“Αγαπητοί σύντροφοι!” του Αντρέι Κοντσαλόφσκι: η ασπρόμαυρη αντικομουνιστική ταινία που παραπέμπει παραπλανητικά στους κλασικούς του σοβιετικού κινηματογράφου

(εκ βαθέων)
“Τρέχει” και πάλι αυτές τις μέρες στη χώρα μας η βραβευμένη (14 βραβεία -μεταξύ άλλων ειδικό βραβείο Φεστιβάλ Βενετίας 2020 +37 υποψηφιότητες) ταινία του Αντρέι Κοντσαλόφσκι «Αγαπητοί σύντροφοι!», κατά δήλωση “αφιερωμένη στα γεγονότα της 1ης–3ης Ιουνίου 1962 στο Novocherkassk - απεργία εργατών και εκτέλεση διαδηλωτών στην πλατεία της πόλης”.

Η κα­θα­ρή τέχνη
με τα “ωραία, ανώ­φε­λα που­λιά”
για τις “σκά­λες των αιώ­νων”

Το ΄φερε η κουβέντα πάλι προχτές βράδυ –μεταξύ τυρού και αχλαδιού …τι “τυρού” δλδ… –περιδρομιάσαμε κυριολεκτικά … η τάξις η μεσαία | είναι η καλλιτέρα | πελάτις συνεπής | δια την κατανάλωσιν | η πιο προσφοροτέρα –όπως τραγούδαγε ο Λουκιανός σε στίχους Γιάννη Νεγρεπόντη (1971, από εκείνα που τελικά κόπηκαν και δεν συμπεριελήφθησαν στον δίσκο «Μικροαστικά»):
Η παλιά μας –“από πάντα” εκλεκτή φίλη Στ. Π., κάποτε μαχητική συντρόφισσα του κλάδου υγείας και νυν (σημεία των καιρών) …κατά των απανταχού “ξύλινων γλωσσών” –αν και δεν ήξερε την ταινία τάχτηκε αναφανδόν υπέρ, διότι «αν κάτι “αισθητικά” είναι ωραίο, είναι έτσι αντικειμενικά», δηλώνοντας κιόλας πως την βρίσκει αντίθετη η στρατευμένη τέχνη.

Oι ανα­λύ­σεις –γνωστό, ακο­λου­θούν την αστι­κή πε­πα­τη­μέ­νη της «καθαρής» – «ελεύ­θε­ρης» (βλ ατα­ξι­κής) θε­ώ­ρη­σης της επι­στή­μης και της τέ­χνης –στην πε­ρί­πτω­σή μας της 7^ης, που όταν τολμά να θίξει την ιε­ρό­τη­τα του εκ­με­ταλ­λευ­τι­κού συ­στή­μα­τος και μά­λι­στα κα­λώ­ντας σε ανα­τρο­πή του, τότε «μιαρά δε­σμευ­μέ­νη» είναι μόνο για «το πυρ το αιώ­νιον και το σκό­τος το εξώ­τε­ρον».

Αλλά υπάρ­χει κα­θα­ρή τέχνη; Ακόμη και οι δη­μιουρ­γοί που απο­κλεί­ουν από το έργο τους τα κοινωνικο-πο­λι­τι­κά θέ­μα­τα και φτιά­χνουν «ωραία, ανώ­φε­λα που­λιά» για τις «σκά­λες των αιώ­νων» όπως έγρα­φε ο Ρί­τσος – παίρ­νουν στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα θέση.
Ηθε­λη­μέ­να ή αθέ­λη­τα εκ­φρά­ζουν σκο­πι­μό­τη­τα, καθώς συμ­βάλ­λουν στην καλ­λιέρ­γεια της κοι­νω­νι­κής πα­θη­τι­κό­τη­τας και της αδρά­νειας απέ­να­ντι στην τα­ξι­κή βία και κα­τα­πί­ε­ση, κάτι που δίχως άλλο είναι πολύ βο­λι­κό για την αστι­κή εξου­σία.
Πάνω σ’ αυτό το θέμα ο Γιάν­νης Ρί­τσος έλεγε χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά:
«Η τέχνη είναι πάντα κοι­νω­νι­κή λει­τουρ­γία. Οι στρα­τευ­μέ­νοι της απο­στρά­τευ­σης, εκεί­νοι που κά­νουν απο­λί­τι­κη τέχνη στην ουσία κά­νουν πο­λι­τι­κή, δη­λα­δή τεί­νουν να απο­φύ­γουν μια πολιτική θέση και να συμ­βου­λέ­ψουν και τους άλ­λους να αδρα­νή­σουν».
Ο δε Μπρε­χτ έγρα­φε με το γνω­στό λιτό, κοφτό στιλ του ότι οι αστρά­τευ­τοι, είναι στρα­τευ­μέ­νοι στην άρ­χου­σα τάξη.

Επο­μέ­νως, έτσι ή αλ­λιώς η τέχνη έχει τα­ξι­κό­τη­τα, που μπο­ρεί να μην εκ­δη­λώ­νε­ται με την ανοι­χτή τοπο­θέ­τη­ση υπέρ της μιας ή της άλλης κοι­νω­νι­κής τάξης, εκ­φρά­ζε­ται όμως τε­λι­κά στο καλ­λι­τε­χνι­κό έργο.
Όπως δεν υπάρ­χει στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα απο­λί­τι­κος, αστρά­τευ­τος άν­θρω­πος – εκεί­νος που ισχυρί­ζε­ται πως δεν ασχο­λεί­ται με την πο­λι­τι­κή για να μην «κα­πε­λω­θεί», είναι αυτός που φορά και το με­γα­λύ­τε­ρο «κα­πέ­λο» – έτσι δεν υπάρ­χει και αστρά­τευ­τη τέχνη.

Σοβιετικός κινηματογράφος & καπιταλιστική παλινόρθωση

Η 7^η τέχνη στην ΕΣΣΔ «γεννήθηκε» στις 27-Αυγ-1919, τη μέρα που ο Λένιν υπέγραψε το ιστορικό διάταγμα για την εθνικοποίηση του παλιού τσαρικού κινηματογράφου.
Στη Μόσχα ιδρύεται η πρώτη κρατική σχολή κινηματογράφου στον κόσμο.
Η νεαρή σοβιετική εξουσία αποδίδει στον κινηματογράφο το χαρακτηρισμό «η πιο σημαντική απ’ όλες τις τέχνες», καθώς θεωρήθηκε ως ένα ζωτικό εργαλείο της Επανάστασης στον αγώνα για τη διαπαιδαγώγηση του νέου ανθρώπου, κάτι που είχε τονίσει και ο ίδιος ο Λένιν.
«Από σήμερα, μαζί με την κατάλυση του τσαρικού καθεστώτος, καταργείται η ύπαρξη της Τέχνης στις αποθήκες και τα ντοκ του ανθρώπινου πνεύματος […]
Οι πίνακες να απλωθούν από σπίτι σε σπίτι, πάνω από τους δρόμους και τις πλατείες, σαν ουράνια τόξα από πολύτιμους λίθους, για να χαροποιούν και να εξευγενίζουν το βλέμμα του διαβάτη […]

Ο Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι ο οργισμένος βάρδος της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής επανάστασης συμπυκνώνοντας το πνεύμα της εποχής σημείωνε: «Από σήμερα, μαζί με την κατάλυση του τσαρικού καθεστώτος, καταργείται η ύπαρξη της τέχνης στις αποθήκες και τα ντοκ του ανθρώπινου πνεύματος [...]
Οι πίνακες να απλωθούν από σπίτι σε σπίτι, πάνω από τους δρόμους και τις πλατείες, σαν ουράνια τόξα από πολύτιμους λίθους, για να χαροποιούν και να εξευγενίζουν το βλέμμα του διαβάτη [...]

Φανταστείτε μια τέχνη που απελευθερώνεται. Βγαίνει από τα μουσεία, τις γκαλερί, τα ωδεία, τα βασιλικά θέατρα και εισβάλλει στη ζωή και την καθημερινότητα.
Στολίζει τους τοίχους της πόλης, τα τραμ, τα ρούχα μας.
Απευθύνεται σε όλους, προκαλεί τους πάντες, ζητάει απ’τον καθένα να πάρει μέρος, να γίνει κομμάτι αυτής της δημιουργικής έκρηξης.
Η μεγάλη σοβιετική σοσιαλιστική επανάσταση, ανάμεσα σε όλα τα άλλα, έφερε στο προσκήνιο μια τέτοια τέχνη.
Προσιτή σε όλους, προσβάσιμη από όλους, γεμάτη θάρρος, θράσος και αυθάδεια απέναντι στο παλιό, το σάπιο, το κατεστημένο.

Τα χρόνια της επανάστασης, οι ρώσοι καλλιτέχνες προσπαθούν να συνδέσουν την τέχνη με τη ζωή.
Είτε χρησιμοποιώντας τις τεχνικές και τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένα τα κτίρια, τα αυτοκίνητα, οι σιδηρόδρομοι, όλα τα επιτεύγματα που αντανακλούν τη δύναμη του νέου σοβιετικού ανθρώπου.
Είτε βάζοντας την τέχνη παντού, στα λεωφορεία και στα τραμ, στα εργοστάσια, στους τοίχους των κτιρίων.

Ο Λένιν πήρε μέτρα που θα ευνοούσαν την ανάπτυξη του κινηματογράφου αλλά και θα τον έθεταν σαφώς κάτω από το έλεγχο του σοσιαλιστικού κράτους.
Το Διάταγμα για την εθνικοποίηση του κινηματογράφου, το 1919, τον απαλλάσσει από τις αυστηρές εμπορικές εξαρτήσεις του και διαμορφώνει συνθήκες, που επιτρέπουν την είσοδο των ρευμάτων της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας στη νεαρή και ακόμη ανεξερεύνητη ως προς τα εκφραστικά της μέσα “7η τέχνη”.
Με τις ανα­τρο­πές και την κα­πι­τα­λι­στι­κή πα­λι­νόρ­θω­ση, πα­ρα­σύρ­θη­κε στην λη­σμο­νιά και η κι­νη­μα­το­γρα­φι­κή ιστο­ρία της Ε.Σ.Σ.Δ που υπήρ­ξε επι­βλη­τι­κή, και πρω­το­πο­ρια­κή για την πα­γκό­σμια εξέ­λι­ξη της τέ­χνης των κι­νού­με­νων ει­κό­νων. 

Για σας ο κινηματογράφος είναι ένα θέαμα.
Για μένα είναι σχεδόν η αντίληψη του κόσμου.
Ο κινηματογράφος είναι φορέας της κίνησης.
Ο κινηματογράφος είναι τόλμη.
Ο κινηματογράφος διαδίδει ιδέες.
Αλλά ο κινηματογράφος είναι άρρωστος.
Ο καπιταλισμός του έριξε στα μάτια χρυσόσκονη.
Επιτήδειοι επιχειρηματίες τον στέλνουν στους δρόμους.
Ο κομμουνισμός πρέπει να διαφυλάξει τον κινηματογράφο από τα χέρια των κερδοσκόπων.
Διαφορετικά θα έχουμε ή κλακέτες Αμερικανικής εισαγωγής ή τα αιώνια δακρυσμένα μάτια του Μοζούκιν.
Τι βαρετά πράγματα και τα δύο, μα περισσότερο το δεύτερο…
                                                     (Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι)

Πικάσο: τον πίνακα εσείς τον κάνατε; - Όχι, Εσείς!

(συνειρμικά 1.)
Όταν ο Πικάσο πληροφορήθηκε την καταστροφή κωμόπολης Guernica θέλησε να καταδικάσει το έγκλημα και να διαμαρτυρηθεί με το δικό του τρόπο, ζωγράφισε τον παγκοσμίως γνωστό ομώνυμο πίνακα, ο οποίος περιγράφει την απανθρωπιά, τη βιαιότητα και τη φρίκη του συγκεκριμένου πολέμου, αλλά και όλων των πολέμων.

Ο ταύρος αντιπροσωπεύει τη βία, τον φασισµό, τον πόλεµο, το σκοτάδι, ενώ το άλογο συμβολίζει τον λαό, που απεγνωσμένα φωνάζει ζητώντας βοήθεια (το άλογο παρουσιάζεται λογχισμένο). Το πιο φορτισμένο στοιχείο του πίνακα είναι η μορφή της γυναίκας, που βγαίνει από το παράθυρο, κρατώντας μια λάμπα πετρελαίου. Συμβολίζει το ρόλο της συνείδησης που έρχεται να φωτίσει αυτά που γίνονται τριγύρω.

Όλα τα υποκείμενα ενέχουν τη συμβολική του θύματος. Αν και οι δολοφόνοι δε «φαίνονται» στο έργο, «υπάρχουν» παντού.
Ο Πικάσο απέδωσε όλη την τραγικότητα του γεγονότος, χρησιμοποιώντας μαύρο, λευκό και γκρι.
Όταν οι ναζί κατέλαβαν το Παρίσι στην προσπάθειά τους να βρουν καλλιτεχνικούς θησαυρούς και να τους κατασχέσουν, προσήγαγαν τον Πικάσο και ένας φασίστας αξιωματικός τού έδειξε μια φωτογραφία του πίνακα και τον ρώτησε:
- Αυτόν τον πίνακα εσείς τον κάνατε;
O Πικάσο απάντησε: Όχι, Εσείς!

Η σφαγή στην Κορέα

(συνειρμικά 2.)
Αυτή η πολιτική εικόνα είναι η αντίδραση του Πικάσο στη σφαγή αμάχων από τον στρατό των ΗΠΑ και της Νότιας Κορέας τον Οκτώβρη-Δεκέμβρη του 1950. Εκείνες τις μέρες, περίπου 35.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στην περιοχή Sinchon.

Francisco Goya:
Η 3η Μαΐου 1808 στη Μαδρίτη,
"The Executions"«Οι εκτελέσεις»,
λάδι σε καμβά (1814)
Museo del Prado της Μαδρίτης

Όσον αφορά τη ζωγραφική του Φρανσίσκο Γκόγια, “3^η Μαΐου 1808”, που απεικονίζει τους πυροβολισμούς Ισπανών πολιτών από στρατιώτες του Ναπολέοντα, ο Πικάσο δουλεύει με τρόπο χαρακτηριστικό του όψιμου έργου του. Επικεντρώνει την προσοχή του θεατή σε ορισμένα σημεία: όλοι οι πυροβολισμοί είναι γυναίκες και παιδιά. στα χέρια των στρατιωτών – όχι τουφέκια, αλλά κάτι αφηρημένο που ορίζει την επιθετικότητα στο σύνολό της. κάποιος έχει ένα σπαθί στο χέρι του, συμβολίζοντας την ιστορικότητα του πολέμου. Τα πρόσωπα των στρατιωτών απλοποιούνται στην κατάσταση των μασκών και τα πρόσωπα εκείνων που προετοιμάζονται για θάνατο στρέφονται προς τον θεατή.

Αγαπητοί σύντροφοι! Απάντηση η σιωπή του κοινού

Δεν κρίναμε σκόπιμο –από άποψη, να δούμε την ταινία, τότε που βγήκε στις αίθουσες. Όμως την κατεβάσαμε –κατά παραγγελία (η Ιουλία είναι “μανούλα” σε κάτι τέτοια “πειρατικά” –εννοείται) και αφού την ξεχάσαμε στα αζήτητα, υπομείναμε κάποια στιγμή τα 121λ, αναγνωρίζοντας τις σκηνοθετικές ικανότητες του δημιουργού της -εν μέσω αρκετής “ιστορικής” φλυαρίας –με δυο λόγια, ούτε κρύο, ούτε ζέστη.    

Ο Αντρέι Κοντσαλόφσκι αναφερόμενος στο πώς αντέδρασε το κοινό που είδε την ταινία, είπε ότι μια από τις καλύτερες αντιδράσεις ήταν η σιωπή που κυρίευσε τους θεατές αφότου είδαν την ταινία. Νωρίτερα, αναφερόμενος στις –όχι λίγες αρνητικές κριτικές, είπε ότι σέβεται τη γνώμη των Ρώσων συναδέλφων του, εκφράζοντας τη βεβαιότητα πως αυτό έχει να κάνει με το ότι δεν γεννήθηκαν στη Σοβιετική Ένωση και δεν γνωρίζουν τι σημαίνει η (πρώην) Σοβιετική Ένωση.
Η Δύση «δεν γνωρίζει τι σημαίνει Σοβιετική Ένωση»: Ωστόσο, εξέφρασε την αμφιβολία του για το αν θα μπορεί το κοινό της Δύσης να συγκινηθεί από το θέμα της ταινίας, καθώς δεν γνωρίζει την ιστορία ΕΣΣΔ-Ρωσίας. «Δεν ξέρω είπε -ας ελπίσουμε ότι θα τους συγκινήσει», δήλωσε.

Ένας “απελπισμένος και φυσικός” Κοντσαλόφσκι κατά την κριτικό Yulia Shagelman, του συστημικού ΜΜΕ “ИД «Коммерсантъ»” σε μια ταινία που «αποδείχθηκε πολύ σοβιετική σε μορφή και εντελώς αντισοβιετική σε περιεχόμενο» και «στην αισθητική της λύση, το ασπρόμαυρο παραπέμπει παραπλανητικά στους κλασικούς του σοβιετικού κινηματογράφου».

Για να δούμε…
Ο Α. Κοντσαλόφσκι επιλέγει μια σχετικά άγνωστη ιστορία που «ήρθε στο φως» μετά τις ανατροπές, όταν επί Γιέλτσιν βρέθηκε μια αναφορά σε ένα αποχαρακτηρισμένο έγγραφο της ΕΣΣΔ, το οποίο αναφέρεται σε μια απεργία σε εργοστάσιο στην πόλη Νοβοτσερκάσκ, το 1962, η οποία καταστάλθηκε βίαια. Αν και δεν υπάρχουν αρκετές ιστορικές αναφορές για το γεγονός, ώστε να διασταυρωθεί τι ακριβώς έγινε και σε τι έκταση, εντούτοις αξιοποιείται πολύ συχνά από τη σημερινή καπιταλιστική κυβέρνηση της Ρωσίας, καθώς και από άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, για να επιτεθούν και να απαξιώσουν την Ιστορία της ΕΣΣΔ. Μάλιστα, έχει στηθεί και μνημείο, στο οποίο έχει απαθανατιστεί και ο σημερινός Πρόεδρος, Πούτιν, να αποτίει φόρο τιμής στα θύματα του «καθεστώτος».

Όπως αναφέρει ο «Ριζοσπάστης» -θυμίζουμε πως η ταινία ξαναβγήκε στον αέρα στη χώρα μας, αυτές τις μέρες με την ευκαιρία του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία (σσ. συνειρμικά κακή ΕΣΣΔ=κακός Πούτιν | καλοί όλοι οι άλλοι) «ο σκηνοθέτης δίνει για ακόμα μια φορά τα διαπιστευτήριά του στο σύστημα, αφηγούμενος με κάθε δυνατή λεπτομέρεια το πόσο καταπιεστικό, απολυταρχικό και εντέλει βαθιά υποκριτικό ήταν το σοβιετικό κράτος που δεν δίστασε να καταπνίξει μια εργατική απεργία σε αυτήν τη μικρή πόλη της Ρωσίας».

Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποίησε κάθε δυνατό αφηγηματικό μέσο ώστε να «εκπληρώσει» τον στόχο του. Η πείνα θερίζει, οι άνθρωποι φοβούνται, η γραφειοκρατία δεν είναι μόνο παρούσα αλλά και προνομιούχα, οι μυστικές υπηρεσίες βρίσκονται παντού και εκβιάζουν όποιον αρθρώσει μια διαφορετική λέξη, ο στρατός σε εντεταλμένη υπηρεσία πυροβολεί τους «ταραξίες» απεργούς, που μεγάλο ποσοστό τους ήταν πρόσφατα αποφυλακισμένοι για πολιτικούς λόγους, οι νεκροί θάβονται σε άγνωστους τάφους γειτονικών πόλεων.
Και ο κατάλογος δεν έχει τελειωμό. Οι νέοι ασφυκτιούν και θέλουν να φύγουν, οι ηλικιωμένοι θυμούνται τους «κακούς» μπολσεβίκους στα χρόνια του εμφυλίου και στρέφονται στον Θεό... Η κλειστοφοβική και παρακμιακή ατμόσφαιρα υποστηρίζεται ακόμα πιο πολύ από τη στάση των ίδιων των πρωταγωνιστών του έργου, που επιλέγουν, θα έλεγε κανείς, συνειδητά να ζουν με χίμαιρες.
Όλα είναι ένα ψέμα, μια αυταπάτη, που προτιμούν να πιστεύουν, για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Τελικά, ο σοσιαλισμός που οικοδομήθηκε στην ΕΣΣΔ ήταν, για τον Κοντσαλόφσκι, απλά και μόνο «ένα πουκάμισο αδειανό»...

Είναι άραγε κακό μια ταινία - ακόμα κι αν η ιστορική της ακρίβεια ελέγχεται - να αναδεικνύει στρεβλές πλευρές, αδυναμίες, παρεκκλίσεις στην πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, που χρήζουν εξέτασης ή κριτικής; Φυσικά και όχι.
Άλλωστε, η ίδια η οικοδόμηση του σοσιαλισμού ποτέ δεν ήταν μια ευθεία πορεία. Η συγκεκριμένη, εξάλλου, ταινία αναφέρεται σε μια περίοδο μετά το 20^ό Συνέδριο, όταν τα οικονομικά ζητήματα που ετίθεντο για λύση απαντήθηκαν με πολιτικές κατευθύνσεις και μέτρα της αγοράς, και όχι με βάθεμα των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής, οδηγώντας σε μια εντελώς διαφορετική κατεύθυνση. Σ' ένα βάθος χρόνου διαβρώθηκε ο πανεθνικός κεντρικός σχεδιασμός προς όφελος της «ιδιοσυντήρησης», επεκτάθηκαν οι αρμοδιότητες των επιχειρήσεων και των διευθυντών τους. Υιοθετήθηκε και ενισχύθηκε το κίνητρο της κερδοφορίας στο επίπεδο της κάθε επιχείρησης, ενισχύθηκαν τα ατομικά χρηματικά κίνητρα και το διευθυντικό πριμ.

Από αυτά και πολλά άλλα τέτοια μούγκα στη στρούγκα, άρα πρόθεση του σκηνοθέτη δεν είναι να κάνει ένα χρήσιμο έργο για το σήμερα, που θα βοηθά τον θεατή να προβληματιστεί, να βγάλει συμπεράσματα με το βλέμμα στραμμένο στο αύριο. Αντίθετα, προσπαθεί διακαώς να ξορκίσει το κορυφαίο κοσμοϊστορικό γεγονός του 20^ού αιώνα, που απέδειξε ότι ο καπιταλισμός δεν είναι ανίκητος, ότι μπορεί να οικοδομηθεί μια ανώτερη οργάνωση της κοινωνίας, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο...

Το “στόρι”

Στα τέλη Μαΐου 1962, οι σοβιετικές εφημερίδες δημοσίευσαν ένα ψήφισμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ και του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΣΣΔ «Σχετικά με την αύξηση των τιμών για το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα». Σύμφωνα με τη ρητορική εκείνης της εποχής, αυτό το γεγονός παρουσιάστηκε ως απάντηση στο «αίτημα των εργαζομένων», που κατάλαβαν την ανάγκη τέτοιων μέτρων για την ενίσχυση της σοβιετικής εξουσίας και την οικοδόμηση του κομμουνισμού το συντομότερο δυνατό. Οι εργάτες αντέδρασαν εισβάλλοντας στα καταστήματα, όπου παρέσυραν τα πάντα, μεταξύ των οποίων αλάτι και σπίρτα, με φήμες για επικείμενο λιμό και βαρετή δυσαρέσκεια: ανώνυμα φυλλάδια άρχισαν να κυκλοφορούν σε πολλές πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Μόσχας και του Λένινγκραντ, που ζητούσαν την ανατροπή του αντι - λαϊκή κυβέρνηση.

Οι εργαζόμενοι στο εργοστάσιο ηλεκτρικών ατμομηχανών του Novocherkassk (NEVZ), όπου λίγους μήνες πριν από την αύξηση των τιμών, μειώθηκαν τα ποσοστά σκληρής δουλειάς και συνεπώς οι μισθοί, προχώρησαν ακόμη περισσότερο: παίρνοντας ονομαστικά συνθήματα σχετικά με την ελευθερία του λόγου και τη συγκέντρωση, την 1η Ιουνίου κατέβηκαν σε απεργία και ξεκίνησαν προς την επιτροπή της πόλης του κόμματος με κόκκινα πανό, πορτρέτα του Λένιν και αιτήματα για μείωση των τιμών. Μαζί τους συμμετείχαν εργαζόμενοι από άλλες επιχειρήσεις της πόλης, αλλά οι αρχές υπενθύμισαν γρήγορα ότι η ελευθερία του λόγου έχει σαφή όρια: η διαδήλωση πυροβολήθηκε (σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, «μόνο μετά την περεστρόικα», 24 άνθρωποι πέθαναν σε τρεις ημέρες αναταραχής) και οι «υποκινητές» συνελήφθησαν και λίγους μήνες αργότερα επτά από αυτούς καταδικάστηκαν σε θάνατο. Η πόλη μπήκε στον αποκλεισμό πληροφοριών, όλοι τουλάχιστον κάπως εμπλεκόμενοι υπέγραψαν συμφωνία μη αποκάλυψης.

Προσπάθησαν να ξεπλύνουν το αίμα στην πλατεία μπροστά από την επιτροπή της πόλης, αλλά αφού έβραζε κυριολεκτικά στην άσφαλτο με τη ζέστη του καλοκαιριού, απλά έστρωσαν από πάνω, θάβοντας τη μνήμη αυτών των γεγονότων, όπως φαινόταν τότε, για πάντα.

Στην ταινία, όλα αυτά παρουσιάζονται μέσα από τα μάτια της Lyudmila Semina (η Yulia Vysotskaya στον καλύτερο ίσως ρόλο της μέχρι σήμερα), πρώην στρατιώτης της πρώτης γραμμής, ένθερμη κομμουνίστρια, επικεφαλής της επιτροπής της πόλης, μία από αυτές που θα έπρεπε να εξηγήσουν στον πληθυσμό την πολιτική του κόμματος και της κυβέρνησης. Ένα ακόμα ειδυλλιακό πρωινό του Ιουνίου, ξυπνά στο κρεβάτι του παντρεμένου εραστή της (και αφεντικού) Λογκίνοφ (Βλάντισλαβ Κομάροφ), αλλά η συζήτησή τους απέχει πολύ από το να φωνάζει.
Το ίδιο συζητείται: Χρουστσόφ, αυξήσεις τιμών και ανευθυνότητα των ανθρώπων που πολιορκούν το μπακάλικο. Η Λιουντμίλα, αφενός, προφέρει όλες τις προδιαγεγραμμένες φόρμουλες για «προσωρινές δυσκολίες», αλλά από την άλλη είναι επίσης δυσαρεστημένη: επί Στάλιν, οι τιμές μειώνονταν κάθε χρόνο και, γενικά, υπήρχε τάξη. Ωστόσο, αυτό δεν την εμποδίζει να θεωρήσει δεδομένο το ειδικό σιτηρέσιο της επιτροπής της πόλης,

Με την αυξανόμενη ένταση, αυτή η αδιάλυτη σύγχυση στο κεφάλι και τη μοίρα της θα εντείνεται. Αποδεικνύεται ότι ο πατέρας της Lyuda (Sergei Erlish) είναι ένας Κοζάκος του οποίου οι συγγενείς πέθαναν κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, της κολεκτιβοποίησης και της πείνας της δεκαετίας του 1930. Και η 18χρονη κόρη της Svetka (Yuliya Burova), μολυσμένη από τον ιδεαλισμό, θα βρεθεί ανάμεσα στους διαμαρτυρόμενους εργάτες και θα εξαφανιστεί χωρίς ίχνος αφού πυροβοληθεί. Η μητέρα, ταραγμένη από το άγχος, ξεχνώντας ότι η ίδια προέτρεπε να μην αφήσουν τα «ανεύθυνα στοιχεία» στις συνεχείς διαδοχικές κομματικές συσκέψεις, θα την αναζητήσει σε διαμερίσματα γνωστών, νοσοκομείων, νεκροτομείων και νεκροταφείων μακρινών χωριών. Νεκρούς έθαβαν κρυφά, στους τάφους των άλλων, σε κάθε βήμα, προδίδοντας τις πεποιθήσεις του και σε κάθε επόμενο βήμα, δυναμώνοντάς τους ακόμη περισσότερο.

Ασπρόμαυρο, γυρισμένο στο κλασικό φορμά 4:3 (καμεραμάν - Andrey Naydenov), στην αισθητική της λύση, η ταινία παραπέμπει στα κλασικά του σοβιετικού κινηματογράφου. Μόνο μερικές λάμψεις γυμνού, λίγοι ασήμαντοι αναχρονισμοί και, κυρίως, η πιο μαύρη απόγνωση που γεμίζει την εικόνα, την οποία η σοβιετική αισιοδοξία έφερε εδώ σε υστερικό ενθουσιασμό (θαυμαστικό στον τίτλο, χαρούμενα τραγούδια που συνοδεύουν τα πιο τρομερά σκηνές), χρησιμεύουν ως κοροϊδευτική αντίστιξη, θυμίζουν το παρόν.

Για την οξύτητα του χαρακτήρα της και την κομμουνιστική ακαμψία της, η Lyuda αποκαλείται «τρελή» αρκετές φορές, και κατά τη διάρκεια της δράσης αυτή η ιδεολογική μανία σχεδόν χωρίς μετάβαση εκφυλίζεται σε ξέφρενη παραφροσύνη - μια μητέρα που έχασε ένα παιδί και ένα άτομο που έχει χάσει τα πάντα = προσανατολισμούς ζωής.

«Αν δεν πιστεύεις στον κομμουνισμό, τότε σε τι να πιστέψεις;» ρωτάει και δεν βρίσκει απάντηση. Σίγουρα όχι στο Θεό, γιατί, όπως λέει ήδη ο πατέρας της, «δεν υπάρχει Θεός εδωπέρα». Ωστόσο, είναι ακόμα απαραίτητο να πιστεύει κανείς σε κάτι, και ο Στάλιν παραμένει η μόνη θεότητα για εκείνη, ακόμα και μετά από όλα όσα έχει δει. Και παρά τις λέξεις στο φινάλε, γεμάτο με την ίδια καταδικασμένη αισιοδοξία: «Θα γίνουμε καλύτεροι!», αυτή η άφθαρτη πίστη στην «τάξη», «δυνατό χέρι» και «σταθερότητα», που αναπτύσσεται μέσα από φρέσκια άσφαλτο, κάτω από την οποία έχει πέσει αίμα ψημένο, κλέβοντας εντελώς από την ταινία έστω και μια υπόδειξη ελπίδας.
Δείτε Εφημερίδα «Kommersant» Αρ. 207 της 12.11.2020, σελ. 11 (αν και αμφιβάλουμε αν με τα γεγονότα του πολέμου ανοίγει)

“Mη φοβάσαι αυτόν που
στα 100 πράγματα
λέει 99 ψέματα και μία αλήθεια,
αλλά αυτόν που κάνει το αντίθετο”

Η «ιστορική» ανάλυση των γεγονότων από τα αστικά έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ είναι ένα κουραστικό copy-paste, χωρίς φιοριτούρες η γνωστή mixanitouxronou.gr ανακατεύοντας μυθοπλασία και φαντασία αναφέρει:
Πρόκειται για απεργία εργατών στη Σοβιετική Ένωση που τερματίστηκε με 26 νεκρούς  και 87 τραυματίες.
7 καταδικάστηκαν σε θάνατο και δεκάδες φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν από τις σοβιετικές αρχές
Στις 2 Ιουνίου 1962, οι εργάτες στην παραγωγή ατμομηχανών στο εργοστάσιο του Νοβοτσερκάσκ στη Ρωσία κατέβηκαν σε απεργία.
Λίγες μέρες νωρίτερα η κυβέρνηση του Χρουστσόφ είχε αποφασίσει την αύξηση της τιμής βασικών αγαθών, όπως στο κρέας και το βούτυρο. Όταν η διοίκηση του εργοστασίου ανακοίνωσε την αύξηση της νόρμας παραγωγής, οι εργάτες διαδήλωσαν την εναντίωσή τους στα “νέα μέτρα” μπροστά από το δημαρχείο της πόλης. Η απάντηση της κυβέρνησης ήταν ένοπλη. 26 απεργοί σκοτώθηκαν, 87 τραυματίστηκαν, ενώ ακολούθησαν συλλήψεις και δημόσιες δίκες. Άλλοι καταδικάστηκαν σε θάνατο για “διατάραξη της δημόσιας τάξης” και άλλοι στάλθηκαν εξορία στη Σιβηρία. Η υπόθεση παρέμεινε κρυφή μέχρι το 1992.

Οι ημέρες πριν την απεργία

Το 1962 οι μισθοί στο Εργοστάσιο Ηλεκτρικών Ατμομηχανών «Μπουντιόνι» στο Νοβοτσερκάσκ μειώθηκαν κατά 30%. Την ίδια στιγμή οι απαιτήσεις στην παραγωγή καθορίζονταν ολοένα και περισσότερο από τη Δύση. Η σοβιετική βιομηχανία έπρεπε όχι μόνο να αποδείξει ότι δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τις βιομηχανίες των δυτικών κρατών αλλά και να τις ξεπεράσει.
Το κόστος του ανταγωνισμού κλήθηκαν να επωμιστούν οι 12.000 εργαζόμενοι του εργοστασίου, το οποίο μάλιστα αναδείχθηκε στον μεγαλύτερο παραγωγό ατμομηχανών τρένων της Σοβιετικής Ένωσης.
Στις 17 Μαΐου 1962, το Υπουργικό Συμβούλιο της Σοβιετικής Ένωσης ανακοίνωσε αυξήσεις της τάξεως του 35% στην τιμή του κρέατος και των γαλακτοκομικών προϊόντων.
Οι μισθοί μειώνονταν, τα είδη πρώτης ανάγκης αυξάνονταν. Ήταν και η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Η δυσαρέσκεια εξαπλώθηκε σε όλη τη Ρωσία. Στο Νοβοτσερκάσκ, οι εργάτες στις ατμομηχανές παρά την έλλειψη συνδικαλιστικής οργάνωσης, αποφάσισαν να αντιδράσουν.

Το πρωί της 1ης Ιουνίου, εκατοντάδες εργαζόμενοι από το χυτήριο και το τμήμα σφυρηλάτησης του εργοστασίου σταμάτησαν τη δουλειά, απαιτώντας από τη διοίκηση αύξηση μισθών. “Αν δεν σας φτάνουν τα λεφτά για κρέας και λουκάνικα, να τρώτε πιροσκί με συκώτι”, ήταν η απάντηση του διευθυντή.

(“σχετικό” –κατά τη mixanitouxronou | bold… σφήνα)
Διαβάστε ακόμα: Η απεργία στην Ανατολική Γερμανία το 1953.
Η αμφισβήτηση του κομμουνιστικού καθεστώτος, με δεκάδες νεκρούς μετά από τη σύγκρουση με τον σοβιετικό στρατό και την αστυνομία

(συνέχεια “η σφαγή στο Νοβοτσερκάσκ”)
Η απεργία ήταν μονόδρομος. Οι εργάτες προσπάθησαν να διαδώσουν το απεργιακό μήνυμα και στα γειτονικά εργοστάσια, αλλά εμποδίστηκαν από τον στρατό και τη σοβιετική μιλίτσια που κατέφτασε στο εργοστάσιο για να “εξομαλύνει” την κατάσταση.
Την επόμενη μέρα, 2 Ιουνίου 1962, η απεργία συνεχίστηκε και οι εργάτες έφτασαν έξω από το Δημαρχείο. Καθ’ όλη τη διαδρομή εμποδίστηκαν από τεθωρακισμένα οχήματα του στρατού, αλλά κατάφεραν να φτάσουν, χάριν στην καθοριστική παρουσία του “Ματβέι Σαπόσνικοφ”. Ανεξάρτητα από τη διαταγή που έλαβε ο υποστράτηγος αρνήθηκε κατηγορηματικά να διατάξει τους υφισταμένους του να πυροβολήσουν.

“Δεν βλέπω απέναντί μου εκείνον τον εχθρό, στον οποίο θα έπρεπε να επιτεθούν τα τεθωρακισμένα μας”, απάντησε στο μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚ, Αναστάς Μικογιάν και έκλεισε τον ασύρματο.
Άοπλοι, με κόκκινες σημαίες, με το πορτρέτο του Λένιν στα χέρια και χωρισμένοι σε ομάδες των τριών ή τεσσάρων ατόμων συζητούσαν και περίμεναν τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Φρολ Κοζλόφ, προκειμένου να εκφράσουν τα αιτήματά τους.
Μπροστά από το κτήριο παρέλασαν δεκάδες ένοπλοι στρατιώτες και στοιχήθηκαν σε δύο σειρές. Στις ταράτσες των γύρω κτηρίων, δέκα ελεύθεροι σκοπευτές περίμεναν σε ετοιμότητα. Ένας στρατιώτης πλησίασε τους διαδηλωτές και προειδοποίησε πως αν δεν διαλυθεί η συγκέντρωση θα ανοίξει πυρ. Οι απεργοί δεν υπάκουσαν. Τότε ακούστηκαν και οι πρώτοι πυροβολισμοί. Ο δρόμος γέμισε με τα πτώματα δεκάδων απεργών, ενώ άλλοι κείτονταν ανήμποροι και τραυματισμένοι. Λέγεται πως ένας νεαρός αξιωματικός μόλις είδε τι είχε συμβεί αυτοκτόνησε με το υπηρεσιακό του περίστροφο.
(σσ. όλα αυτά μετά από “επί τόπου” ρεπορτάζ της mixanis_tou_xronou.gr και…)

(παρεμβολή mixanis_tou_xronou)
Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, εναποθέτει λουλούδια στο μνημείο των θυμάτων της σφαγής στο Νοβοτσερκάσκ (Πηγή: Wiki)

Συνολικά, 26 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 87 τραυματίστηκαν. Οι σωροί των νεκρών θάφτηκαν κρυφά σε διάφορα κοιμητήρια της πόλης. Την επόμενη μέρα, μερικές εκατοντάδες διαδηλωτών συγκεντρώθηκαν στο ίδιο σημείο. 116 συνελήφθησαν και 14 κλήθηκαν σε δημόσια δίκη. Οι επτά από τους 14 καταδικάστηκαν σε θάνατο και οι υπόλοιποι εξορίστηκαν. Οι υπόλοιποι συλληφθέντες πέρασαν στη φυλακή από δέκα έως δεκαπέντε χρόνια.

Η σφαγή στο Νοβοτσερκάσκ, όπως έγινε γνωστή, είχε αποσιωπηθεί από τις σοβιετικές αρχές μέχρι και τη δεκαετία του 1990. Το 1992 τα κουφάρια 20 θυμάτων που είχαν θαφτεί στο κοιμητήριο του Νοβοσακτίνσκ ανακτήθηκαν, ταυτοποιήθηκαν και έγιναν τεκμήρια ενός εγκλήματος, με τη σφραγίδα του σοβιετικού κράτους.
Η απεργιακή διαδήλωση που αιματοκυλίστηκε στον “παράδεισο των εργατών” μεταφέρθηκε στην μεγάλη οθόνη το 2012 με την ταινία  “Μια φορά στο Ροστόφ” καθώς και με την ταινία του Ρώσου σκηνοθέτη Αντρέι Κοντσαλόφσκι με τίτλο “Αγαπητοί σύντροφοι”.
(σσ.)
Ανακρίβειες στο σωρό: η τηλεοπτική σειρά 24 επεισοδίων Odnazhdy v Rostove ασχολείται με  τη δραστηριότητα της συμμορίας των «φαντασμάτων» που λήστεψε κρατικούς θεσμούς και κράτησε ολόκληρη την πόλη σε φόβο, όπου ο πρωταγωνιστής Vyacheslav Tolstopyatov, αν και γεννημένος το 1971 … “έχοντας δει τη βάναυση εκτέλεση διαδηλωτών στο Novocherkassk τον Ιούνιο του 1962, επανεξετάζει πλήρως τη ζωή και τη στάση του απέναντι στο κράτος και τις αρχές ως τέτοιες”. Όντας κατά δήλωσή του ιδιοφυής άνθρωπος, οργάνωσε μαζί με τον αδερφό του μια συμμορία που, από το 1968-1973 και για πολλά χρόνια …40-50, κρατά την πόλη σε φόβο.

O τίτλος … “να μην φοβάσαι αυτόν που στα 100 πράγματα λέει 99 ψέματα και μία αλήθεια. Αλλά αυτόν που κάνει το αντίθετο” ανήκει σε παρατήρηση του σοβιετικού κοινωνιολόγου και δημοσιογράφος Εντουαρντ Ρόζενταλ (από το 1968 έως το 1973 ήταν διευθυντής του «Νόβοστι» στην Ελβετία). Στο βιβλίο του «Στόχος: Η φθορά των συνειδήσεων» παρουσιάζει πλευρές της ιδεολογικής πάλης, που συχνά περνούν απαρατήρητες, όπως τον αποπροσανατολισμό και τη συστηματική προετοιμασία των ανθρώπων, κυρίως των νέων, στις δυτικές χώρες, για να δέχονται παθητικά την ανοιχτή προπαγάνδα του ιμπεριαλισμού, την εκμετάλλευση και τα εγκλήματά του, ξεκινώντας από θέματα που, εκ πρώτης όψεως, φαίνονται άσχετα
Πολύ περισσότερο σήμερα με τις καπιταλιστικές ανατροπές στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και το παντοδύναμο διαδίκτυο με τα fake news.

 

H καταπληκτική ασπρόμαυρη φωτογραφία (όχι τυχαία κατά τη γνώμη μας, αλλά για να δείξει την κατ’ αυτόν «γκρίζα» σοβιετική πραγματικότητα), μουσική, ερμηνείες, πλάνα και ενδιαφέρουσα πλοκή που σίγουρα προκαλεί έντονα συναισθήματα.
Η κομματική και συνδικαλιστική ηγεσία εμφανίζεται ως μία ομάδα ανθρώπων φοβισμένων, καιροσκόπων, γραφειοκρατών ξεκομμένων από το λαό, που λένε ψέματα στους ψηλά ιστάμενους για να διατηρήσουν τη θέση τους –η εξαίρεση γίνεται κανόνας + συνομοσιωλογία στρατός, KGB, άρματα –τότε οι πύραυλοι Κρουζ δεν υπήρχαν, αλλιώς… (κάπου έδειξε και Κατούσες –σε αναμονή) … “μεθύστακες και χούλιγκαν», ολίγη Ουγγαρία και ο «καλός στρατηγός» που αποστρατεύτηκε και κυνηγήθηκε, γιατί αρνήθηκε να πυροβολήσει «άοπλο λαό» και δικαιώθηκε μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση.

Α … ναι και η “σταλινικιά” πρωταγωνίστρια στέλεχος του Κόμματος, χήρα ήρωα της ΕΣΣΔ –ολίγον πουτάνα, που τη χλευάζει και η “κουκουρούκου” –ούτε κι αυτό τυχαίο, κόρη της.

“Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε” -Πιραντέλο

(Δημοσιογράφος Λούσι Πριμίλσκαγια  - μέσω facebook)

Αγαπητοί σύντροφοι!
Λυπάμαι που ο ταλαντούχος Andrei Konchalovsky γύρισε άλλη μια αντισοβιετική ταινία και μάλιστα με τα χρήματα του Alisher Burkhanovich Usmanov ^[##].
Πήρε την ανθρώπινη τραγωδία του Novocherkassk για να την παρουσιάσει ως χορό μαριονέτας, ανθρώπων χωρίς πρόσωπο, αλλά με μάσκες.
ℹ️  σσ. ^[##] Ρώσος επιχειρηματίας γεννημένος στο Ουζμπεκιστάν.
💱 Το Bloomberg Index Billionaires ανέφερε το 2022 ότι είχε εκτιμώμενη καθαρή περιουσία 19,5 δις$, που δημιουργήθηκε από το 1995 –μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση.

Μια αξιοπρεπής γυναίκα, η Lyuda, στρατιώτης πρώτης γραμμής και ανύπαντρη μητέρα από την επιτροπή του κόμματος της πόλης, έχει μια σταλινική μάσκα, η οποία, φυσικά, πρέπει να πέσει και να αποκαλύψει αληθινά συναισθήματα ή την αρχή ενός μπούμερανγκ που νομοτελειακά θα χτυπήσει σκληρά εναντίον όσων επαναστατούν.
Και ανάμεσα στους επαναστάτες είναι η μοναχοκόρη σου, το αίμα και η ελπίδα, που δεν σε ακούει, αλλά ξεκαρδίζεται με το 20^ο Συνέδριο του Κόμματος, γιατί ο Χρουστσόφ είπε «όλη την αλήθεια» σε αυτό -«Χρουστσόφ | λουκάνικο!» - ένα από τα συνθήματα της εξέγερσης (σσ. “παραλλαγή” της mixanis_tou_ xronou “Αν δεν σας φτάνουν τα λεφτά για κρέας και λουκάνικα, να τρώτε πιροσκί με συκώτι”).

Ο φίλος –εραστής της,  από την Κομματική Επιτροπή Πόλης, έχει μια μάσκα δειλού και καιροσκόπου, που δεν πρέπει να πέσει, γιατί η δειλία και ο οπορτουνισμός ενυπάρχει με στη σέσουλα.
Ο μπαμπάς της τη μάσκα ενός γέρου μέθυσου με αναπηρία, από την οποία απελευθερώνεται η «αληθινή πίστη» και η «επαναστατική ουσία των Κοζάκων» (η στολή και 4 σταυροί του Αγίου Γεωργίου βρίσκονται στο ίδιο μέρος, με ιστορίες για τις εκτελέσεις Κοζάκων από τους Κόκκινους).

Στο «Αγαπητοί σύντροφοι»! ακόμη και από τη Μόσχα –από την υψηλή καθοδήγηση, καταφθάνει  μια παρωδία ανθρώπων –μαζί κι ένας ανόητος γραμματέας της περιφερειακής επιτροπής συνοδευόμενοι από το 9^ο τμήμα της KGB οπλισμένο με τουφέκια ελεύθερου σκοπευτή.
Ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης, μαζί με τον παραγωγό, δεν έψαξαν καθόλου - προφανώς, το καθήκον ήταν διαφορετικό: να δείξει ντε και καλά πως οι άνθρωποι στην ΕΣΣΔ ήταν σακί  πατάτες… θάφτηκαν –σε αντίθεση με τις σημερινές εποχές συμφιλίωσης (και συμβίωσης με σύντροφο γουρούνι).

Η κεντρική εικόνα είναι ένας θλιβερός γέρος στρατηγός, που δίνει εντολή να εξοπλίσουν τους στρατιώτες και, με σκληρό πάθος, λέει στον νεότερο επαρχιώτη συνάδελφό του πώς εκτέλεσε προσωπικά πολλούς …αυτός τρέμει και δειλά ρωτάει -γιατί τέτοιες λεπτομέρειες; - αλλά ο στρατηγός δεν ακούει, είναι όλος επί του πρακτέου. Ο Στάλιν νεκραναστημένος αλλά οι σατράπες του ολοζώντανοι –αυτό είναι δήθεν το σύστημα στη χώρα… και φόντο το τραγούδι.
“Σύντροφε, σύντροφε, στη δουλειά και στη μάχη, Φύλαξε την Πατρίδα σου!”. Ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί το ρεφρέν αυτού του όμορφου τραγουδιού ως κοροϊδία, εστιάζοντας στην εξαντλημένη μητέρα, που έχασε την κόρη της, σέρνεται, σκουπίζοντας τα δάκρυά της με τα χέρια της, βρώμικη –γυρνώντας από τον τάφους.

Η πρώιμη ζωή του συγγραφέα δε φαίνεται να τον αγγίζει, αφού ξεκίνησε την αντισοβιετική ταινία του με έναν σοβιετικό ύμνο γραμμένο από τον ίδιο του τον πατέρα Μιχάλκοφ που δεν ήταν καθόλου οπορτουνιστής. Θυμόμαστε τον αλαζονικό μικρότερο Νικήτα, να βγάζει γλώσσα με ειρωνεία -“αυτά τα ποιήματα σε ταΐζουν!” και τον ίδιο να παίζει σε ιταλικές ταινίες και να εμφανίζεται με εισαγόμενο μπουφάν -μοντελάκι, που δεν είχαν οι λαϊκοί καλλιτέχνες.
Τη 10ετία του 1960, όταν στο Novocherkassk μείωσαν –λάθος αυτό, τους μισθούς στο εργοστάσιο, και ο Χρουστσόφ, κατήγορος και συμπαθητικός | ανταγωνιστής του Στάλιν, έφερε τα πάνω κάτω με μεταρρυθμίσεις στα πρόθυρα ενός συστήματος οικονομίας της αγοράς και “μερίσματων”.
Κάποιοι ανατρέχουμε στην αδερφοσύνη και την απλότητα του σοβιετικού λαού και κάποιοι στην ξένη μόδα και κάπου στη μέση ανάμεσα στο ένα και το άλλο, κρέμονται ο παγκόσμιος τρόμος και η ματωμένη κόλαση.
(…)
Το πραγματικό –σημερινό, Novocherkassk χρησίμευσε ως τοποθεσία για τα γυρίσματα. Φανταστείτε, σχεδόν τίποτα δεν έχει αλλάξει εκεί από τη σοβιετική εποχή. Μόνο το εργοστάσιο ηλεκτρικών μηχανών τρένου, όπου ένας πραγματικά κακός –σημερινός, διευθυντής –της ιδιωτικής πλέον Трансмашхолдинг- CJSC Transmashholding πετσοκόβει τα μεροκάματα του προσωπικού και με την ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας έχουμε μεγάλη κινητικότητα, με πολλούς πραγματικούς εγκληματίες ενάντια στην τάξη των προλεταρίων. Και σήμερα δεν υπάρχει τοπική επιτροπή του Κόμματος και στο μπακάλικο -όπου ο κόσμος συνωστίζεται για ένα κεφίρ, τους πρώην στρατιώτες της πρώτης γραμμής περιμένει -από την πίσω πόρτα, μια ειδική μερίδα με σακουλάκι γλυκά της κακιάς ώρας, ένα κουτάκι σαρδελόρεγγας ή ένα κομμάτι κωλολουκάνικο για σάντουιτς.

Ήταν μια άχρηστη χώρα με στρατιώτες, χωρίς ιδανικά και εμπνευσμένα τραγούδια, μας λέει ο Konchalovsky (με τα χρήματα του Usmanov). Να πιστεύουμε έναν που είπε ψέματα παραπάνω από μια φορά;

Δείτε Θόδωρος Αγγελόπουλος από την 🎬 “Αναπαράσταση” 🔹 στα “Κύθηρα” και στο μεγάλο ταξίδι

Time_line
Αγαπητοί σύντροφοι! Dear Comrades
Dorogie tovarishchi

ΝΟΒΟΤΣΕΚΑΡΣΚ 1^η Ιούνη 1962
(t=0.00)
Πού πας; - Στο μπακάλικο...  Να πάρω τα τρόφιμα του δελτίου πριν πλημμυρίσει κόσμο.
Μα είναι πολύ νωρίς ακόμα.
Θα καθαρίσουν τα ράφια πριν το πάρουμε είδηση.

Ελπίζω να μη γίνει πανικός.
Είναι θέμα συζήτησης στην πόλη η αύξηση στις τιμές των τροφίμων. Θα ξεσηκώσουν τα πάντα... μέχρι το αλάτι και τα σπίρτα.

Αυξάνουν τις τιμές του γάλακτος ...
Για το κρέας το καταλαβαίνω... Αλλά για το γάλα, το κεφίρ ...
Κυκλοφορούν φήμες στην πόλη.
Αλλά οι οδηγίες της Κεντρικής Επιτροπής λένε ξεκάθαρα ότι οι αλλαγές θα οδηγήσουν σε υψηλότερο βιοτικό επίπεδο στο εγγύς μέλλον.

- Στο εγγύς μέλλον ...
- Σωστά.
Αναρωτιέμαι. Στα χρόνια του Στάλιν μείωναν τις τιμές κάθε χρόνο. Τώρα τις αυξάνουν. Είπαν στον κόσμο ότι θα ζήσουμε με κομμουνισμό, αλλά ακόμα αυξάνουν τις τιμές.

Καλά …εσύ στον κόσμο σου

Ρωτάω. Πήγες με το δελτίο τροφίμων του κόμματος στα μπακάλικο;
- Και λοιπόν;
- Με τι πλάτες;
Τι σχέση έχει αυτό;

Αφού πήρες τα δελτία, δε θα έπρεπε να κάνεις ερωτήσεις. Το έπιασες;
Τα λεγόμενα του κόμματος είναι νόμοι.
Δε χρειάζεται να τους συζητάμε.

Δίνουν κεφίρ εδώ, παιδιά! Αα…
Παιδιά, μη στριμώχνεστε, δεν έχει άλλα σπίρτα. Ένας-ένας!
Μου έδωσαν μόνο 15 λεπτά άδεια από τη δουλειά! Κανένας δε νοιάζεται!

Ωραία, λοιπόν αλεύρι σίκαλης ... Αυτός ο πανικός της πείνας από τον πόλεμο -ορίστε και το σαλάμι σου ... Διαδίδετε πράγματα και μετά δημιουργείται αναταραχή εδώ πέρα.

Κοκοβιός σε σάλτσα ντομάτας,
σαρδελόρεγγα και ένα κουτάκι γάδου.
Έχεις τίποτα άλλα γλυκά;
Μπάρες με επικάλυψη σοκολάτας.

- Βάλια, είσαι τόσο ...
Άκου, πήγα στην πόλη και έφερα δύο ζευγάρια καλσόν. Θα σου δώσω το ένα.
Πρέπει να αρχίσεις να φοράς σουτιέν. Έχεις δει τα βυζιά σου; Δεν είναι σωστό.
(η Βάλια)
Είναι σωστό να περνάς τη νύχτα με τον άντρα μιας άλλης;

- Μπάρα σοκολάτας;
Στο εργοστάσιο λένε λόγια... Οι δείκτες απόδοσης πέφτουν, δε σώζεται τίποτα, μειώνουν τους μισθούς στη βαριά βιομηχανία κατά ένα τρίτο

Μειώνουν τους μισθούς ... Στον πόλεμο ο κόσμος δούλευε 16 ώρες για να πάρει ένα κομμάτι ψωμί και κανένας δεν παραπονέθηκε.
Το λένε προσωρινή δυσκολία.

Έλα … βγάλε τώρα το σουτιέν έλα –
(τέλος πρώτου 10λεπτου)

"Προσωρινή δυσκολία" ...
Άμα μας ρίξει ο Κένεντι καμιά πυρηνική βόμβα, όλες οι δήθεν προσωρινές σας δυσκολίες θα τελειώσουν.
Μη μιλάς, σε παρακαλώ, μπορεί να σε ακούσουν οι γείτονες.

Η Κολλεκτίβα κατανοεί ότι η ταχεία και επιθετική αύξηση της γεωργικής παραγωγής είναι αδύνατη χωρίς τα μέτρα που λαμβάνονται από την Κεντρική Επιτροπή και το Υπουργικό Συμβούλιο της ΕΣΣΔ.

"Επί τσάρου υπήρχε άφθονο κρέας, και τώρα δεν υπάρχει".
Πώς αποσαφηνίζονται οι κατευθύνσεις του Κόμματος προς τον κόσμο, συντρόφισσα Σιόμινα;
Ο εργάτης του εργοστασίου, σύντροφος Λεπίλοφ, είπε:
«Το Κόμμα και η Κυβέρνηση συνεχώς και αδιάκοπα εργάζονται προς όφελος του σοβιετικού λαού, κάνουν τα πάντα για να προσφέρουν μια καλύτερη ζωή για εμάς.
Αυτή είναι η άποψη της πλειοψηφίας.

Σταμάτησαν να δουλεύουν στο εργοστάσιο ηλεκτροκίνητων βαγονιών του Νοβοτσεκάρσκ.
Ταραχές; Απεργούν οι εργαζόμενοι;
Ναι, σφε Μπασόφ
Ναι, παίρνουμε μέτρα.
Ξέρουν τα πάντα στη Μόσχα.
Το αρχηγείο της KGB ...

Την πάτησα...
Θα με διώξουν από το Κόμμα και θα με στείλουν
σε κανένα χωριό σαν διευθυντή σχολείου.
Σφε Λογκίνοφ, μας αφορά εμάς;

Να το ξέρετε θα πέσουν πολλά κεφάλια.
Θα τα ρίξουν όλα πάνω μας.
Ξέρετε τι σας επιφυλάσσει το αύριο;
Ανάκληση της κομματικής ταυτότητας και εξοστρακισμός σαν τεχνίτες πέρα στους κάμπους.
Έγκλημα, μιλάμε για έγκλημα.
Εμείς είμαστε  εκείνοι που απέτυχαν, που δεν το ανέφεραν, δεν το ξεκαθάρισαν.

Βέβαια, έτσι θα μπορέσεις να δουλέψεις σε θέση νοσοκόμας με λίγη τύχη.
Σαν ειδικός! Όλοι ξέρουμε σε τι είσαι ειδικός! Να γυροφέρνεις στις καφετέριες με τις νεαρές κομμουνίστριες!

Ανοίξτε να περάσει ο Γραμματέας της Περιφερειακής Επιτροπής! Κάνε στην άκρη!
Κλείστε αυτήν την καταραμένη τη σειρήνα!

Οι εργάτες κλειδώθηκαν μέσα, δε μας αφήνουν να την κλείσουμε.
Επειδή είσαι ηλίθιος!
Ηλίθιε! Οι εργαζόμενοι... Ένα μάτσο χούλιγκανς είναι, αυτό είναι!

Ξέρεις ότι μου τηλεφώνησε ο Χρουστσόφ; Ένα εργοστάσιο εθνικής σημασίας έχει εργαζόμενους σε απεργία!
Μια γαμημένη απεργία στη σοσιαλιστική μας κοινωνία!
Πώς γίνεται αυτό; Ηλίθιε...
(τέλος 2^ου 10λεπτου)

Τα θαλασσώσαμε; Εκτελούνται οι διαταγές που δόθηκαν από τον Υπουργό Άμυνας.
Με εντολή του διοικητή της περιοχής Πλίγιεφ, έφτασαν 200 σπουδαστές της στρατιωτικής σχολής.
Σπουδαστές της σχολής πυροβολικού, 500 άτομα.
Οπλισμός;
Δεν έχουν πυρομαχικά.
Τι; … Γιατί να κινητοποιήσετε το στρατό αν δεν έχουν πυρομαχικά;
Επίθετο;
Συνταγματάρχης Φεντορένκο!

Εξ ονόματος της κυβερνητικής επιτροπής, σας διατάζω να μοιράσετε αμέσως πυρομαχικά.
Εκτελέστε αμέσως!
Θα στείλω τους ανθρώπους μου.
Τουλάχιστον αυτοί είναι πλήρως οπλισμένοι.
Θα έδιναν και τη ζωή τους

Συνταγματάρχης Γκερασένκο, ειδικές αποστολές της KGB!
Πού ήσαστε όλες αυτές τις ώρες;

Η επέμβαση είναι επικίνδυνη, πρέπει να βιαστούμε!
Εσύ να μείνεις εδώ! Είναι οι δικοί σου εργάτες , το καταλαβαίνεις!
Είναι το εργοστάσιό σου, σύντροφε! -Μας είπες ότι δεν υπήρχε πίσω είσοδος!
Καμία πληροφορία δεν πρέπει  να βγει από την πόλη.
Όλες οι τηλεφωνικές κλήσεις παρακολουθούνται, όλα τα γράμματα διαβάζονται.
(τέλος 1^ου μισάωρου)

Τι λέει το Υπουργείο Εσωτερικών;

Το σύνταγμα 505 βρίσκεται στην πόλη για να διασφαλίσει την προστασία των ακινήτων κρατικού ενδιαφέροντος, γραφεία KGB ,αστυνομικό τμήμα, φυλακές, τράπεζα, ταχυδρομεία, Δημοτικό Συμβούλιο και κτίρια της Κομματικής Επιτροπής.
Επίσης το αντλιοστάσιο, ο σταθμός διανομής αερίου, ο ηλεκτρικός υποσταθμός βρίσκονται υπό έλεγχο.

Σύντροφε Μπάσοφ, θα μιλήσουμε ιδιαίτερα οι δυο μας, κάθισε.
Αυτή η έκθεση της KGB λέει ότι η μισή πόλη είναι εγκληματίες που έχουν περάσει τη ζωή τους στη φυλακή!
Ποια μέτρα λαμβάνονται για την εξουδετέρωση;

Με βάση τα δεδομένα που συλλέχθηκαν, όλες οι τοπικές επιχειρήσεις έχουν εξαιρετικά υψηλό ποσοστό ανακύκλωσης προσωπικού.
Η αστοχία εκ μέρους της διοίκησης είχε σαν αποτέλεσμα το 1/3 τουλάχιστον των εργατών να αποτελείται από πρόσφατα αποφυλακισθέντες εγκληματίες.
Σας λέω, υποκινούνται!
Η "Φωνή της Αμερικής"! Η CIA!

Είδα να τους πετάνε στην καρότσα ενός φορτηγού. Μετά τη συνάντηση θα ξαναπάω στο νεκροτομείο.
Μην πας !!
Τι ξέρεις; Ξέρεις κάτι! Είναι αλήθεια ότι υπήρξαν κι άλλα πτώματα. Αλλά δεν πρόκειται να τα βρεις στο νεκροτομείο.
Η κόρη μου μπορεί να κρύβεται ακόμα κάπου στην πόλη.
Κάλεσαν αστυνομικούς από άλλες περιοχές, κουβάλησαν τα πτώματα έξω από την πόλη και τα έθαψαν σε διάφορα μέρη
Έβγαλαν την ευθύνη από τον Χρουστσόφ και τη φόρτωσαν στο στρατό.
Δεν πυροβόλησε τον κόσμο ο στρατός.
Οι ελεύθεροι σκοπευτές. Από τις στέγες του κτιρίου της Κομμουνιστικής Νεολαίας.
Ανατέθηκε στην KGB η προστασία των ανώτερων αξιωματούχων.
Το μισό Πολιτικό Γραφείο (Πολίτμπιρο) είναι εδώ, στο Nοβοτσεκάρσκ.
Φαντάζεσαι πόσοι πράκτορες της KGB βρίσκονται στην πόλη;

Αλλά ο Κόζλοφ στο επεσήμανε. Αν πράξεις το σωστό, θα συγχωρήσουν τη Σβέτκα, όπως και τους άλλους.
Έλα, γράφε.
Τι να γράψω;
"Αγαπητοί σύντροφοι!" ...
Η Οργάνωση του Κόμματος μας παρέχει την αμέριστη υποστήριξή της στα μέτρα  κατά των χούλιγκαν  ...  - Είσαι εντάξει;
Μιλώ εξ ονόματος όλων, λέγοντας ότι τα αυστηρά μέτρα που αναφέρονται στην έκθεση του συντρόφου Κοζλόφ σχετικά με τους υποκινητές να εφαρμοστούν το συντομότερο δυνατόν.
Χωρίς έλεος …
Πρέπει να παίζεις τη σωστή νότα με τους υψηλά ιστάμενους.
Γράφε πιο γρήγορα.
Αυτό σημαίνει ότι βρίσκονται καθ'οδόν.

Καλύτερα να πεις την αλήθεια:  χάθηκε η κόρη σου, πηγαίνουμε στο νεκροταφείο να την βρούμε και να την αναγνωρίσουμε. Είναι καραβανάς, αλλά μπορεί να είναι αξιοπρεπής.

Έχεις όπλο; Ναι. Δώσ'το! - Για ποιο λόγο; Υπολοχαγέ, μην ξεπερνάς τα όρια! …Θα σας κάνω σωματική έρευνα. Σηκωθείτε, με το πρόσωπο προς τον τοίχο! Άνοιξε τα πόδια σου (της βάζει και “χέρι”).

Θα μου τα πεις όλα τώρα! - Περίμενε! Πρέπει να με καταλάβεις, η κόρη μου είναι στους αγνοούμενους.
Ορκίζομαι να φυλάξω το μυστικό! Όλοι μαζί το κάναμε. Όλους θα μας εκτελέσουν, αν μαθευτεί…
Ξέρνα το.
Πήρα τα πτώματα με απόδειξη. Τα έφερα εδώ και τα έθαψα.
Θα μας δείξεις τους τάφους; -Είναι σε τάφους άλλων ανθρώπων. Εκεί τους βάλαμε. Ναι, μην το πείτε σε κανέναν.
Υπήρχε κανένα κορίτσι; Ένα κορίτσι με πλεξούδες στα μαλλιά της; Με μπλε κορδέλες;
- Ναι, υπήρχε ένα.
- Αυτή; Ναι... είμαι σίγουρος. Με τις μπλε κορδέλες. Αλλά μην το πείτε σε κανέναν. Την έθαψα εδώ. Ο τάφος δεν ήταν βαθύς, την κράτησα από τα πόδια, την έσπρωξα μέσα στο πλαστικό. Ήταν τρύπια η κάλτσα, στα δάχτυλα των ποδιών.
Λιούντα. Λιούντα!
(συνεχής μουσική υπόκρουση ο “ύμνος στον Στάλιν”
Σύντροφε, σύντροφέ μου, προστάτεψε με κάθε τρόπο τη Μάνα Γη στα χωράφια και στην πάλη - Ο μεγάλος σοβιετικός λαός είναι πίσω σου -Περπατούν προς τον τελικό τους στόχο μέσα από δυσκολίες -Βγαίνει ο λαμπερός ήλιος, η δροσιά γυαλίζει στο γρασίδι τα χωράφια και τα δάση ολάνθιστα παντού.
Η αγαπημένη μου χώρα, μία και μόνο σε ολόκληρο τον κόσμο ανίκητη, η σοβιετική μου χώρα!)

Εσείς, καθάρματα, πυροβολήσατε τους ανθρώπους από τις στέγες! Γαμημένη KGB ... Και μετά το αποκρύψατε, γουρούνια

Πρόσεχε το στόμα σου, έχεις ήδη μπλέξει άσχημα.
Η Σβέτκα γεννήθηκε το 1944. Ήμουν νοσοκόμα στο μέτωπο, από την αρχή του πολέμου. Γνώρισα την αληθινή μου αγάπη το 1943 κοντά στο Κουρσκ, τη μοναδική μου. Σκοτώθηκε κι αυτός εκεί τον Αύγουστο.

Γέννησα τη Σβέτκα. Ήταν ήρωας, αλήθεια σου λέω.
Τι;
Ήρωας, σου λέω! Άκου, Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης. Σε τι να πιστέψει κανείς, αν όχι στον κομμουνισμό; Πήγαν όλα κατά διόλου. Ο κόσμος τούμπα.
Δεν καταλαβαίνω! Τάφοι άλλων ανθρώπων! Χωρίς όνομα, τίποτα! Τίποτα! Χωρίς καν φέρετρα, πώς ...
Πώς να ξεχαστεί; Πώς να το ξεχάσω εγώ; Πώς να την επισκεφτώ; Δεν είναι σωστό! Μακάρι να ξαναγυρνούσε ο Στάλιν. Δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε χωρίς αυτόν.

Χορός…  Τι κάνεις εδώ; Μετράω τα λεφτά.
- Η Σβέτκα;
- Ναι… Στην ταράτσα. Ω Θεέ μου. Ω, Θεέ, είναι ζωντανή. Όχι όχι όχι όχι. Ζωντανή! Το ήξερα, Θεέ...
Μαμά, μαμά, εγώ είμαι. Είσαι καλά;
Γιατί δεν τηλεφώνησες;
Κι αν παρακολουθούσαν το τηλέφωνο! Θα σε έπαιρνα στο λαιμό μου...
Τι θα γίνει τώρα; Θα πάω στη φυλακή; Θα με πάνε στην KGB;
Ορίστε, εδώ είναι το διαβατήριό σου! Έχω ένα άτομο που μπορεί να βοηθήσει ...
Μαμά!
Πώς έγιναν έτσι τα πράγματα;
Ηρέμησε, ησύχασε…
Θα είμαστε καλύτερα. Θα φτιάξουν τα πράγματα.
(τίτλοι τέλους)

Το παρακάτω βίντεο είναι αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας, οποιαδήποτε ομοιότητα…  συμπτωματική, αλλά 💥 δείτε το 🎈🎈

Ο πολυβραβευμένος Κοντσαλόφσκι (Andrei Sergeyevich Mikhalkov-Konchalovsky -ρωσικά Андрей Сергеевич Михалков-Кончаловский) γεννήθηκε το 1937 και δούλεψε σαν σκηνοθέτης στην ΕΣΣΔ, το Χόλυγουντ και την καπιταλιστική Ρωσία μετά τις ανατροπές.
Το έργο του περιλαμβάνει και θεατρικές παραστάσεις, τηλεταινίες, ντοκιμαντέρ και σκηνικές παραγωγές.

Οι ταινίες του περιλαμβάνουν τις …

• Uncle Vanya - Ο θείος Βάνιας (1970),
• Siberiade – Σιβηριάδα (1979),
• Maria's Lovers - Οι εραστές της Μαρίας  (1984),
• Runaway Train –μια από τις καλύτερες -Το τρένο της μεγάλης φυγής (1985 – με Jon Voight, Eric Roberts, Rebecca De Mornay), - βασισμένα σε σενάριο του Akira Kurosawa
• Tango & Cash Τάνγκο & Κας (με …Sylvester Stallone, Kurt Russell, Teri Hatcher 1989),
• House of Fools (Το σπίτι των τρελών - Dom durakov 2002),
• The Postman's White Nights (Οι λευκές νύχτες του ταχυδρόμου, που δεν έχουν προβληθεί στη χώρα μας, 2014), κέρδισε το Ασημένιο Λιοντάρι στο 71^ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.
  Το σενάριο επικεντρώνεται γύρω από την αληθινή ιστορία του Aleksey Tryaptisyn, ενός ταχυδρόμου σε ένα απομακρυσμένο ρωσικό χωριό που περιβάλλει τη λίμνη Kenozero.

• Paradise 2016 (рай, στα ρώσικα -άγνωστο σχετικά στην Ελλάδα, με 17 βραβεία & 18 υποψηφιότητες, βραβείο σκηνοθεσίας στη Βενετία για ένα στιλιζαρισμένο μα φλύαρο και κοινότοπο στα συμπεράσματά του πολεμικό δράμα -περίεργη μείξη μεταφυσικής, ερωτικής ιστορίας, ιστορικής κριτικής και ψυχολογικής­ ανάλυσης, που παραμένει μέχρι τέλους αμήχανη, μπερδεμένη ανάμεσα σε φλύαρους μονολόγους και διαλόγους κι επαναλαμβανόμενες ιδέες), και το περί ου ο λόγος Αγαπητοί σύντροφοι! (2020).

ℹ️  Σκηνοθέτησε επίσης μίνι σειρά το 1997, προσαρμογή της αρχαίας ελληνικής αφήγησης η Οδύσσεια.
ℹ️  Νωρίτερα στην καριέρα του ήταν συνεργάτης του Αντρέι Ταρκόφσκι.
Οι ταινίες του έχουν κερδίσει πολυάριθμες διακρίσεις, όπως το Grand Prix των Καννών Spécial du Jury, ένα βραβείο FIPRESCI, δύο Silver Lions –ασημένιους λέοντες, τρία Golden Eagle Awards και ένα Primetime Emmy Award.

🔣  Ο Κοντσαλόφσκι γεννήθηκε ως Andrei Sergeyevich Mikhalkov στη Μόσχα (τότε Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία), σε μια οικογένεια με καλλιτεχνική και αριστοκρατική κληρονομιά αιώνων (οι ρίζες τους εντοπίζονται στο “Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας”)
Πατέρας του ήταν ο συγγραφέας Σεργκέι Μιχάλκοφ και μητέρα του η ποιήτρια Natalia Konchalovskaya (αδερφός του είναι ο σκηνοθέτης Νικήτα Μιχάλκοφ –βλ. και παρακάτω). Συχνά αναφέρεται ως Andron (=Αντρίκος), αλλά όπως δήλωσε αρκετές φορές, αυτό ήταν απλώς ένα υποκοριστικό που χρησιμοποιούσε ο παππούς του και δεν ήταν ποτέ το επίσημο όνομά του.

🎼 🎚️ Σπούδασε για δέκα χρόνια στο Ωδείο της Μόσχας, προετοιμάζοντας την καριέρα του πιανίστα.
Το 1960, ωστόσο, γνώρισε τον Αντρέι Ταρκόφσκι και συνέγραψε την ταινία του Αντρέι Ρουμπλώφ (1966). 

Η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, Ο πρώτος Δάσκαλος (Pervyy uchitel – 1964, από το γνωστό βιβλίο του Τζινγκίζ Αϊτμάτωφ), έτυχε ευνοϊκής υποδοχής στη Σοβιετική Ένωση και προβλήθηκε από πολλά φεστιβάλ κινηματογράφου στο εξωτερικό.

Η δεύτερη ταινία του, Asya Klyachina's Story (Istoriya Asi Klyachinoy, kotoraya lyubila, da ne vyshla zamuzh -η ιστορία της Asya Klyachina, που αγάπησε, αλλά δεν παντρεύτηκε 1967), δεν είχε την ίδια τύχη, αλλά είκοσι χρόνια αργότερα, αναγνωρίστηκε ως “αριστούργημα” (;;).
Στη συνέχεια, κινηματογράφησε διασκευές των A Nest of Gentle_Folk (Dvoryanskoe gnezdo 1969) του Turgenev και το θείο Βάνια του Τσέχωφ (1970) –όπως ήδη είπαμε, με τον μεγάλο Λαϊκό Καλλιτέχνη της ΕΣΣΔ Innokentiy Smoktunovskiy στον ομώνυμο ρόλο.

Το 1979 ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής στο 11^ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μόσχας –τότε που το έπος του η Σιβηριάδα έγινε ευνοϊκά δεκτό στις Κάννες και μετακινήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1980.

Το 2010, κυκλοφόρησε τον καρυοθραύστη - Nutcracker in 3D, μια μουσική προσαρμογή του μπαλέτου του Τσαϊκόφσκι.

Μια μουσική ταινία, συνδύαζε ζωντανή δράση και τρισδιάστατα κινούμενα σχέδια με Elle Fanning, John Turturro, Nathan Lane και Richard E. Grant κά., με μουσική από το μπαλέτο, με επιπλέον στίχους του Τιμ Ράις.

Την ίδια χρονιά, ο Κοντσαλόφσκι εμφανίστηκε επίσης στο Χίτλερ στο Χόλιγουντ, ένα βιο-ντοκ για τη Micheline Presle που εξελίσσεται σε μια συναρπαστική έρευνα της μακράς κρυμμένης αλήθειας πίσω από τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο. Αυτό το αστείο θρίλερ αποκαλύπτει την ανύποπτη πλοκή του Χόλιγουντ ενάντια στην ευρωπαϊκή κινηματογραφική βιομηχανία. Η ταινία κέρδισε το βραβείο FIPRESCI στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Κάρλοβι Βάρι και ήταν υποψήφια για βραβείο Κρυστάλλινης Σφαίρας τον Ιούλιο του 2010.

Το 2014, ο Konchalovsky έγραψε, σκηνοθέτησε και παρήγαγε τη μάχη της Ουκρανίας (Bitva za Ukrainu) το οποίο παρείχε μια ανάλυση του “πώς η Ουκρανία αγωνίζεται να ξεφύγει από τη στενή αγκαλιά του πρώην μεγάλου της αδερφού” (της Ρωσίας).
Αυτή η εκτενής μελέτη διήρκεσε σχεδόν τρία χρόνια και συμμετείχαν μια σειρά από Ουκρανούς, Ρώσους και Αμερικανούς αστούς ιστορικούς, πολιτικούς και δημοσιογράφους,  ον πρώην πρόεδρος της Πολωνίας Kwasniewski, της Σλοβακίας Rudolf Schuster, της Γεωργίας Έντουαρντ Σεβαρντνάτζε, ο ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, ο πρώην πρωθυπουργός της Ρωσίας Βίκτορ Τσερνομίρντιν και ο επιχειρηματίας Μπορίς Μπερεζόφσκι.

          “Πολιτικές” απόψεις
          (…)
Λίγα πράγματα –βασικά με τον εαυτό του και την εκάστοτε εξουσία: το 2012, ήταν ένα από τα 103 δημόσια πρόσωπα που υπέγραψαν αίτηση για την υποστήριξη του συγκροτήματος Pussy Riot κατά τη διάρκεια της δίκης τους
σσ. ρωσική φεμινιστική πανκ-ροκ μπάντα και “ακτιβιστική” ομάδα διαμαρτυρίας (συγκροτήθηκε το 2011) και αποτελείται από 12-15 γυναίκες, με χρωματιστές κουκούλες και μιλούν για γυναικεία “χειραφέτηση”, δικαιώματα ομοφυλοφίλων, θεωρούν τον Πούτιν δικτάτορα κλπ.
Το 2012, στις εκλογές έκαναν μία προκλητική εμφάνιση στον Καθεδρικό Ναό του Σωτήρα στη Μόσχα συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για χουλιγκανισμό …τις στήριξαν πολλοί γνωστοί καλλιτέχνες ενώ άλλοι τις χαρακτήρισαν “ιερόσυλες” –αυτά…

Ο Κοντσαλόφσκι στήριξε τον Σεργκέι Σομπιάνιν κατά τη διάρκεια δημοτικών εκλογών στη Μόσχα το 2013 και -αυτό έχει μια σημασία, έχει εκφράσει την υποστήριξή του (2017) στην προσάρτηση της Κριμαίας.

Λίγο ασυνάρτητα … Οι Ουκρανοί –λέει, θα συνειδητοποιήσουν σύντομα ότι δεν θα φτάσουν ποτέ στην Ευρώπη.
Πολύ σύντομα, οι πολίτες της Ουκρανίας θα καταλάβουν ότι η χώρα τους δεν μπορεί να είναι μέρος της Ευρώπης και η προσάρτηση της χερσονήσου της Κριμαίας στη Ρωσία ήταν το σωστό βήμα.
«Το κράτος είναι ο Πούτιν …αλλά τώρα δεν υπάρχει αρκετό κράτος στο κράτος και όλα πρέπει να γίνουν χειρότερα. Ωστόσο, κάπου η Ρωσική Ομοσπονδία σταμάτησε επιτέλους να κουτσαίνει και τώρα λαμβάνεται σοβαρά υπόψη σε όλο τον κόσμο. Και όχι μόνο ως πολιτική δύναμη.
«Το Donbass δεν είναι μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, αλλά είναι μέρος του ρωσικού πολιτισμού. Και η Κριμαία είναι εδαφικά ρωσική, και ήμουν εκεί, γύρισα μια ταινία και αγαπώ πολύ την Κριμαία. Αυτή είναι μια πολύ σωστή κίνηση», είπε.

Προσθέτοντας ότι «ο ουκρανικός λαός θα έχει σύντομα θεοφάνεια …«αυτή είναι άλλη μια από τις ψευδαισθήσεις. Περίπου το ίδιο που η Ρωσία γίνεται ευρωπαϊκή χώρα. Δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ. Οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι είναι ένας λαός», συνόψισε.

Όμοιος ομοίω αεί πελάζει

Κουβεντιάζουν…
και τότε η ξεβαμμένη πόρτα της κάμαρας
γίνεται σαν μητέρα που σταυρώνει τα χέρια της
κι ακούει
Πιο κοντά, πιο κοντά
Τούτες τις μέρες...

Trompe-l' oeil
Στον κόσμο των αισθήσεων και των παραισθήσεων

 

Αδελφός του Κοντσαλόφσκι είναι ο (κατά 8 χρόνια νεώτερος –γεννημένος το 1945 Νικίτα Μιχάλκοφ (σήμερα επιχειρηματίας, τηλεοπτικός παρουσιαστής και μπλόγκερ):τον θυμόμασταν από την «χλιαρή» ταινία του «Πέντε βράδια» (Pyat vecherov 1979-αναφέρεται στο 1957, μετά την «αποσταλινοποίηση») και «τα μαύρα μάτια» (Oci ciornie -1987 με Marcello Mastroianni, Marthe Keller και τον σαιξπηρικό Innokentiy Smoktunovskiy).
Μαέστρος κι αυτός της κάμερας, με τους νευρώνες μας να δέχονται μεγάλες εκκενώσεις χαράς, λύπης, ηλεκτροσόκ πόνου και αγάπης... αλλά και θιασώτης της νέας Ρωσίας και του τσαρισμού, που θέλει να ξαναγράψει την Ιστορία επικεντρώνοντας στον «κακό» Στάλιν, ο οποίος από νωρίς είχε βάλει το «αόρατο» και «δολοφονικό» χέρι του και είχε σημαδέψει το παρόν και το μέλλον της ΕΣΣΔ, με τους αγρότες να χάνουν τις σοδειές τους και τους όποιους πολίτες και στρατιωτικούς διαφωνούν με τη γενική πολιτική του (ή και κάποιοι από «τύχη»), θα καταλήξουν στις φυλακές και τα αποσπάσματα!
Μιλάμε για το ανοιχτά αντικομμουνιστικό φιλμ «Ψεύτης Ήλιος» -η «ψεύτικη επανάσταση», που μετά το Oscar τις διακρίσεις (Μέγα Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής στις Κάννες) και τις 10+υποψηφιότητες οδήγησε στην χολιγουντιανών διαστάσεων τριλογία του, (Ψεύτης ήλιος 2: Η Έξοδος & 3: Το Οχυρό) που αγνοήθηκε από κριτικούς και κοινό

Στην ταινία σούπα «η Έξοδος» ο Στάλιν είναι ανεύθυνη καρικατούρα, όπως και τα επίλεκτα σώματα του Κόκκινου Στρατού, με τον Στρατηγό Κοτόφ να συλλαμβάνεται από τον πράκτορα της KGB Αρσέντιεφ, ενώ περνά τις καλοκαιρινές του διακοπές με τη γυναίκα και την κόρη του… καταδικάζεται και καταλήγει σε κάποιο γκούλαγκ, όπου τον βρίσκουμε 5 χρόνια μετά να δολοφονεί, σ' έναν ηλιόλουστο εφιάλτη του, τον Στάλιν, με όπλο την τούρτα γενεθλίων του ηγέτη.

Στο «Οχυρό» (Citadelle -κωδικοποιημένη ονομασία της μεγάλης και καθοριστικής μάχης του Κουρσκ το 1943 «Operation Citadelle»), ο Μιχάλκοφ, εξυπηρετώντας έναν απύθμενο αντικομμουνισμό, που οι ξένες αγορές «πληρώνουν αδρά», στήνει σε πλαίσιο ιστορικών συμφραζομένων, μια ευτελέστατη, αυθαίρετη μυθοπλασία και ένα άθλιο σενάριο με γελοίες ανατροπές και πάνω της «αλωνίζει». Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει! Κάνει ό,τι θέλει, απευθυνόμενος στις καημένες, ανιστόρητες κι αμόρφωτες γενιές που βγάζουν με τη σέσουλα τα σχολειά της αστικής τάξης όπου Γης, κηρύσσοντας το τέλος της Ιστορίας και τη βρώμικη ταύτιση φασισμού - κομμουνισμού.
Με δομή τηλεοπτικής σειράς (σσ. κόστισε πάνω από 100 εκατ. $) ο Στάλιν, σε δύσκολη καμπή του μεγάλου πολέμου, την ώρα που οι ναζί εισχωρούσαν όλο και βαθύτερα στη χώρα και ακόμη και πρώην εχθροί ενώνονται εναντίον του κατακτητή, εκείνος και οι διεστραμμένοι μεθύστακες στρατηγοί του ενδιαφερόταν μόνο να εξολοθρεύουν τους αντιφρονούντες των γκούλαγκ, καίτοι ο Στάλιν γνωρίζει καλά ότι «μόνο οι αντιφρονούντες μπορούν να νικήσουν τους ναζί»!
Γι' αυτό, εξάλλου, απελευθέρωσε και αποκατέστησε τον Κότοφ, θέτοντάς τον επικεφαλής των βρώμικων και τρομαγμένων ορδών αυτοκτονίας που σύμφωνα με την διαταγή του 227: «Ούτε βήμα πίσω» πρέπει να μάχονται άοπλοι στους πρόποδες του μπαρουτόφρακτου κάστρου, για να τους εξολοθρεύσει ο εχθρός. Την ίδια στιγμή, που οι ναζιστές αξιωματικοί, αντίθετα, αποδεικνύονται άνθρωποι που... σέβονται τους κανόνες του πολέμου! «Εγώ είμαι επαγγελματίας στρατιωτικός - λέει ένας από δαύτους - δεν είμαι χασάπης...», όπως οι Σοβιετικοί, εννοεί ξεκάθαρα ο Μιχάλκοφ, που πάει ένα βήμα παραπέρα την ανιστόρητη και βρώμικη ταύτιση φασισμού - κομμουνισμού, στο... ξέπλυμα του ναζισμού.
Όμως οι ξυπόλητοι αντιφρονούντες χάρη στην ηγετική αυτοθυσία του Κότοφ, χάρη στην Παναγιά και την Αγιά Βαρβάρα, χάρη στο κισμέτ, κατάφεραν το ακατόρθωτο. Να καταλάβουν το Οχυρό που έπεσε τυχαία...