Αλέκος Φασιανός

Ο καταξιωμένος στην Ελλάδα και διεθνώς ζωγράφος μας γεννήθηκε στην Αθήνα, 13-Δεκ-1935  και “έφυγε” 16 Ιανουαρίου 2022. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Πλάκα, στο Παγκράτι, στην Πλατεία Βάθη και στη Ζήλιστα Ναυπακτίας όπου πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της κατοχής λόγω της καταγωγής του. Μεταπολεμικά έζησε για λίγο καιρό στη Λιβαδειά όπου δίδασκε η μητέρα του. Στα μαθητικά του χρόνια στην Αθήνα γνώρισε τον Λευτέρη Παπαδόπουλο και τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, αργότερα σπούδασε βιολί στο Ωδείο Αθηνών και μετά ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το διάστημα 1956-1960 στο εργαστήριο του Γιάννη Μόραλη παρακολουθώντας και μαθήματα του Γιάννη Τσαρούχη, ο οποίος είχε καθοριστική επιρροή στο έργο του καλλιτέχνη. Το διάστημα των σπουδών του πραγματοποιεί την παρθενική του συμμετοχή σε εκθέσεις, συνεργάζεται με τον Τσαρούχη, τον Μίνω Αργυράκη και τον αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη και διευρύνει τον κύκλο των γνωριμιών του που περιλαμβάνει τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Τάκη Σινόπουλο, τον Ανδρέα Εµπειρίκο, τον Κώστα Ταχτσή, την Ελένη Βακαλό κ.α.

Στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα λιθογραφίας και χαρακτικές τέχνες στην École des beaux-arts του Παρισιού, με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης (1960-1963) στα εργαστήρια των Pierre-Eugène Clairin και Georges Dayez. Το 1966 πραγματοποίησε την πρώτη του έκθεση στο Παρίσι. Η επιτυχία της οδήγησε στη μακρά παρουσία του ζωγράφου στα καλλιτεχνικά δρώμενα της Γαλλίας που κράτησε για πέντε δεκαετίες. Στη Γαλλία o Φασιανός συνεργάστηκε ποικιλοτρόπως με τους λογοτέχνες Ζαν-Μαρί Ντρο, Πιερ Σέγκερς και Μπερνάρ Χάερμπραντ, τον φωτογράφο και γκαλερίστα Πωλ Φακέτι και με τις εκδόσεις «Fata Morgana» μετά από εισήγηση του Λουί Αραγκόν. Τη δεκαετία του ’70 συμμετέχει στις Μπιενάλε της Βενετίας και του Σάο Πάολο, επεκτείνει τις συνεργασίες του και εκθέτει σε Νέα Υόρκη, Μιλάνο, Γενεύη, Τόκυο κ.α. Την επόμενη δεκαετία συμμετέχει σε σημαντικές εκθέσεις όπως της FIAC του 1984 και στη Μπιενάλε Γραφιστικής του Μπάντεν – Μπάντεν (1985) και αρχίζουν να διοργανώνονται αναδρομικές εκθέσεις αφιερωμένες στο έργο του.
Ο Φασιανός συνεχίζει και τα επόμενα χρόνια την καλλιτεχνική του παραγωγή παράλληλα με τις συνεχείς βραβεύσεις και τη διεξαγωγή αναδρομικών εκθέσεων. Το 2000 φιλοτέχνησε έργα για το Σταθμό Μεταξουργείου του Μετρό της Αθήνας. Μετά το 2002 είχε ως βάση του την Αθήνα. Παρέμεινε ενεργός στα καλλιτεχνικά δρώμενα μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Για το σύνολο της δουλειάς του έχουν γυριστεί τέσσερις ταινίες για την ελληνική και τη γαλλική τηλεόραση, ενώ κυκλοφορούν μονογραφίες που αναφέρονται στην εικαστική παραγωγή του.

Από το 1959, χρονιά της πρώτης ατομικής του παρουσίασης στην Αθήνα, πραγματοποίησε περισσότερες από εβδομήντα ατομικές εκθέσεις εντός και εκτός Ελλάδας. Συμμετείχε επανειλημμένα σε ομαδικές εκθέσεις και γνωστές διεθνείς διοργανώσεις ανά την υφήλιο. Ο Φασιανός ασχολήθηκε επίσης με τη χαρακτική, το σχεδιασμό αφισών και κοσμημάτων καθώς και την αρχιτεκτονική, τον σχεδιασμό επίπλων, την κεραμική. Συμμετείχε με τις ιδιότητες του σκηνογράφου και του ενδυματολόγου σε παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου (Αμερική του Κάφκα, 1975, Ελένη του Ευριπίδη, 1976, Όρνιθες του Αριστοφάνη, 1978 κ.ά.), του ΚΘΒΕ, της ΕΛΣ κ.ά. Συνεργάστηκε με σκηνοθέτες όπως ο Κάρολος Κουν, ο Αλέξης Σολομός και ο Γιώργος Μεσσάλας. Ανέλαβε την εικονογράφηση αρκετών βιβλίων, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, γνωστών ποιητών και συγγραφέων καθώς και εξώφυλλα μουσικών δίσκων. Έχει επίσης εκδώσει και δικά του άρθρα και βιβλία (πεζά και ποιητικά): π.χ. Αχ! Βαχ!(1974), Ιστορίες μιας πόλεως (1975), Ψάρια Κέας (1989), Περιπλανώμενα (1997), Ο μύθος της γειτονιάς μου (2002).

Τα ζωγραφικά έργα του χαρακτηρίζονται από την αμεσότητα και την αποφυγή της τυποποίησης. Το χαρακτηριστικό ύφος του διαμορφώνεται στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Τρία βασικά θέματα έμειναν αναλλοίωτα στη διάρκεια της πορείας του: ο άνθρωπος (κυρίως με τις μορφές του ποδηλάτη ή του καπνιστή), η φύση και το περιβάλλον. Η σπουδή του ελληνικού πολιτισμού και η ενασχόληση με τις γραφικές τέχνες και τη χαρακτική επηρέασαν και το ζωγραφικό του έργο.

Έργα του βρίσκονται σε πινακοθήκες, μουσεία και ιδιωτικές συλλογές ανά την υφήλιο (Εθνική Πινακοθήκη, Πινακοθήκη Αβέρωφ, Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Mobilier National, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Παρισιού, Centre Pompidou, Fondation Maeght κλπ).

Όλα τα έργα του

Για την προσφορά του στις Τέχνες τιμήθηκε από το ελληνικό και το γαλλικό κράτος, την Ακαδημία Αθηνών και άλλους φορείς. Έλαβε τον Ταξιάρχη του Τάγµατος του Φοίνικος της Ελληνικής Δημοκρατίας, τα αξιώματα του Ιππότη, Αξιωματικού και Διοικητή της τάξης των Γραμμάτων και Τεχνών, όπως και παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας. Τιμήθηκε ακόμα από την Ακαδημία Αθηνών και την Kρατική Aκαδημία Kαλών Tεχνών της Pωσίας.

Περισσότερα