευθυνότητα.

Λέτε ότι βλέπετε τους Παλαιστίνιους ως αδέλφια με τους οποίους μοιράζεστε μια κοινή ταυτότητα. Είστε η εξαίρεση;

Ίσως. Πιθανόν.

Τι είναι η «ταυτότητα» για εσάς;

Δεν μπορώ να έχω μια σύντομη απάντηση σε αυτό. Ελάτε να δείτε τις ταινίες μου. Νομίζω ότι κάποιες απαντήσεις -και κάποιες καλές ερωτήσεις- κρύβονται εκεί.